Płatności bezpośrednie. Wszystko, o czym trzeba wiedzieć i zmiany w 2024 roku

Wsparcie finansowe w ramach Wspólnej Polityki Rolnej (WPR) na lata 2023-2027 jest przyznawane na podstawie „Plan Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027” (PS WPR), który znajduje odzwierciedlenie w legislacji krajowej. Warunkiem otrzymania płatności w ramach wsparcia bezpośredniego jest złożenie wniosku oraz spełnienie określonych warunków kwalifikowalności do przyznania danej płatności.

Przedstawiamy informacje na temat zasad przyznawania płatności bezpośrednich z uwzględnieniem zmian wprowadzonych w 2024 roku.

Warunkowość i ekoschematy

Obowiązkowy system warunkowości w ramach WPR na lata 2023-2027 łączy dwa elementy tj. normy dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska (DKR) oraz wymogi podstawowe w zakresie zarządzania (SMR).

W 2024 roku wprowadzono częściową derogację od normy GAEC 8 dotyczącą minimalnego udziału co najmniej 4% gruntów ornych na obszary i elementy nieprodukcyjne oraz wprowadzono zmianę współczynnika ważenia z poziomu 0,3 do 1,0 w odniesieniu do międzyplonów i wsiewek w uprawę w plonie głównym (warunek uprawiania międzyplonów bez stosowania środków ochrony roślin został utrzymany).

W kampanii 2024 w ramach spełnienia normy GAEC8 nie będzie także możliwości wyboru rośliny: ugór z uprawą.

Kolejna zmiana dotyczy uzupełnienia definicji nawozów w ramach normy GAEC 4 o każdą inną substancję zawierającą związek lub związki azotu rolniczo wykorzystywaną w celu zwiększenia wzrostu roślinności.

W przypadku norm GAEC 7 i GAEC 8 zrezygnowano także z obowiązku składania oświadczenia i zastąpiono ten obowiązek prowadzeniem rejestrów zabiegów agrotechnicznych lub posiadaniem innych dokumentów zawierających m.in. numer działki ewidencyjnej, oznaczenie działki rolnej, informacje o wykonanych zabiegach.

Drugim elementem zielonej architektury są ekoschematy – dobrowolne dla rolników systemy na rzecz klimatu i środowiska realizowane w cyklu rocznym, deklarowane na etapie składania wniosku o przyznanie płatności.

W ramach ekoschematów w 2024 roku, tak jak w roku poprzednim, realizowanych będzie 6 interwencji oraz 8 praktyk dotyczących produkcji roślinnej i dobrostanu zwierząt.

Zmiany wprowadzone w bieżącym roku, w tym zakresie dotyczą m.in. praktyk, interwencji:

1. „Wymieszanie obornika na gruntach ornych w terminie 12 godzin od jego aplikacji” oraz „Stosowanie nawozów naturalnych płynnych innymi metodami niż rozbryzgowo” a ich rezultatem są:

Ø utrzymanie możliwości weryfikacji realizacji praktyk poprzez składanie oświadczenia w sytuacji jeżeli rolnik nie będzie mógł wykonać zdjęcia geotagowanego,

Ø rezygnacja z obowiązku prowadzenia rejestru,

Ø w odniesieniu do gruntów ornych wprowadzenie odstępstwa umożliwiającego złożenie oświadczenia lub zdjęcia geotagowanego o wykonaniu praktyk do 30 listopada, jeżeli mają zastosowanie przesłanki, wskazujące na sytuacje uniemożliwiające dokonanie zbiorów lub nawożenia z uwagi na niekorzystne warunki pogodowe,

Ø nałożenie na ARiMR obowiązku wzywania rolników w przypadku, jeżeli nie złożyli oświadczenia/zdjęcia geotagowanego na potrzeby realizacji tych praktyk.

2. „Opracowanie i przestrzeganie planu nawożenia w wariancie dotyczącym wapnowania”, w ramach którego:

Ø zrezygnowano z obowiązku składania oświadczenia, że rolnik nie otrzymał decyzji Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w sprawie przyznania dofinansowania na zakup nawozu wapniowego.

3. „Międzyplony ozime lub wsiewki śródplonowe” poprzez:

Ø doprecyzowanie, że w ramach międzyplonów może być stosowana forma jara lub ozima roślin tworzących mieszankę międzyplonu ozimego,

Ø rezygnację, w przypadku wsiewki śródplonowej z obowiązku składania oświadczenia o dacie zbioru uprawy w plonie głównym na rzecz prowadzenia rejestru zabiegów agrotechnicznych.

4. „Integrowana Produkcja Roślin”, w której:

Ø doprecyzowano, że płatności są przyznawane również, jeżeli małżonek rolnika prowadzi uprawy roślin zgodnie z metodykami integrowanej produkcji roślin.

