Wpływ pogody na przyswajalność składników pokarmowych z nawozów

Przebieg pogody w okresie wegetacyjnym wywiera duży wpływ na przemiany substancji organicznej składników mineralnych w glebie, ich przyswajalność przez rośliny i stopień odżywienia. W efekcie wpływa w znacznym stopniu na wysokość i jakość plonów. Szczególnie duże znaczenie ma rozkład opadów i związana z tym wilgotność gleby oraz jej temperatura. 

reklama
Baner Amazone

Odnosi się to w większym stopniu do nawozów naturalnych (obornika, gnojowicy i gnojówki) oraz organicznych (kompostu, resztek pożniwnych, nawozów zielonych). Szybkość ich rozkładu (mineralizacji) po przyoraniu lub wymieszaniu z glebą, a w następstwie dostępność przyswajalnych form składników mineralnych dla  roślin, zależy w decydującym stopniu od uwilgotnienia i temperatury gleby. Przy sprzyjającej mineralizacji temperaturze (18-25 st. C), optymalnej wilgotności gleby i dostępie powietrza (tlenu) proces mineralizacji następuje szybko, w wyniku czego uwalniane składniki, stają się dostępne dla roślin i pokrywają w znacznym stopniu ich potrzeby pokarmowe.

Jeśli jednak proces ten wystąpi w większym nasileniu w okresie pozawegetacyjnym, bądź przy słabym rozwoju roślin, a zwłaszcza ich systemu korzeniowego, wówczas niektóre składniki (zwłaszcza N) mogą być tracone, głównie w wyniku wymycia do wód gruntowych lub powierzchniowych. W ostatnim przypadku dotyczy to erozji, czyli spływu wierzchniej warstwy gleby i zawartych w niej składników po ulewnych deszczach. Straty składników pokarmowych z gleby dotyczą w większym stopniu anionowych form składników: azotanów, siarczanów, boranów, molibdenianów, nie zatrzymywanych przez kopmpleks sorpcyjny gleby. W mniejszym stopniu wymywane są z gleby kationowe formy składników: azot amonowy, potas, magnez, wapń, sód, miedź, cynk, mangan, żelazo. Niemniej również one  mogą być w znacznym stopniu tracone lub stają się niedostępne dla roślin, np. przy ich wysiewie w wierzchnią, przesuszoną warstwę gleby.

reklama
Baner Kioti

Ich przyswajalność zależy także w dużym stopniu od odczynu – w glebach kwaśnych, kationowe formy składników, wypierane są z kompleksu sorpcyjnego przez jony wodoru i tracone w wyniku wymycia do głębszych warstw gleby i wód gruntowych. Obok odczynu i wilgotności gleby, duży wplyw na przyswajalność skladników wywiera temperatura, zwłaszcza w strefie rozrostu korzeni włośnikowych, zwykle w przedziale od 8 do 15 cm. Jako optymalną można przyjąć 15-25 st. C, zaś w węższym przedziale (jeszcze lepsza przyswajalność większości składników) 18-22 st. C. Temperatura powietrza jest wówczas znacznie wyższa. Czynnik ten wywiera też duży wplyw na intensywność asymilacji dwutlenku węgla i tworzeniu biomasy roślinnej, co zależy także od dobrego zaopatrzenia roślin w składniki mineralne i wodę. Niskie temperatury gleby (poniżej 12 st. C) w znaczącym stopniu osłabiają pobieranie z gleby fosforu i magnezu, tylko w nieco mniejszym stopniu boru, poza tym ograniczają przyswajalność wielu innych składników.

Widoczny wyraźny niedobór fosforu w kukurydzy, fot. Cz. Szewczuk
Widoczny wyraźny niedobór fosforu w kukurydzy, fot. Cz. Szewczuk

Przyjmuje się, iż wzrost temperatury gleby na głębokości 10 cm, w przedziale od 5 do 12 st. C podnosi przyswajalność fosforu przeciętnie o 1,2 proc., zaś magnezu o 1,5 proc. na każdy stopień wzrostu temperatury, oczywiście w większym stopniu wraz z jej wzrostem. Przy temperaturze powyżej 12 st. C przyswajalność tych składników dalej wzrasta, a następnie stabilizuje się na zbliżonym poziomie. Wówczas o ich dostępności decyduje w większym stopniu wilgotność gleby, jej odczyn i struktura oraz zawartość substancji organicznej, w tym związków próchnicznych. Niedobór niektórych składników, spowodowany zbyt niską temperaturą, jest często widoczny w okresie późnojesiennym i wczesnowiosennym, na ozimych formach zbóż i rzepaku, poza tym ciepłolubnej kukurydzy, ale też innych roślinach. W takich przypadkach wskazane jest dolistne dokarmianie roślin nawozami z wysoką zawartością fosforu (zwykle powyżej 50 proc. P2O5), siarczanem magnezu oraz nawozami mikroelementowymi, zwłaszcza borem, manganem i molibdenem.

reklama
baner SDF
reklama
Baner podcasty

ZOSTAW KOMENTARZ

Please enter your comment!
Please enter your name here

Przeczytaj także

None found

Najpopularniejsze artykuły

None found

ARTYKUŁY POWIĄZANE (TAG)
INNE ARTYKUŁY AUTORA




NAJNOWSZE WIADOMOŚCI