Azot w glebie – co się z nim dzieje, czy mamy na to wpływ?

Azot z gleby może być pobierany przez rośliny szybko lub wolno. Azot może być też tracony. Może wymywać się w głąb gleby, ale może też ulatniać się do atmosfery.

baner KUHN

W glebie nawozy azotowe, za wyjątkiem mocznika, ulegają rozpadowi na jony amonowe lub saletrzane (azotanowe), lub też w przypadku zastosowania saletry amonowej na jedne i drugie. Jon amonowy może być zatrzymywany w glebie, co zapobiega jego wymyciu w głębsze warstwy oraz może ulegać przemianie do jonu saletrzanego. Z kolei jon saletrzany może być wymywany w głąb gleby oraz może ulegać przemianom do tlenków azotu i azotu cząsteczkowego i w taki sposób jest tracony. Zarówno jon amonowy, jak i saletrzany są pobierane przez rośliny i mikroorganizmy glebowe.

Zatrzymywanie jonu amonowego w glebie prowadzi do zwiększenia ilości jonów wodorowych w roztworze, co przyczynia się do wzrostu wartości kwasowości gleby. Pogłówne zastosowanie nawozów amonowych może więc prowadzić do silnego związania jonu amonowego w wierzchniej warstwie gleby, co uniemożliwia jego pobranie przez głębiej sięgające korzenie roślin.

Pobieranie jonu amonowego przez rośliny również wiąże się z oddaniem do środowiska glebowego równoważnych ilości jonów wodoru, co prowadzi do zakwaszenia gleby, dlatego też nawozy amonowe są nawozami fizjologicznie kwaśnymi.

O stopniu zakwaszenia środowiska glebowego przez poszczególne nawozy azotowe informuje tzw. równoważnik kwasowy, czyli taka ilość węglanu wapnia, która jest w stanie zneutralizować zakwaszające działanie 100 kg konkretnego nawozu.

Siarczan amonu posiadając najwyższy równoważnik kwasowy (110 kg CaCO3) w największym stopniu zakwasza glebę. Dla saletry amonowej równoważnik kwasowy wynosi 61 kg CaCO3, natomiast dla mocznika – 82 kg CaCO3.

Forma amonowa azotu ulega w glebie utlenieniu do jonów azotanowych. Największa aktywność bakterii biorących udział w tym procesie ma miejsce w glebach o odczynie zbliżonym do obojętnego oraz zasobnych w fosfor. Optymalna temperatura do przeprowadzenia tego procesu waha się w przedziale od 25 do 35°C. Proces ten zachodzący w okresie wegetacji przyspiesza pobieranie azotu przez rośliny, z kolei jego występowanie poza okresem wegetacji roślin prowadzi do strat azotu, poprzez wymywanie jonu saletrzanego w głębsze warstwy gleby.

Jon saletrzany w warunkach beztlenowych ulega przemianie do tlenków azotu i azotu cząsteczkowego. Proces ten z rolniczego punktu widzenia jest niekorzystny, ponieważ prowadzi do obniżenia wykorzystania azotu przez rośliny, przyczyniając się do gazowych strat tego pierwiastka. Z kolei mocznik, w odróżnieniu do pozostałych nawozów azotowych, ulega w glebie hydrolizie pod wpływem enzymu ureazy, wydzielanego przez bakterie i grzyby. Proces ten zachodzi najintensywniej w temperaturze 20 – 25°C. Aby ograniczyć straty azotu obecny na rynku mocznik granulowany zawiera między innymi inhibitor ureazy, spowalniający ten proces.

SDF baner
Baner KWS

ZOSTAW KOMENTARZ

Please enter your comment!
Please enter your name here

Przeczytaj także

None found

Najpopularniejsze artykuły

None found

NAJNOWSZE WIADOMOŚCI
INNE ARTYKUŁY AUTORA




ARTYKUŁY POWIĄZANE (TAG)

NAJNOWSZE KOMENTARZE

Newsletter

Zapisz się do Rolniczego Newslettera WRP.pl, aby otrzymywać informacje o tym co aktualnie najważniejsze w krajowym i zagranicznym rolnictwie.