Preferencyjny kredyt z przeznaczeniem na budowę, rozbudowę i modernizację chlewni, w tym instalację elektryczną i wodno-kanalizacyjną, dotacje oraz uproszczenia w przepisach – to cel rządowego programu Odbudowy pogłowia loch. W 2024 r. ma ruszyć pilotaż programu.
Z danych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi wynika, że w latach 2020-2022 pogłębił się kryzys na rynku mięsa wieprzowego, o czym świadczy dalsza redukcja stad świń i spadek produkcji żywca. Pogłowie świń w grudniu 2022 r. wyniosło tylko 9,6 mln szt., tj. spadło do poziomu z lat 50. XX w. i było o 18% mniejsze niż w 2020 r. Spadek pogłowia wystąpił we wszystkich grupach zwierząt, w tym loch o 27% do 592,6 tys. szt., warchlaków o 19% do 2788,4 tys. szt., a prosiąt o 20% do 1891,4 tys. szt.
Tendencja spadkowa pogłowia świń była efektem pogarszającej się dochodowości chowu. Żywiec wieprzowy tanieje względem zbóż i mieszanek paszowych. Drugim czynnikiem decydującym o spadku pogłowia było drożenie prosiąt względem żywca wieprzowego. W rezultacie cena prosięcia miała coraz większy udział w cenie tucznika.
Preferencyjny kredyt i dotacje
Rząd chce odwrócić trend spadkowy pogłowia loch. Służyć ma temu programu Odbudowy pogłowia loch.
Program przewiduje kredyt preferencyjny z przeznaczeniem na budowę, rozbudowę i modernizację chlewni, w tym instalację elektryczną i wodno-kanalizacyjną (na roboty budowlane i zakup materiałów budowlanych).
Zdaniem resortu rolnictwa, aby zapewnić możliwość przeprowadzenia akcji kredytowej na poziomie około 2,4 mld zł (na tyle szacuje się 60% planowanych inwestycji) należałoby zabezpieczyć w Planie Strategicznym Wspólnej Polityki Rolnej 2023-2027:
– na gwarancje – 384 mln zł.
– na dotacje na spłatę odsetek – 531 mln zł.
Ponadto program przewiduje dotację (pomoc krajowa) z przeznaczeniem na zakup i instalację wyposażenia do wysokości 65% wartości zakupu lub leasingu maszyn, urządzeń i wyposażenia chlewni i jego instalacji, w tym koszty ogólne, z możliwością wypłaty zaliczki do 50% kosztów kwalifikowalnych.
Planowana kwota dotacji na realizację programu w 2024 r. to 250 mln zl.
Programem w pierwszym roku ma być objętych około 50 rolników w pilotażu.
Kredyt i dotacja będą mogły być wykorzystywane łącznie bądź rozdzielnie (np. jeśli rolnik dysponuje obiektem i ma zamiar wznowić/zwiększyć produkcję świń – wówczas skorzysta tylko z dotacji).
Uproszczenia w przepisach
Program obejmuje również zmiany w przepisach:
- skrócenie procesu uzyskiwania decyzji środowiskowych:
a) wprowadzenie nieprzekraczalnego terminu na wydanie decyzji,
b) związanie wójta/burmistrza/prezydenta miasta opiniami organów konsultujących,
c) zastosowanie instytucji milczącego załatwienia sprawy,
d) ograniczenie możliwości udziału organizacji ekologicznych w postępowaniach administracyjnych,
e) wprowadzenie przepisów wprowadzających sankcję dla urzędów pierwszej instancji w przypadku przewlekłego prowadzenia postępowania;
2) wyłączenie wymogu uzyskania decyzji środowiskowej w odniesieniu do inwestycji polegającej na zmianie sposobu użytkowania budynku, w określonych przypadkach. Wprowadzenie mają być ułatwienia w zakresie przebudowy budynków inwentarskich związanych z poprawą dobrostanu zwierząt, polegające na zapewnieniu zwierzętom zwiększonej powierzchni bytowej realizowane na podstawie zgłoszenia.
Doprecyzowaniu ulegnie pojęcie przedsięwzięcia mogącego znacząco oddziaływać na środowisko. Z przepisów będzie wynikać, że przedsięwzięcie do chowu/hodowli zwierząt to: obiekty chowu zwierząt oraz urządzenia/obiekty związane bezpośrednio z produkcją zwierzęcą, tj. związane z magazynowaniem paszy, magazynowaniem odchodów i odpadów, a nie np. obiekty socjalne.
Uproszczeniu mają ulec również przepisy w zakresie budowy i lokalizacji biogazowni rolniczych w ramach ustawy z dnia 13 lipca 2023 r. o ułatwieniach w przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie biogazowni rolniczych.