5. „Dobrostan zwierząt” w tym:

Ø wprowadzenie płatności dla rolników uczestniczących w krajowych systemach jakości (obecnie są to: system QMP dla bydła rzeźnego i system QAFP dla świń, kurcząt brojlerów i indyków rzeźnych) z tytułu obowiązujących w tych systemach ograniczeń w zakresie stosowania antybiotyków,

Ø w przypadku realizacji wariantu Dobrostan koni utrzymywanych w systemie otwartym, dopuszczenie utrzymywania ogierów w pomieszczeniach/budynkach i otrzymanie do nich wsparcia wg stawki dla wariantu Dobrostan koni utrzymywanych w pomieszczeniach lub budynkach,

Ø w zakresie obowiązkowego odbycia jednorazowego, bezpłatnego szkolenia z zakresu metod ograniczających stosowanie antybiotyków u zwierząt,wprowadzenie możliwości odbycia szkolenia w terminie do dnia 14 marca roku następującego po roku, w którym rolnik złożył wniosek poprzez udział w jednej z trzech dostępnych form:

– ekranowo (samodzielnie poprzez dostęp on-line 24 h/7 dni w tygodniu),

– webinarium (on-line z udziałem osoby prowadzącej i transmisji na żywo),

– stacjonarnie (w oddziale ODR).

Rolnik aktywny zawodowo

Rolnik jest uznawany za aktywnego, jeżeli decyzja o ustaleniu kwoty płatności bezpośrednich jest nie wyższa niż 5 000 EUR.

Pomocy nie przyznaje się rolnikowi, który administruje portami lotniczymi, wodociągami lub stałymi terenami sportowymi lub rekreacyjnymi lub świadczy usługi przewozu kolejowego lub usługi w zakresie obrotu nieruchomościami, chyba że:

1) działalność rolnicza jest jego działalnością przeważającą, co wynika z danych zawartych w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, Krajowym Rejestrze Sądowym lub dokumentów z REGON lub

2) udokumentuje, że:

a) przychód z działalności rolniczej stanowi co najmniej 1/3 całego jego przychodu lub

b) kwota płatności bezpośrednich przysługujących temu rolnikowi za dany rok wynosi co najmniej 5% całości przychodów z działalności pozarolniczej, lub

3) wysokość otrzymanych przez tego rolnika płatności bezpośrednich za rok poprzedzający rok złożenia wniosku o przyznanie pomocy, nie przekracza równowartości 5 000 EUR, a w przypadku gdy nie otrzymał płatności bezpośrednich za rok poprzedzający rok złożenia wniosku o przyznanie pomocy – suma:

a) iloczynu liczby kwalifikujących się hektarów posiadanych przez tego rolnika i średniej krajowej wysokości płatności bezpośrednich za hektar za rok poprzedzający rok złożenia wniosku o przyznanie pomocy oraz

b) iloczynu wyrażonej w dużych jednostkach przeliczeniowych (DJP) liczby zwierząt posiadanych przez tego rolnika, które zostały zatwierdzone do płatności bezpośrednich w roku złożenia wniosku o przyznanie pomocy, i średniej krajowej wysokości płatności bezpośrednich do zwierząt w zł na DJP za rok poprzedzający rok złożenia wniosku o przyznanie pomocy – nie przekracza równowartości 5 000 EUR.

Minimalna powierzchnia kwalifikująca się do płatności

Płatności bezpośrednie są przyznawane rolnikowi, jeżeli prowadzi działalność rolniczą, łączna powierzchnia gruntów objętych obszarem zatwierdzonym do podstawowego wsparcia dochodów będących w posiadaniu tego rolnika jest nie mniejsza niż 1 ha, a powierzchnia działki rolnej nie mniejsza niż 0,1 ha

Pomimo niespełnienia ww. warunku, płatności bezpośrednie są przyznawane, jeżeli:

rolnik spełnia warunki do przyznania płatności związanych do zwierząt lub płatności dobrostanowych i złoży wniosek o ich przyznanie, a łączna kwota płatności bezpośrednich, jakie miałyby zostać przyznane w danym roku temu rolnikowi, przed zastosowaniem kar i kar administracyjnych, wynosi co najmniej równowartość w złotych kwoty 200 euro.

Rodzaje płatności w 2024 roku

1. Podstawowe wsparcie dochodów przyznawane rolnikowi spełniającemu ww. wymogi przyznania pomocy, po złożeniu wniosku o przyznanie płatności – system eWniosekPlus.

