Zmiany w przepisach. Jak się obecnie ubiegać o budowę biogazowni rolniczej?

Sejm uchwalił ustawę, która określa zasady oraz procedury realizacji biogazowni rolniczych, zasady postępowania w sprawie wydania decyzji o pozwoleniu na budowę biogazowni rolniczych, a także warunki dotyczące wykonywania działalności w biogazowniach.

Chodzi o uchwaloną 13 lipca br. ustawę o ułatwieniach w przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie biogazowni rolniczych, a także ich funkcjonowaniu.

Zgodnie z przepisami ustawy do realizacji biogazowni rolniczych prawo ma między innymi:

1)     osoba fizyczna, jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której ustawa przyznaje zdolność prawną, albo osobą prawną, który w ramach działalności rolniczej prowadzi gospodarstwo rolne lub dział specjalny produkcji rolnej;

2)     osoba fizyczna, wpisaną do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, której przedmiot wykonywanej działalności gospodarczej obejmuje wytwarzanie energii elektrycznej, ciepła, biogazu rolniczego lub biometanu z biogazu rolniczego;

3)     grupa producentów rolnych uznana na podstawie przepisów ustawy z dnia 15 września 2000 r. o grupach producentów rolnych i ich związkach oraz o zmianie innych ustaw (Dz. U. z 2023 r. poz. 1145)

4)     podmiot, który wykonuje działalność gospodarczą w zakresie produkcji artykułów rolno – spożywczych, ich składowania lub konfekcjonowania, wpisany do centralnego rejestru podmiotów działających na rynku artykułów rolno-spożywczych, o którym mowa w art. 12a ust. 1 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno‑spożywczych

5)     będący producentem wina w rozumieniu art. 2 pkt 23 ustawy z dnia 2 grudnia 2021 r. o wyrobach winiarskich (Dz. U. z 2023 r. poz. 550), który wyrabia wino lub moszcz z winogron pozyskanych wyłącznie z upraw winorośli wpisanych do ewidencji winnic położonych na terytorium Polski,

6)     będący spółdzielnią energetyczną w rozumieniu art. 2 pkt 33a ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii, spółdzielnią w rozumieniu art. 1 § 1 ustawy z dnia 16 września 1982 r. – Prawo spółdzielcze (Dz. U. z 2021 r. poz. 648) albo spółdzielnią rolników w rozumieniu art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 4 października 2018 r. o spółdzielniach rolników (Dz. U. poz. 2073);

9)     będący spółką handlową, w której akcje lub udziały posiada przynajmniej jeden z podmiotów wskazanych w pkt 1 – 6.

Przepisy ustawy stosuje się do biogazowni rolniczej zlokalizowanej na nieruchomości, do której tytuł prawny posiada rolnik, prowadzący gospodarstwo rolne lub dział specjalny produkcji rolnej, jak również będący osobą prawną albo jednostką organizacyjną niebędącą osobą prawną, której ustawa przyznaje zdolność prawną, w której akcje lub udziały posiada wyłącznie podmiot uprawniony prowadzący gospodarstwo rolne lub dział specjalny produkcji rolne, z których będzie pochodzić co najmniej część substratów wykorzystywanych w tej biogazowni rolniczej.

Przepisy ustawy mają zastosowanie w przypadku gdy przedmiotem działalności w tej biogazowni jest wytwarzanie:

1. a)     energii elektrycznej – łączna moc zainstalowana elektryczna jest nie większa niż 3,5 MW,
2. b)     ciepła – łączna moc osiągalna cieplna w skojarzeniu jest nie większa niż 10,5 MW,
3. c)     biogazu rolniczego – roczna wydajność produkcji biogazu rolniczego nie przekracza 14 mln m3,
4. d)     biometanu – roczna wydajność produkcji biometanu z biogazu rolniczego nie przekracza 8,4 mln m3;

Przepisy ustawy stosuje się również do biogazowi rolniczej, w której do wytwarzania biogazu rolniczego, energii elektrycznej z biogazu rolniczego, ciepła z biogazu rolniczego lub biometanu z biogazu rolniczego wykorzystuje się wyłącznie następujące substraty:

1. a)     produkty rolne oraz produkty uboczne rolnictwa, w tym odchody zwierzęce,
2. b)     produkty z przetwórstwa produktów pochodzenia rolniczego i produktów ubocznych, odpady lub pozostałości z tego przetwórstwa, w tym z przetwórstwa i produkcji żywności, pochodzące z zakładów przemysłowych,
3. c)     biomasę roślinną zebraną z terenów innych niż zaewidencjonowane jako rolne,
4. d)     odchody zwierzęce pozyskane z działalności innej niż rolnicza.

