W uprawie przedsiewnej stosowane są zarówno agregaty bierne, jak i czynne. Agregaty czynne, często wyposażone w brony wirnikowe, są szczególnie przydatne na glebach zwięzłych lub w trudnych warunkach uprawowych, jak ugory czy ścierniska po roślinach motylkowych. Choć wymagają one większej mocy ciągnika, ich efektywność w spulchnianiu ziemi jest nieoceniona. Z kolei agregaty bierne, wyposażone w zęby proste sprężynowe i dwa wały, są używane do lżejszych prac, takich jak płytkie doprawianie gleby.
Pewnie niejeden rolnik stawiał sobie pytanie, co wybrać, agregat aktywny czy bierny? Na to pytanie nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Aktywne agregaty są zazwyczaj kojarzone z pracą na ciężkich glebach. Jednakże szeroki zakres dostępnych modeli oraz opcje konfiguracji umożliwiają ich efektywne wykorzystanie również na lżejszych typach gleb, co pozwala osiągnąć doskonałe wyniki uprawy. Jedną z głównych zalet aktywnych kombinacji uprawowo-siewnych jest ich zdolność do efektywnej pracy na polach z dużą ilością resztek pożniwnych. Szczególnie cenna jest jednak ich umiejętność rozbijania twardych brył ziemi, co jest nieocenione zwłaszcza przez rolników pracujących na ciężkich glebach. W takich warunkach przygotowanie ziemi pod siew zwykle wymaga wielokrotnego przejazdu tradycyjnym agregatem biernym.
Natomiast wykonanie zabiegu agregatem czynnym uda się za pomocą jednego przejazdu. Należy podkreślić, że wielu producentów bron wirnikowych stosuje przekładnie w swoich maszynach co pozwala na uzyskiwanie różnych prędkości obrotowych dla wirników. Przeważnie są to dwa do czterech przełożeń, w połączeniu z różnymi prędkościami WOM ciągnika może to pozwolić na optymalne uzyskanie odpowiedniej prędkości wirników w zależności od rodzaju gleby czy prędkości pracy.
Rolnicy, którzy posiadają lekkie ziemie powinni wybrać brony wirnikowe wyposażone w krótsze zęby (27 cm ) oraz skonfigurować zestaw z wałami rurowymi lub oponowymi. Przy pracy na różnych typach gleb pomocne może okazać się także wyposażenie bron w belki wyrównujące (włóki), które są montowane zarówno przed, jak i za wirnikami. Regulacja wysokości tych belek umożliwia kontrolę stopnia mieszania i kruszenia gleby przez wirniki, co pozwala dostosować pracę maszyny do konkretnych warunków polowych. Niezależnie od wyboru – czy to lekkie, średnie, czy ciężkie brony, warto zwrócić uwagę na szerokie możliwości ich konfiguracji. Warto podkreślić na przykład zastosowanie systemów szybkiej wymiany zębów. To rozwiązanie ułatwia dopasowanie zębów do specyficznych warunków glebowych, oferując różne opcje, takie jak zęby krótkie, długie czy profilowane, idealne do siewu w mulcz.
Aby wybrać racjonalnie agregat do swojego gospodarstwa należy wziąć pod uwagę poniższe czynniki:
- system uprawy w danym gospodarstwie,
- wielkość powierzchni uprawnej,
- rodzaj gleby i rodzaj roślin uprawnych,
- siła uciągu ciągnika,
- energochłonność agregatu (zużycie paliwa na ha),
- wydajność pracy,
- koszt zakupu agregatu.
W rolnictwie nieustannie dąży się do optymalizacji procesów pracy, co jest możliwe dzięki zastosowaniu agregatów uprawowych. Te złożone z kilku narzędzi roboczych maszyny pozwalają na oszczędność czasu i redukcję kosztów produkcji rolnej, jednocześnie zwiększając jej efektywność. Agregaty uprawowe to narzędzia wszechstronne, znajdujące zastosowanie w różnych systemach upraw, od tradycyjnego, płużnego, po nowoczesne metody, takie jak uprawa bezorkowa. W tradycyjnej uprawie płużnej agregaty używane są głównie do podorywki ściernisk i przygotowania gleby przed siewem. W Polskim rolnictwie często spotyka się agregaty pościerniskowe, takie jak grubery, które efektywnie mieszają ściernisko z glebą, co sprzyja wchłanianiu wody i minimalizuje erozję.
Współczesne rolnictwo stawia na skracanie zabiegów agrotechnicznych, co wymaga coraz lepszych konstrukcji agregatów oraz wałów. Jest to szczególnie istotne, gdy wielu rolników przechodzi na technologie bezorkowe. W takim podejściu odpowiednio dobrane zestawy uprawowe są kluczowe dla wielkości plonów. Warto więc rozważać i stosować różnorodne rozwiązania, ponieważ odpowiednio uprawiana ziemia potrafi wynagrodzić trud rolnika.
Michał Ośko
