Wieczorem 5 czerwca Komisja Europejska potwierdziła przedłużenie zakazu importu 4 zbóż do 5 państw UE graniczących z Ukrainą do 15 września 2023 r. Jednocześnie mocno złagodziła przekaz tej decyzji informując o stopniowym znoszeniu ograniczeń.
Decyzję o zakazie importu do 15 września Komisja uzasadnia “wyjątkowymi okolicznościami poważnych wąskich gardeł logistycznych i ograniczonymi możliwościami przechowywania zboża przed sezonem zbiorów, które występują w pięciu państwach członkowskich”, jednakże podjęte środki są konieczne przez określony czas, są tymczasowe i ukierunkowane. Jednocześnie Komisja stwierdza, że “zakres tych środków został dodatkowo ograniczony z 17 do 6 pozycji taryfowych dla 4 objętych nimi produktów” (mowa tu zapewne o wprowadzonym bez udziału KE przez państwa “frontowe” embargu na import produktów rolnych z Ukrainy), ale UE stopniowo wycofuje do 15 września 2023 r. te wyjątkowe i tymczasowe środki zapobiegawcze przyjęte 2 maja 2023 r. w sprawie przywozu pszenicy, kukurydzy, nasion rzepaku i słonecznika z Ukrainy w ramach wyjątkowej ochrony rozporządzenia w sprawie autonomicznych środków.
Jednocześnie Komisja ostrzega, że “jeżeli tranzyt ukraińskich towarów jest utrudniony przez nadmiernie uciążliwe wymogi w jednym lub kilku z pięciu państw członkowskich, Komisja ponownie oceni, czy nadal istnieją istotne przesłanki do nałożenia tych środków zapobiegawczych”.
KE przypomina również, że “zawieszenie ceł przywozowych, kontyngentów i środków ochrony handlu na ukraiński eksport do Unii Europejskiej – znane jako autonomiczne środki handlowe (ATM) – obowiązuje przez kolejny rok” i że jest to świadectwo “niezachwianego wsparcia UE dla Ukrainy” mającego złagodzić trudną sytuację ukraińskich producentów i eksporterów.
Zgodnie z propozycjami prezydenta Zełeńskiego i komisarki von der Leyen utworzona została “wspólna platforma koordynacyjna w celu koordynowania wysiłków Komisji, Bułgarii, Węgier, Polski, Rumunii i Słowacji oraz Ukrainy na rzecz poprawy przepływu handlu między Unią a Ukrainą, w tym tranzytu produktów rolnych wzdłuż korytarzy” – czyli tranzytu produktów rolnych tzw. pasami solidarności. Z ramienia Komisji platformą kieruje wiceprzewodniczący wykonawczy KE, komisarz ds. handlu Valdis Dombrovskis, a pierwsze spotkanie tej platformy odbyło się na szczeblu technicznym w dniu 2 czerwca.
