Do Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi napływają wnioski organizacji rolniczych o umożliwienie szacowania szkód powstałych w wyniku suszy przez komisje powoływane przez wojewodów, tak jak to miało miejsce przed 2020 r. Na wniosek MRiRW Rada Ministrów zaproponowała projekt rozporządzenia, które wyjdzie naprzeciw oczekiwaniom rolników.
Zgodnie z obowiązującym przepisami ustawy o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich „suszę oznaczają szkody spowodowane wystąpieniem, w dowolnym sześciodekadowym okresie od dnia 21 marca do dnia 30 września, spadku klimatycznego bilansu wodnego poniżej wartości określonej dla poszczególnych gatunków roślin uprawnych i gleb”. Szkody spowodowane wystąpieniem suszy, w obojętnie którym sześciodekadowym okresie, w którym zostanie stwierdzona susza, oznaczają plony ostateczne niższe przynajmniej o 20% w skali gminy w stosunku do plonów uzyskanych w średnich wieloletnich warunkach pogodowych.
W tym roku warunki pogodowe wiosną – wysokie usłonecznienie, duża prędkość wiatru oraz małe opady atmosferyczne sprawiły, że w 15 województwach wystąpił duży deficyt wody dla roślin uprawnych powodujący straty plonów wynoszące przynajmniej 20% w stosunku do plonów uzyskiwanych w latach o przeciętnych warunkach pogodowych; strat suszowych nie odnotowano jedynie w województwie podkarpackim. Jednocześnie rolnicy wciąż odnotowują straty z powodu huraganów, deszczy nawalnych czy gradu.
Obniżenie plonów o przynajmniej 20% z powodu suszy stwierdzono w uprawach zbóż jarych, zbóż ozimych, rzepaku i rzepiku, roślin strączkowych, kukurydzy na ziarno, kukurydzy na kiszonkę, drzew i krzewów owocowych, truskawek, warzyw gruntowych, ziemniaka, buraka cukrowego, tytoniu, chmielu.
W projekcie rozporządzenia proponuje się kilka rozwiązań, które mają pomóc rolnikom w łatwiejszym uzyskiwaniu pomocy suszowej. To m.in.:
– umożliwienie dodatkowego szacowania szkód przez komisje w oparciu o trzy źródła danych: wniosku złożonego przez rolnika za pośrednictwem aplikacji suszowej; raportu komisji z miejsca wystąpienia szkody; danych IUNG.
– wprowadzenie przepisów regulujących ogólne warunki udzielania pomocy dla producenta rolnego, w którego gospodarstwie rolnym powstały szkody w uprawach rolnych spowodowane wystąpieniem w 2023 r.
a) gradu, deszczu nawalnego, ujemnych skutków przezimowania, przymrozków wiosennych, powodzi, huraganu, pioruna, obsunięcia się ziemi lub lawiny w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich, które zostały oszacowane przez komisję powołaną przez wojewodę i wynoszą powyżej 30% średniej rocznej produkcji rolnej, lub
b) suszy w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich, które zostały obliczone za pośrednictwem publicznej aplikacji i wynoszą powyżej 30% średniej rocznej produkcji rolnej.
Zgodnie z projektem rozporządzenia termin składania wniosków o pomoc suszową oraz wysokość stawki tej pomocy ogłasza minister rolnictwa w Biuletynie Informacji Publicznej, a wysokość stawki jest ogłoszona najpóźniej 7 dni przed rozpoczęciem terminu składania wniosków o przyznanie pomocy.
