Czym zwalczyć samosiewy zbóż w rzepaku, jakie herbicydy zastosować? Przełom sierpnia i września to czas siewu rzepaku ozimego. Wraz z nim pojawią się różne gatunki chwastów w tym również samosiewy zbóż, które notabene nie są tak naprawdę z punktu widzenia herbologii chwastami, aczkolwiek w tym konkretnym przypadku są tak traktowane przez plantatorów.
Rzepak ozimy najczęściej uprawiany jest po zbożach ozimych, stąd też bardzo często w uprawie tej, pojawiają się w bardzo dużych ilościach samosiewy zbóż, np. pszenicy, pszenżyta czy jęczmienia, które traktowane są w rzepaku jako chwasty jednoliścienne roczne.
Należy zdawać sobie sprawę z faktu, iż samosiewy zbóż czy typowe chwasty jednoliścienne roczne lub wieloletnie (np. miotła zbożowa, wyczyniec polny czy perz właściwy), znacznie szybciej się rozwijają po skiełkowaniu i zdecydowanie lepiej radzą sobie nawet podczas krótkotrwałej suszy w okresie września w porównaniu z juwenalnymi formami rzepaku ozimego.
Dlatego samosiewy zbóż i inne chwasty jednoliścienne, najlepiej jest ograniczać już jesienią, gdy rośliny rzepaku wykształciły co najmniej jedną parę liści, a samosiewy zbóż czy chwasty jednoliścienne znajdują się w okresie intensywnego wzrostu, który sprzyja pobieraniu i przemieszczaniu w głąb rośliny s.cz. herbicydów. Najczęściej jest to faza 2-3 liści (BBCH 12-13) do fazy pełni krzewienia (BBCH 25).
Pamiętajmy, że na efektywność zabiegu, a tym samym na skuteczność zniszczenia samosiewów zbóż czy chwastów jednoliściennych, decydujący wpływ ma prawidłowy dobór s.cz. herbicydu, jego zastosowanie w odpowiednim terminie oraz w optymalnej/zalecanej przez producenta dawce.
Herbicydy „rzepaczane” jesienne
Do efektywnego zwalczania samosiewów zbóż oraz niektórych chwastów jednoliściennych, możemy wykorzystać tak naprawdę trzy „umowne grupy herbicydów”.
Pierwszą grupę stanowią typowe herbicydy rzepaczane, stosowane w okresie jesiennym po wschodach rzepaku ozimego. Są to takie środki jak: Macho 500 SC, MET-NEX 500 SC, Rapex 500 SC i Znachor 500 SC, które w swoim składzie zawierają s.cz. metazachlor. Herbicydy te można stosować w fazie 1-4 liści właściwych rzepaku ozimego (BBCH 11-14) w dawce 2,0 l/ha. Środki te oprócz samosiewów zbóż (które są skutecznie hamowane w fazie kiełkowania do fazy 1-2 liści), bardzo dobrze ograniczają miotłę zbożową i niektóre chwasty dwuliścienne.
Ponadto w fazie 4-5/6 liści rzepaku ozimego (BBCH 14-15/16), można zastosować następujące herbicydy: Kerb 400 SC, Ortis 400 SC, Prince Duo 400 SC i TurboPropyz SC, których s.cz jest propyzamid. W dawce 1,875 l/ha, preparaty te bardzo skutecznie działają w odniesieniu do samosiewów zbóż i miotły zbożowej oraz niektórych chwastów dwuliściennych.
Herbicydy CL
Drugą grupę stanowią herbicydy zarejestrowane do stosowania jedynie w odmianach rzepaku CL czyli odpornych na działanie s.cz. imazakoks. Przykładem takich herbicydów są Cleravo 285 SC i Cleversa 285 SC, które oprócz imazamoksu zawierają jeszcze dodatkowo chinomerak. Dzięki temu oprócz samosiewów zbóż (które są dobrze ograniczane w fazie juwenalnej), bardzo skutecznie zwalczają jeszcze niektóre uciążliwe gatunki dwuliścienne. Zalecana dawka do jednorazowego zastosowania to 1,0 l/ha + adiuwant Dash HC 1,0 l/ha w fazie liścieni do fazy 6 liści właściwych rzepaku ozimego (BBCH 10-16).
Graminicydy – zwalczają tylko jednoliścienne
Trzecią grupę stanowią herbicydy, które określane są mianem graminicydów. Jest to specyficzna grupa preparatów, która przez plantatorów (z uwagi na bardzo dużą skuteczność), wykorzystywana jest do zwalczania jedynie gatunków jednoliściennych w tym i samosiewów zbóż. Stosowane na plantacji rzepaku ozimego przez plantatorów graminicydy, należą głównie do grupy inhibitorów syntezy lipidów, ale plantatorzy dzielą je jeszcze potocznie na tzw. „fopy”, takie jak propachizafop, chizalofop-P etylowy, chizalafop-P tefurylowy i fluazyfop-P butylowy oraz na tzw. „dymy”, czyli kletodym i cykloksydym.
