Susza i inne negatywne warunki meteorologiczne coraz bardziej doskwierają rolnikom i hodowcom bydła. Jak sobie radzić z niekorzystną aurą klimatyczną? Co zrobić, żeby, mimo niesprzyjających warunków zewnętrznych, wyprodukować wystarczającą do żywienia zwierząt ilość paszy objętościowej o odpowiedniej jakości? Podczas konferencji pt. “Jak eliminować negatywny wpływ warunków meteorologicznych na ilość i jakość pasz objętościowych?”, która odbyła się 17 czerwca w ramach cyklu Krowie na Zdrowie Paweł Baurycza z Claas Polska przedstawił technologie zbioru roślin przeznaczonych na paszę, które mogą zminimalizować straty.
Aby ograniczyć do minimum wpływ suszy na jakość i ilość zbieranej paszy należy przenalizować wyposażenie maszyn wykorzystywanych do zbioru paszy. W przypadku sieczkarni samojezdnej należy zwrócić uwagę na wybór odpowiedniej przystawki gwarantującej zbiór maksymalnej ilości paszy przy jednoczesnej graniczeniu uszkodzeń darni. Szeroka gama różnych przystawek daje też możliwość ograniczenia do minimum zanieczyszczeń w paszy podnosząc jej jakość.
Czytaj także: Ilość i jakość pasz objętościowych a warunki meteorologiczne. Cz.1: trawy i lucerna
Przydatne nowe technologie
Na stałą wysoką jakość paszy ma wpływ długości cięcia, która jest definiowana na podstawie ilości suchej masy w zbieranej paszy. Sieczkarnie samojezdne wyposażone w czujnik NIR precyzyjnie monitorują: ilość suchej masy, jej skład oraz wilgotność w czasie rzeczywistym. Zbierane powyższe parametry plonu decydują o automatycznej błyskawicznej zmianie długości cięcia paszy podczas pracy. Zebrane informacje z NIR określają dodatkowo poziom dozowania środka do zakiszania w celu uzyskania wysokiej jakości kiszonki. Jakość zbieranej kiszonki może zostać znacznie podniesiona dzięki zastosowaniu odpowiedniego zgniatacza ziarna. Przy wyborze zgniatacza ziarna należy się kierować się zasadą im większa długość cięcia tym mniejsza liczba zębów oraz im mniejsze ziarno, tym większa liczba zębów. Kluczowe znaczenie ma również ustawienie szczeliny oraz różnica prędkości obrotowych bębnów zgniatacza ziarna. Dodatkowo wybierając odpowiednią płytą do wyrzutki w sieczkarni zbierana kiszonka może zostać odpowiednio kondycjonowana w celu jeszcze lepszego przygotowania do zakiszenia.
Znaczne straty paszy powstają na etapie wyrzutu masy z sieczkarni na przyczepę, dlatego w nowoczesne sieczkarnie są wyposażone w system automatycznie sterujący wyrzutem paszy do przyczepy, której obrys jest nieprzerwanie monitorowany podczas pracy. Podczas zbioru zwracana się szczególną uwagę na ograniczenie do minimum uszkodzeń podłoża, dlatego nowoczesny napęd gąsienicowy jest dobrym rozwiązaniem, ponieważ generuje zdecydowanie mniejsze ugniatanie gleby. Jak twierdzi specjalista Claas Polska, dodatkowo podczas skrętów przedni część gąsienic Claas Terra Trac podnosi się aby uchronić podłoże przed frezowaniem.
Ustawienie przetrząsarki i zgrabiarki
Szereg rozwiązań w kosiarkach, przetrząsarkach oraz zgrabiarkach ma na celu ograniczyć straty paszy oraz zanieczyszczenia do minimum. Hydraulicznie przesuwane cięgła tylnego lub przedniego TUZ umożliwiają całkowite wyeliminowanie niepożądanego przygniecenia łanu kołami ciągnika podczas skrętów. Dodatkowo, wg Pawła Paurycza konstrukcja belki tnącej Max Cut w kosiarkach Claas, który wytłaczana jest z jednego kawałka stali, posiada specjalnie wyprofilowane tunele, które prowadzą zanieczyszczenia poza obszar przepływu paszy.
Czytaj także: Ilość i jakość pasz objętościowych a warunki meteorologiczne. Cz. 2: ograniczenie strat i dodatki do pasz
Podczas przetrząsania bardzo ważne jest dokładne ustawienie wysokości roboczej – odległość zębów około 20 mm od podłoża. Czyste podbieranie paszy z gleby zależy od prawidłowego ustawienia kąta rozrzutu. Kąt 18° wpływa na większą odległość wyrzutu. W przypadku przetrząsaczy Claas jest to ustawienie fabryczne, które sprzyja w trakcie przetrząsania mokrej, długiej i ciężkiej paszy. Kąt rozrzutu 14,5° to z kolei wpływ na szerokość podbierania materiału, co powinniśmy zastosować przy suchej, krótkiej i lekkiej paszy.
