Wybór nawozu fosforowego zależy w głównej mierze od jego przemian w środowisku glebowym. Podpowiadamy, kiedy postawić na superfosfat, a kiedy na mączkę i czym się kierować przy wyborze nawozu fosforowego.
Superfosfaty należą do nawozów charakteryzujących się rozpuszczalnością w wodzie, a ich stosowanie uzależnione jest od odczynu gleby. Nawozy te zalecane są do stosowania na glebach o odczynie lekko kwaśnym do obojętnego. W przypadku tego typu gleb nawozy te charakteryzują się największą dostępnością dla roślin.
W glebach kwaśnych oraz silnie alkalicznych, czy też świeżo zwapnowanych fosfor zawarty w superfosfatach przechodzi w związki trudno rozpuszczalne (uwstecznienie fosforu), niedostępne dla roślin. W glebach kwaśnych tworzą się bowiem fosforany glinu i żelaza, z kolei w glebach alkalicznych, jak również świeżo zwapnowanych fosforany wapnia i magnezu. Na takich glebach nie jest wskazane stosowanie tych nawozów zwłaszcza w formie pylistej, które w jeszcze większym stopniu ulegają uwstecznieniu.
W przypadku aplikacji nawozów fosforowych w formie granulowanej przechodzenie fosforu w formy trudno dostępne dla roślin ogranicza się głównie do zewnętrznej części granuli, która ma bezpośredni kontakt z glebą. Pozostała część składnika nawozowego, znajdująca się wewnątrz granuli, pozostaje dostępna dla roślin.
Sposób aplikacji nawozów również odgrywa istotną rolę w aspekcie ich dostępności dla roślin uprawnych. W największym stopniu uwstecznianiu ulegają nawozy stosowane rzutowo, zaś mniejsze uwstecznienie obserwowane jest przy siewie rzędowym czy też gniazdowym, w przypadku aplikacji w sadach. Należy podkreślić, że każde przechodzenie fosforu w związki trudno rozpuszczalne w znacznym stopniu obniża efektywność nawożenia mineralnego roślin uprawnych.
W przypadku mączek fosforytowych i kostnych ich efektywność stosowania zależy przede wszystkim od odczynu gleby. Nawozy te zalecane są na gleby kwaśne i bardzo kwaśne, ponieważ tylko w takich glebach możliwe jest przejście nieprzyswajalnych związków fosforu zawartych w mączkach fosforytowych do form dostępnych dla roślin.
W glebie mączki rozpuszczają się dość wolno, stąd też zalecane są do stosowania w uprawie roślin o długim okresie wegetacji. Dostępność fosforu zawartego w mączkach zależy także od stopnia rozdrobnienia nawozu i jego wymieszania z glebą, jak również od jej wilgotności i aktywności biologicznej. Mączki zalecane są głównie do stosowania na użytki zielone, które zwykle charakteryzują się dużym uwilgotnieniem i często też kwaśnym odczynem.