2. Przejściowe wsparcie krajowe tj.

2.1 Uzupełniająca płatność podstawowa jest przyznawana rolnikowi do powierzchni: upraw roślin rodzajów określonych w przepisach, uprawianych w plonie głównym oraz gruntów ornych, na których nie jest prowadzona uprawa roślin

2.2 Płatność niezwiązana do tytoniu jest przyznawana rolnikowi, jeżeli:

a) spełnia warunki do przyznania podstawowego wsparcia dochodów i złożył wniosek o jego przyznanie;

b) w dniu 31 grudnia 2018 r. był wpisany do rejestru producentów surowca tytoniowego, o którym mowa w art. 40 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o organizacji niektórych rynków rolnych (Dz. U. z 2022 r. poz. 185 i 1370); 3) w 2017 r. lub w 2018 r. był stroną umowy kontraktacji lub umowy na uprawę tytoniu

3. Płatność redystrybucyjna jest przyznawana rolnikowi, jeżeli łączna powierzchnia gruntów będących w posiadaniu tego rolnika objętych obszarem zatwierdzonym do podstawowego wsparcia dochodów jest nie większa niż 300 ha.

Płatność redystrybucyjna przysługuje do powierzchni gruntów: położonych na obszarze zatwierdzonym do podstawowego wsparcia dochodów jednak nie większej niż 30 ha

4. Płatność dla młodych rolników jest przyznawana rolnikowi, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1) ma nie więcej niż 40 lat w pierwszym roku ubiegania się o płatność dla młodych rolników;

2) kieruje gospodarstwem, to znaczy prowadzi działalność rolniczą w gospodarstwie osobiście (podejmuje decyzje), na własny rachunek i we własnym imieniu, ponosi koszty i czerpie korzyści w związku z prowadzeniem tej działalności;

3) posiada co najmniej:

a) wykształcenie zasadnicze branżowe, średnie branżowe, średnie lub zasadnicze zawodowe w rozumieniu przepisów prawa oświatowego, lub

b) 3-letni staż pracy w rolnictwie, przy czym za staż pracy w rolnictwie uznaje się okres liczony do dnia złożenia wniosku o przyznanie pomocy, w którym wnioskodawca:

– podlegał ubezpieczeniu społecznemu rolników w pełnym zakresie jako rolnik lub domownik lub ubezpieczeniu społecznemu z tytułu prowadzenia działalności rolniczej w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej lub państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA), lub

– był zatrudniony w gospodarstwie na podstawie umowy o pracę, na stanowisku związanym z prowadzeniem produkcji rolnej.

Płatność dla młodych rolników jest przyznawana do powierzchni gruntów będących w posiadaniu rolnika objętych obszarem zatwierdzonym do podstawowego wsparcia dochodów, jeżeli rolnik ten po raz pierwszy rozpoczyna działalność rolniczą w gospodarstwie, jako kierujący tym gospodarstwem, lub rozpoczął działalność rolniczą w gospodarstwie w ciągu pięciu lat przed pierwszym złożeniem wniosku o płatność dla młodych rolników.

Płatność dla młodych rolników jest przyznawana danemu rolnikowi za nie więcej niż 5 kolejnych lat, z tym że ostatnia płatność dla młodych rolników może być przyznana za 2027 r.

W 2024 roku wprowadzono następujące zmiany służące uproszczeniu przyznawania płatności tj.

· odstąpiono od wymogu posiadania przez rolnika ubiegającego się o przyznanie płatności dokumentu potwierdzającego, że podlegał ubezpieczeniu w KRUS;

· ograniczono wymóg składania oświadczenia w celu ustalenia daty rozpoczęcia działalności rolniczej – tylko w przypadku nieposiadania przez małżonka rolnika numeru PESEL

5. Płatności związane z produkcją są przyznawane do:

5.1 powierzchni użytków rolnych będących w posiadaniu tego rolnika, na których uprawia w plonie głównym rośliny strączkowe na nasiona, rośliny pastewne, ziemniaki skrobiowe, buraki cukrowe, pomidory, chmiel, truskawki, len lub konopie włókniste;

5.2 do zwierząt gatunków: bydło domowe (Bostaurus), owca domowa (Ovis aries) lub koza domowa (Capra hircus) spełniających określone wymogi odnośnie wieku i liczby zwierząt

6. Płatności w ramach ekoschematów

są przyznawane rolnikowi do:

6.1 obszarów z roślinami miododajnymi;

6.2 rolnictwa węglowego i zarządzania składnikami odżywczymi;

6.3 integrowanej produkcji roślin;

6.4 biologicznej ochrony upraw;

6.5 retencjonowania wody na trwałych użytkach zielonych,

6.6 dobrostanu zwierząt;

po spełnieniu warunków przyznawania płatności dla poszczególnych interwencji.