Inny aspekt, który również wpływa na odległość rozrzutu materiału to nachylenie zębów. Wszystkie zęby na maszynie muszą być ustawiane z takim samym nachyleniem. Inaczej przy włączonym napędzie mogą one wzajemnie o siebie uderzać. Poszczególne kąty odpowiadają za: dużą odległość rozrzutu (+7°), ustawienia fabryczne (0°) oraz niewielką odległość rozrzutu (-7°). Rozwiązania technologiczne w przetrząsaczach skupiają się na uzyskaniu czystej paszy przy ochronie darni przed uszkodzeniem, identyczny cel mają rozwiązania technologiczne w zgrabiarkach.
Pokos powinien być możliwie szeroko ułożony, jego maksymalną szerokość określa podbieracz maszyny, którą będziemy zbierali paszę np. prasa, przyczepa samozbierająca lub sieczkarnia samojezdna. Nie powinniśmy dopuścić, aby zgrabiany materiał był zwinięty i tworzył tzw. warkocze. Tego typu poskręcany pokos w dużej mierze powoduje nierówne pobieranie materiału, przez co np. prasa nie jest równo obciążana i dochodzi do zatorów. Idealny kształt oraz czysty zbiór pokosu zależny jest od wielu czynników. Pierwszym z nich jest kwestia ustawienia karuzeli zgrabiarki.
– Lekko ukośna pozycja wirników, poprzecznie do kierunku jazdy, służy do formowania dokładnego zbioru materiału i czystych pokosów. Ustawienie to realizowane jest przez regulację kół kopiujących podwozia karuzeli zgrabiarki. Za pomocą różnych otworów na podwoziu jesteśmy w stanie ustawić koła kopiujące w kilku wysokościach – tłumaczy specjalista.
Na czysty zbiór paszy ma wpływ także sposób kopiowania terenu. Zgrabiarki wyposażone są w szerokie podwozia, które prowadzą karuzele równolegle do podłoża. Szczególnym elementem ich konstrukcji jest samo zawieszenie karuzeli, tzw. zawieszenie Cardana, które zapewnia zakres kopiowania terenu 3D. Operator musi pamiętać o włączeniu wolnego spływu w trakcie zgrabiania na zaworze odpowiedzialnym za podnoszenie lub opuszczenie karuzeli zgrabiarki.
Ważny podbieracz
Poprzez zastosowanie krzywkowego napędu podbieracza możliwe jest ograniczenie jego prędkości obrotowej w porównaniu do podbieraczy bezkrzywkowych. Jak twierdzi specjalista, wolniej obracający się podbieracz spisuję się bardzo dobrze w warunkach susz, gdzie na pokosie nie ma dużo materiału, a sama struktura jest bardzo krótka. Kolejnym ważnym elementem w sterowanych podbieraczach jest jego średnica, która również jest mniejsza w porównaniu ze standardową koncepcją. Mniejsza średnica podbieracza pozwala na jego lepsze prowadzenie po podłożu oraz na skrócenie odległości między podbieraczem a rotorem, co pozytywnie wpływa na przepływ materiału.
Duże, wahliwe koła kopiujące podbieracza prasy zapewnią jednolite prowadzenie i utrzymywanie podbieracza w pokosie. Pozwala to na optymalne dopasowanie do podłoża nawet przy wysokich prędkościach i jeździe na zakrętach oraz ochronę darni. W przypadku maszyn firmy Claas podbieracz może zostać wyposażony w pojedynczy lub podwójny dociskacz rolkowy, który pozytywnie wpływa na zbiór dużych, nierównych pokosów. Ściska on zbierany materiał przyspieszając jego przepływ i ogranicza jego straty. Szerokość podbieracza może wynosić od 1,80 do nawet 2,35 m co zapewnia zbiór szerokiego pokosu bez strat.
Bogata w energię, smakowita kiszonka powstaje w wyniku optymalnej fermentacji mlekowej, która jest warunkiem wysokiej wydajności mlecznej w oborze. Do tego potrzebne są trzy rzeczy: pasza pocięta na krótkie fragmenty, wysokie ciśnienie prasowania oraz brak dostępu tlenu, dlatego ważne jest, aby rotor tnący miał jak najszersze możliwości cięcia materiału.
Rozwiązania w prasach rolujących
W kontekście zagęszczenia balotów ciekawą opcją jest np. uchylny segment trzech walców w tylnej pokrywie pras Maximum Pressure System wykorzystywany w stałokomorowych prasach Claas. Nacisk tych walców na balot jest regulowany mechanicznie (naciąg sprężyn) lub hydraulicznie, co dodatkowo zwiększa poziom zagęszczenia balotu i pozytywnie wpływa na zakiszenie beli. W momencie rozpoczęcia formowania balotu trzy walce MPS wchodzą do wnętrza komory prasującej. Coraz większy balot unosi je aż do położenie końcowego. Balot obraca się od samego początku i jest zagęszczany już od średnicy około 90 cm.
