Wprowadzenie Programu azotanowego miało na celu ograniczenie strat azotu z produkcji rolnej. Jednak dostosowanie się do terminów aplikacji nawozów azotowych na gruntach ornych niesie za sobą niekiedy obawy o stan plantacji w terminach, w których nie mogą zastosować nawożenia azotowego. Jak w związku z tym uchronić rośliny przed głodem azotowym?
Jednym z rozwiązań może być stosowanie technologii umożliwiających zwiększenie efektywności wykorzystania azotu z nawozów, przy jednoczesnym ograniczeniu jego strat.
W tym celu można między innymi stosować stabilizatory azotu, na przykład inhibitory nitryfikacji. Wpływają one na spowalnianie procesu nitryfikacji w glebie, a więc zapobiegają przemianom stabilnej w glebie formy amonowej azotu w formę azotanową, która łatwo ulega wymyciu.
Stabilizacja formy amonowej azotu w glebie ogranicza wymywanie azotu oraz wydłuża w czasie dostępność tego składnika pokarmowego dla roślin uprawnych, a tym samym zmniejsza możliwość wystąpienia głodu azotowego. Jest to bardzo ważne na glebach lekkich i bardzo lekkich, na których wymycie azotu jest stosunkowo duże.
Inhibitory nitryfikacji mogą być stosowane z nawozami zawierającymi zarówno formę amonową, jak i formę amidową azotu. Można je stosować przedsiewnie i pogłównie.
Należy jednak pamiętać, że szybkość procesu nitryfikacji zależy od temperatury i wilgotności gleby i w warunkach ciepłej i wilgotnej gleby proces ten przebiega stosunkowo szybko, prowadząc do znacznych strat azotu. Szacuje się, że inhibitory nitryfikacji mogą nawet w 50% obniżyć wydajność procesu nitryfikacji.