System korzeniowo-kłączowy skrzypu jest piętrowy i może sięgać nawet do 2,5 m w głąb gleby. W Japonii za przysmak uważa się strobile, czyli „szyszki” skrzypu.
Skrzyp polny Equisetum arvense, ang.: field horsetail (scouringrush), potocznie: skrzyp kartoflowy, świński orzech, koci lub koński ogon, jedlinka polna, jodełka, strzępka, krzemionka, przęcka, sprzęczka, przęstka, chwaszczka, koszczka. Rodzina: Equisetaceae (skrzypowate). Roślina wieloletnia. Wschodzi wiosną. Zarodnikowanie trwa od marca do maja. Wysokość pędów zarodnikowych to 15-30 cm. Rozmnaża się wegetatywnie za pomocą bulwek kłączowych i podziemnych kłączy (przez cały okres swojej wegetacji) oraz generatywnie poprzez zarodniki przenoszone przez wiatr (tylko wiosną).
Występowanie i szkodliwość
Skrzyp polny jest spotykany na wszystkich typach gleb, a szczególnie na stanowiskach wilgotnych, o odczynie lekko kwaśnym lub kwaśnym. Występuje pospolicie we wszystkich uprawach rolniczych i ogrodniczych, a także na ugorach i odłogach.
Gatunek o dużej sile konkurencyjnej, a zarazem bardzo trudny do zniszczenia. Ekonomiczny próg szkodliwości dla tego gatunku nie został jednoznacznie zdefiniowany, jednak przyjmuje się, że już 5-8 sztuk na 1 m2 może spowodować istotne straty w plonie.
Czy wiesz, że
Polska nazwa zwyczajowa tego gatunku, pochodzi prawdopodobnie od jego właściwości, które objawiają się skrzypieniem i chrzęszczeniem podczas zgniatania i rozcierania rośliny w rękach. Skrzyp posiada dwa rodzaje pędów: wiosenne zarodnionośne (koloru jasnobrązowego do brunatno-czerwonego) oraz letnie płonne, pędy asymilujące (koloru zielonego). System korzeniowo-kłączowy skrzypu jest piętrowy i może sięgać nawet do 2,5 m w głąb gleby.
Skrzyp polny jest gatunkiem wskaźnikowym gleb kwaśnych, wilgotnych, podmokłych o wysokim poziomie wód gruntowych. Jednak bez większego problemu może bardzo dobrze rozwijać się na glebach o odczynie obojętnym czy nawet zasadowym (o podłożu wapiennym). Dzieje się tak dlatego, że w wyniku ewolucji (pierwsi przedstawiciele tego rodzaju pojawili się już w karbonie), wykształcił specjalny mechanizm, polegający na tym, że w obrębie ryzosfery korzeniowej, tworzy bufor, swoiste kwaśne środowisko, które zabezpiecza roślinę przed niekorzystnym oddziałaniem jonów wapniowych.
W średniowieczu gatunek ten używany był do polerowania, czyszczenia i mycia garnków oraz zbroi. Suszone ziele (pędy płone) skrzypu polnego (Herba equiseti) w swoim składzie zawierają duże ilości krzemionki (6-10 proc.). W medycynie ludowej ziele skrzypu polnego wykorzystywane było przede wszystkim do remineralizacji organizmu, dostarczając niezbędnych makro i mikroelementów, ponadto stosowano je jako środek moczopędny i przeciwzapalny. Krzemionka zawarta w zielu, zapobiega tworzeniu się kamieni w układzie moczowym oraz opóźnia proces miażdżycowy. Odwar z ziela skrzypu wykorzystywany był również przy chorobach skóry, tj. łuszczyca, wypadanie włosów czy choroby paznokci. Ponadto odwar, wywar czy napar przyspieszał gojenie ran, zwiększał krzepliwość krwi, a stosowany podczas niedoboru krzemu, ułatwiał przyswajanie wapnia.
Młode pędy wegetatywne skrzypu polnego oraz kłącza i bulwki pędowe (bogate w skrobię) były spożywane przez niektóre ludy pierwotne Ameryki Płn. Również i dzisiaj w Japonii za przysmak uważa się strobile („szyszki”) skrzypu, nazywane tsukushi, stanowiące ważny składnik potraw: aemono, ohitashi, sunomono.