Ponadto, w terminie składania wniosków o płatności bezpośrednie rolnik będzie miał możliwość wnioskować o następujące płatności:

7. Płatności rolno-środowiskowo-klimatyczne w ramach interwencji

przyznawane są jeżeli podmiot ubiegający się o przyznanie tych płatności posiada nie mniej niż 1 ha i realizuje zobowiązania rolno-środowiskowo-klimatyczne, o których mowa w art. 70 ust. 1 rozporządzenia 2021/2115, w ramach następujących interwencji:

a) Ochrona cennych siedlisk i zagrożonych gatunków na obszarach Natura 2000;

b) Ochrona cennych siedlisk i zagrożonych gatunków poza obszarami Natura 2000;

c) Ekstensywne użytkowanie łąk i pastwisk na obszarach Natura 2000;

d) Zachowanie sadów tradycyjnych odmian drzew owocowych;

e) Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie;

f) Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych zwierząt w rolnictwie;

g) Bioróżnorodność na gruntach ornych.

8. Płatności ekologiczne przyznaje się do użytków rolnych (minimum 1 ha) będących w posiadaniu rolnika, na których prowadzi produkcję ekologiczną w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 10 ustawy z dnia 23 czerwca 2022 r. o rolnictwie ekologicznym i produkcji ekologicznej i realizuje zobowiązanie ekologiczne.

9. Premie z tytułu zalesień, zadrzewień lub systemów rolno-leśnych są przyznawane za realizację innych zobowiązań w dziedzinie zarządzania, o których mowa w art. 70 ust. 1 rozporządzenia 2021/2115.

Wprowadzone w bieżącym roku zmiany dotyczą

Ø uproszczeń w przypadku ubiegania się o przyznanie pomocy do gruntów zalesionych w wyniku sukcesji naturalnej poprzez rezygnację z załącznika do wniosku, jakim była mapa geodety;

Ø rozszerzenia listy gatunków drzew i krzewów, które mogą być wykorzystywane w interwencjach leśno-zadrzewieniowych;

Ø doprecyzowania przepisów w zakresie dokumentów planistycznych z gminy, które stanowią załącznik do wniosku o sporządzenie planu zalesienia.

10. Płatności ONW są przyznawane rolnikowi do użytków rolnych będących w jego posiadaniu położonych na obszarach, o których mowa w art. 71 ust. 2 rozporządzenia 2021/2115, którymi są obszary określone w przepisach wydanych na podstawie art. 45 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020 dotyczących szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania, o którym mowa w art. 3 ust. 1 pkt 12 tej ustawy.

Od 2024 r., zwiększone zostały stawki płatności na obszarach ONW typ górski i podgórski dla rolników posiadających zwierzęta trawożerne.

· na obszarach strefy II ONW typ specyficzny tzw. podgórskiej ze zwierzętami, ze stawki 550 zł/ha do 676 zł/ha,

· na obszarach ONW typ górski, z 750 zł/ha do 829 zł/ha. Ponadto zmniejszony został wymóg minimalnej obsady zwierząt trawożernych uprawniającej do ubiegania się o te płatności z 0,5 DJP do 0,3 DJP.

Doświadczenia związane z wdrażaniem norm warunkowości i ekoschematów w ramach płatności bezpośrednich w 2023 roku oraz informacje, dane uzyskane przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi od rolników, doradców rolniczych czy Agencji Restrukturyzacji i

Modernizacji Rolnictwa skutkują zmianami m.in. w realizacji i dokumentowaniu wybranych praktyk lub interwencji.

Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie we współpracy z Agencją Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa realizuje szkolenia oraz działania informacyjne na temat zasad wypełniania wniosku o przyznanie płatności w ramach systemu wsparcia bezpośredniego na 2024 rok.

W artykule zaprezentowano informacje obowiązujące w dniu 21.03.2024 roku, dlatego serdecznie zapraszamy do śledzenia wydarzeń oraz informacji publikowanych na stronie internetowej CDR – www.cdr.gov.pl i ARiMR https://www.gov.pl/web/arimr.

Łukasz Bocheński, CDR Oddział Poznań

Opracowano na podstawie:

1. Plan Strategiczny dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027

2. Ustawa z dnia 8 lutego 2023 o Planie Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej

3. Płatności bezpośrednie, w tym ekoschematy oraz interwencje środowiskowe PS WPR 2023-2027, MRiRW Warszawa 2023

4. Instrukcja wypełniania wniosku w aplikacji eWniosekPlus, https://www.gov.pl/web/arimr/instrukcja-wypelniania-wniosku-w-ewniosekplus

ZOSTAW KOMENTARZ

Please enter your comment!
Please enter your name here

Przeczytaj także

None found

Najpopularniejsze artykuły

None found

NAJNOWSZE WIADOMOŚCI
INNE ARTYKUŁY AUTORA




ARTYKUŁY POWIĄZANE (TAG)

NAJNOWSZE KOMENTARZE

Newsletter

Zapisz się do Rolniczego Newslettera WRP.pl, aby otrzymywać informacje o tym co aktualnie najważniejsze w krajowym i zagranicznym rolnictwie.