Propachizafop – np. Agaton 100 EC, Agil-S 100 EC, Alive, Aria 100 EC, Asfolot 100 EC, Hitro 100 EC, Kalamos 100 EC, Profop 100 EC, Ready, Vergil 100 EC, Vima-Propachizafop, Zetrola 100 EC. Graminicydy te należy stosować w dawce 0,7-1,5 l/ha, od fazy 2 liścia, jednak nie później niż do początku fazy wydłużania pędu głównego, przy braku międzywęźli (tzw. rozeta) (BBCH 12-30). Natomiast samosiewy zbóż czy chwasty jednoliścienne roczne, powinny znajdować się w fazie 3 liści do fazy końca krzewienia, a chwasty wieloletnie, takie jak perz właściwy w fazie 3-6 liści, tj. gdy osiągnie min. 15-20 cm wysokości.
Fluazyfop-P butylowy – np. Akapit 125 EC, Frequent, Privium 125 EC, Trivko (w dawce 1,0-3,0 l/ha, w fazie BBCH 12-50), Balatella Forte 150 EC, Esorio 150 EC, Flutax 150 EC, Fortune, Foster Forte 150 EC, Grastop 150 EC, Rento 150 EC, Tapani 150 EC (w dawce 0,63-1,7 l/ha, w fazie BBCH 12-50).
Chizalafop-P tefurylowy – np. Bagira 040 EC, Panarex 040 EC, Pantera 040 EC, Rango 040 EC. Preparaty te należy stosować w dawce 0,6-2,0 l/ha, od fazy 2 liścia, jednak nie później niż do początku fazy wydłużania pędu głównego, przy braku międzywęźli (tzw. rozeta) (BBCH 12-30). Natomiast samosiewy zbóż czy chwasty jednoliścienne roczne, powinny znajdować się w fazie 2 liści do fazy początku krzewienia, a chwasty wieloletnie, takie jak perz właściwy w fazie 4-6 liści, tj. gdy osiągnie min. 15-20 cm wysokości.
Chizalafop-P etylowy – np. Achiba 05 EC, Darium, Elegant 05 EC, Fitofop, Graminis 05 EC, Jenot Twist 050 EC, Labrador 05 EC, Labrador Extra 50 EC, Labrador Pro, Lampart 05 EC, Leopard Extra 05 EC, Maceta 50, Quick 05 EC, Supero 05 EC, Targa Super 05 EC, Taurus 05 EC, Trepach, Wizjer 50 EC, Zamzar (w dawce 0,75-2,5 l/ha, w fazie BBCH 10-39), Buster 100 EC, Investo 100 EC, Jenot 100 EC, Maceta 100, Pilot 10 EC, Pilot Max 10 EC, Superb 100 EC, Szogun 10 EC, Targa 10 EC, Targa Max 10 EC (w dawce 0,35-1,5 l/ha, w fazie BBCH 11-35), Agard 100 EC, Demetris 100 EC, Digator 100 EC, Grasser 100 EC, Superic 100 EC (w dawce 0,45-1,0 l/ha, w fazie BBCH 12-33), Wish Top (w dawce 0,9-1,25 l/ha, w fazie BBCH 12-18).
Chizalafop-P etylowy + kletodym – np. Biloxa, Evolution. Graminicydy te należy stosować w dawce 0,25-1,0 l/ha, od fazy 2 liścia do fazy, gdy podczas wzrostu łodygi widoczne są dwa międzywęźla rzepaku (BBCH 12-32). Natomiast samosiewy zbóż czy chwasty jednoliścienne roczne powinny znajdować się w fazie 3 liści do fazy początku krzewienia, a chwasty wieloletnie takie jak perz właściwy w fazie 3-6 liści, tj. gdy osiągnie min. 15-20 cm wysokości. Zaletą tych graminicydów jest fakt, że można je wykorzystywać do zwalczania biotypów rocznych chwastów jednoliściennych, odpornych na działanie s.cz. chizalofop-P-etylu.
Kletodym – np. Cegorian Extra 120 EC, Centurion Plus 120 EC, Flanker 120 EC, Kleto4Herbi 120 EC, GramiGuard, Obtemil 120 EC, Sedim 120, Select Super 120 EC (w dawce 0,8 l/ha, w fazie BBCH 12-30), Brixton (w dawce 0,5-1,0 l/ha, w fazie BBCH 12-26), Juniper Max 240 EC, Kleo 240 EC, Logik 240 EC, V-Dim 240 EC, VextaDim 240 EC (w dawce 0,5 l/ha, w fazie BBCH 10/12-30/31).
Cykloksydym – np. Focus Ultra 100 EC, Foxydo 100 EC. Te dwa preparaty należy stosować w dawce 1,0-5,0 l/ha, od fazy 2 liścia do fazy, gdy podczas wzrostu łodygi widoczne są dwa międzywęźla rzepaku (BBCH 12-32). Natomiast samosiewy zbóż, chwasty jednoliścienne roczne czy chwasty wieloletnie takie jak perz właściwy, powinny znajdować się w fazie 3 liści do fazy końca krzewienia.
Pamiętajmy, że niższe dawki graminicydów zalecane są do skutecznego zwalczania samosiewów zbóż oraz gatunków jednoliściennych rocznych, natomiast maksymalne dawki stosuje się do ograniczania typowych chwastów jednoliściennych wieloletnich, tj. perz właściwy.
