Do resztek pożniwnych pozostawionych na polu należy przede wszystkim słoma, opadłe liście, łuszczyny rzepaku, korzenie, ścierń i inne części roślin uprawnych. Resztki pożniwne odgrywają ważną rolę w bilansie materii organicznej, a także składników mineralnych w glebach uprawnych, gdyż przyczyniają się do zwiększenia zawartości próchnicy glebowej.
Ilość i rodzaj resztek pożniwnych zależy przede wszystkim od gatunku uprawianej rośliny. Zboża pozostawiają najczęściej od 3 do 5 ton suchej masy resztek, rzepak od 10 do 12 ton suchej masy, z kolei kukurydza w zależności od sposobu użytkowania pozostawia 5 – 6 ton s. m. (na kiszonkę) i 10 – 15 ton s. m. (na ziarno). Resztki pożniwne, głównie słoma zbóż, mogą być przyorane bądź też wykorzystane na ściółkę.
Prawidłowe zagospodarowanie resztek pożniwnych w celu zwiększenia w glebie zawartości próchnicy w pierwszym etapie polega na pocięciu ich na krótkie odcinki (do około 8 cm), a następnie na równomiernym rozrzuceniu na polu i wymieszaniu ich z glebą. Słoma zbóż stanowi cenne źródło składników pokarmowych. W świeżej masie zawartość azotu wynosi od 0,5 do 0,7%, fosforu od 0,2 do 0,3%, zaś potasu około 1,5%. Przy takiej zawartości składników pokarmowych na powierzchni 1 ha z plonem 5 t słomy pozostaje około 30 kg azotu, 12 kg fosforu i 62 kg potasu. Jest ona również dobrym źródłem magnezu, wapnia i mikroelementów. Jednakże proces rozkładu słomy zachodzi wolno, dlatego też składniki pokarmowe nie są dostępne dla roślin od razu. Rozkład słomy jest procesem mikrobiologicznym, w związku z tym można go przyspieszyć stosując biopreparaty będące źródłem mikroorganizmów celulolitycznych, czyli rozkładających takie resztki pożniwne.
Nie należy jednak zbyt często przyorywać słomy na tym samym polu, gdyż może to prowadzić między innymi do zaburzenia gospodarki azotowej, nasilenia występowania chorób czy roślinności konkurencyjnej. Wniesienie do gleby słomy o znacznej zawartości węgla (szeroki stosunek węgla do azotu) stymuluje rozwój mikroorganizmów glebowych, które do swojego rozwoju wykorzystują azot z substancji organicznej, a także azot glebowy, co może stanowić okresową konkurencję dla uprawnych roślin. W konsekwencji może to prowadzić do spadku plonowania roślin w pierwszym roku po zastosowaniu słomy. W związku z tym przy przyorywaniu słomy należy stosować dodatek azotu w postaci nawozów mineralnych, na przykład RSM, czy też w postaci gnojówki lub gnojowicy.
Dodatek azotu mineralnego, jaki należy zastosować do przyoranej słomy obliczany jest na podstawie tzw. współczynnika azotowego, który określa ilość kilogramów azotu mineralnego zużytego na rozkład mikrobiologiczny 100 kg słomy i wynosi od 0,6 do 0,8 kg N/100 kg słomy. Tak więc bakterie pobierają od około 0,6 do 0,8 kg azotu w celu rozłożenia 100 kg słomy. Dodatek azotu uzależniony jest również od rodzaju gleby, na której planowanie jest przyoranie słomy. Dla gleb o niskiej zawartości azotu należy wnieść taką ilość tego pierwiastka, jakiej bakterie potrzebują do rozłożenia słomy. W przypadku gleb intensywnie użytkowanych, o dużej ilości aplikowanego azotu nie jest konieczne zastosowanie dodatku azotu do przyorania słomy.
