Lokalizacja farmy fotowoltaicznej dokonywana na podstawie przepisów ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym niezależnie od jej mocy nie wymaga oceny przesłanki zasady dobrego sąsiedztwa oraz dostępu do drogi publicznej – orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku.
W sprawie rozpoznanej przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w wyroku z 18 października 2023 r., sygn. akt II SA/Gd 183/23 inwestor (spółka z o.o.) złożyła wniosek o ustalenie warunków zabudowy dla budowy instalacji fotowoltaicznej o mocy do 220 MW. W toku postępowania inwestor przedstawił decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach dla planowanej inwestycji.
Wójt Gminy Człuchów odmówił ustalenia warunków zabudowy dla farmy fotowoltaicznej.
W ocenie wójta realizacja urządzeń wytwarzających energię z odnawialnych źródeł energii na obszarze gminy, zarówno na podstawie planu miejscowego, jak i decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, może odbyć się tylko na obszarach wskazanych w studium – gdy działka, tak jak w omawianej sprawie, nie jest objęta planem zagospodarowania przestrzennego. W obowiązującym studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Człuchów nie przewiduje się obszarów, na których rozmieszczone będą urządzenia wytwarzające energię z odnawialnych źródeł energii. W związku z tym nie dokonano analizy w zakresie warunków wydania decyzji o warunkach zabudowy, w tym między innymi dostępu do drogi publicznej, o której jest mowa w art. 61 ust. 1 pkt 1 – 6 ustawy z 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (tekst jedn. Dz. U. z 2023 r., poz. 2029).
Inwestor złożył odwołanie od decyzji wójta do samorządowego kolegium odwoławczego (dalej: SKO), które utrzymało w mocy decyzję urzędu pierwszej instancji.
W uzasadnieniu decyzji SKO wskazało, że rozmieszczenie instalacji fotowoltaicznej należy do decyzji organów gminy, przy czym ustalenia w tej kwestii są obligatoryjne w studium, a fakultatywne w planie miejscowym. Zdaniem SKO przyjęcie interpretacji spółki powodowałoby, że takie inwestycje mogłyby być realizowane w drodze decyzji o warunkach zabudowy w zasadzie na każdym obszarze, bez względu na zasady ładu przestrzennego i bez zachowania warunku dobrego sąsiedztwa.
W omawianej sprawie teren objęty wnioskiem inwestora nie jest obszarem, na którym zgodnie z zapisami studium dopuszczono możliwość lokalizacji instalacji OZE.
Spółka złożyła skargę na decyzję SKO do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku. Stwierdziła, że studium jest dokumentem o charakterze wewnętrznym. Art. 61 ust. 3 pkt 3 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym wyklucza konieczność spełnienia warunku dobrego sąsiedztwa i dostępu do drogi publicznej dla planowanej inwestycji przy uzyskiwaniu decyzji o warunkach zabudowy.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku przyznał rację inwestorowi i uchylił decyzję SKO i poprzedzającą ją decyzję wójta gminy.
W uzasadnieniu wyroku sąd podkreślił, że zgodnie z art. 61 ust. 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym wydanie decyzji o warunkach zabudowy jest możliwe jedynie w przypadku spełnienia następujących warunków:
1) co najmniej jedna działka sąsiednia, dostępna z tej samej drogi publicznej, jest zabudowana w sposób pozwalający na określenie wymagań dotyczących nowej zabudowy w zakresie kontynuacji funkcji, parametrów, cech i wskaźników kształtowania zabudowy oraz zagospodarowania terenu, w tym gabarytów i formy architektonicznej obiektów budowlanych, linii zabudowy oraz intensywności wykorzystania terenu,
2) teren ma dostęp do drogi publicznej,
3) istniejące lub projektowane uzbrojenie terenu jest wystarczające dla zamierzenia budowlanego,
4) teren nie wymaga uzyskania zgody na zmianę przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze i nieleśne albo jest objęty zgodą uzyskaną przy sporządzaniu miejscowych planów, które utraciły moc,
5) decyzja jest zgodna z przepisami odrębnymi.
Dla pozytywnego wydania decyzji o warunkach zabudowy wskazane wyżej warunki muszą być spełnione łącznie.
Wyjątek przewiduje art. 61 ust. 3 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Zgodnie z nim przepisów art. 61 ust. 1 pkt 1 i 2, czyli dotyczących dobrego sąsiedztwa i dostępu do drogi publicznej nie stosuje się do linii kolejowych, obiektów liniowych i urządzeń infrastruktury technicznej, a także instalacji odnawialnego źródła energii.
Fakt, że gmina w studium planuje przeznaczyć dany teren pod określoną zabudowę, nie ma znaczenia dla dopuszczalności wydania warunków zabudowy. Brak rozmieszczenia w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy urządzeń wytwarzających energię z odnawialnych źródeł energii nie wyłącza dopuszczalności ustalenia warunków zabudowy i zagospodarowania terenu dla takiej inwestycji.
Rozpoznając ponownie sprawę urzędy będą musiały uwzględnić stanowisko sądu, zgodnie z którym lokalizacja elektrowni fotowoltaicznej, niezależnie od jej mocy i rozmieszczenia w studium, zgodnie z art. 61 ust. 3 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym nie wymaga w postępowaniu o ustalenie warunków zabudowy oceny przesłanki dobrego sąsiedztwa oraz dostępu do drogi publicznej.