Minister rolnictwa, w porozumieniu z ministrem klimatu określi w drodze rozporządzenia, szczegółową listę substratów możliwych do wykorzystania w biogazowni rolniczej, z podziałem na następujące substraty:

• biomasę w postaci odchodów zwierzęcych, słomy i innych, niebędących niebezpiecznymi, naturalnych substancji pochodzących z produkcji rolniczej lub leśnej,
• inne substraty niezagrażające zdrowiu ludzi, zwierząt lub środowisku, z wyszczególnieniem przedmiotów lub substancji, które spełniają warunki uznania za produkt uboczny.

W postępowaniu o wydanie decyzji o wydanie decyzji o warunkach zabudowy oraz postępowania w sprawie wydania decyzji o pozwoleniu na budowę do wniosku o wszczęcie takiego postępowania dotyczącego biogazowni rolniczej, poza dokumentami wymaganymi dla tych postępowań, trzeba będzie dołączyć oświadczenie pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe oświadczenie, że należy się do podmiotów uprawnionych do budowy biogazowi rolniczej.

W okresie 5 lat od dnia, w którym pozwolenie na użytkowanie biogazowni rolniczej stało się ostateczne, albo od dnia, w którym upłynął termin na zgłoszenie sprzeciwu przez organ nadzoru budowlanego na zawiadomienie o zakończeniu inwestycji w zakresie biogazowni rolniczej, albo od dnia, w którym organ nadzoru budowlanego wydał zaświadczenie o braku podstaw do wniesienia sprzeciwu po zawiadomieniu o zakończeniu inwestycji w zakresie biogazowni rolniczej nie będzie można wykonywać w tej biogazowni rolniczej innej działalności niż polegająca na wytwarzaniu biogazu rolniczego, energii elektrycznej z biogazu rolniczego, ciepła z biogazu rolniczego lub biometanu z biogazu rolniczego. Rolnik nie będzie mógł przenieść własności, użytkowania wieczystego, udziału we własności albo użytkowaniu wieczystym całości albo części nieruchomości, na której jest zlokalizowana biogazownia rolnicza na inny podmiot. Taka umowa będzie nieważna. Wyjątkiem będzie przypadek podpisania umowy, która ma na celu ustanowienie zabezpieczenia spłaty wierzytelności banku lub innej instytucji finansowej, finansujących lub współfinansujących budowę lub funkcjonowanie biogazowni rolniczej.

Jeżeli rolnik przestanie spełniać warunki z ustawy, będzie musiał o tym pisemnie poinformować dyrektora generalnego Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa w terminie 30 dni od dnia, w którym przestał spełniać je spełniać. Dyrektor Generalny KOWR wyznaczy w takim wypadku rolnikowi termin nie dłuższy niż 12 miesięcy od dnia, w którym przestał spełniać te warunki, na powierzenie wykonywania działalności w biogazowni rolniczej innemu podmiotowi. W szczególnie uzasadnionych przypadkach Dyrektor Generalny KOWR będzie mógł wydłużyć wskazany wyżej termin. Brak poinformowania dyrektora generalnego KOWR, że rolnik przestać warunki z ustawy jest zagrożone karą pieniężną w wysokości 10 000 zł.

Minister rolnictwa określi, w drodze rozporządzenia, dopuszczalne rodzaje i wartości zanieczyszczeń, które mogą występować w produktach pofermentacyjnych otrzymywanych z biogazu rolniczego.

Biogazownię rolniczą realizuje się na podstawie ustaleń miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Będzie możliwa realizacja biogazowni rolniczej niezależnie od istnienia lub ustaleń miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, pod warunkiem że nie jest sprzeczna ze studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz uchwałą o utworzeniu parku kulturowego, a rada gminy uchwaliła uchwałę o ustaleniu lokalizacji biogazowni rolniczej. Warunek niesprzeczności ze studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy jest spełniony, jeżeli lokalizacja biogazowni rolniczej będzie miała miejsce na terenach, dla których przewidziano kierunek zabudowy związanej z rolnictwem lub produkcją.

Do postępowań o wydanie decyzji o pozwoleniu na budowę dotyczących biogazowni rolniczych, wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie omawianej ustawy, będą stosowane przepisy omawianej ustawy. Ustawa wejdzie w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia w Dzienniku Ustaw, z wyjątkiem zmian w ustawie z dnia 25 sierpnia 2006 r. o biokomponentach i biopaliwach ciekłych, które wejdą w życie 1 stycznia 2024 r.