Wymagania dla beneficjentów pomocy ograniczone do minimum. Rolnik nie musi niczego udowadniać 

Z inicjatywy Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi do rolników płyną strumienie pieniędzy – jak mówi sam minister rolnictwa, jest to ponad 10 mld. zł. Ich otrzymanie jest obwarowane surowymi warunkami: pieniądze może otrzymać tylko ten rolnik, który “poniósł straty gospodarcze w wyniku agresji Federacji Rosyjskiej wobec Ukrainy albo “któremu zagraża utrata płynności finansowej” z tego powodu. Na szczęście rolnik nie musi udowadniać ani tych strat, ani zagrożenia utratą płynności. 

Skrócona sekwencja wydarzeń wygląda tak:  

1. w czerwcu 2022 r. minister rolnictwa Henryk Kowalczyk uspokaja, że mimo importu zbóż z Ukrainy polskie zboże po żniwach nie będzie tańsze, a nawet będzie droższe – rolnicy odbierają to jako gwarancję wzrostu cen i wstrzymują się ze sprzedażą zboża jesienią 2022 r.
2. Import zboża z Ukrainy wzrasta do niebywałych rozmiarów, ceny spadają, rolnicy znów wstrzymują się ze sprzedażą.
3. Firmy paszowe kupują tańsze zboże z Ukrainy, po części dlatego, że nie mogą ich kupić od polskich rolników, a po części dlatego, że takie są prawa biznesu. Wilcze prawa.
4. Magazyny rolników są przepełnione, ceny na światowych giełdach spadają radykalnie, a tymczasem trzeba przygotować się do nowego sezonu – rolnicy pytają ministra rolnictwa, skąd mają wziąć na to pieniądze, skoro nie mogą sprzedać zbóż albo mogą, ale za “psie” pieniądze? Rozpoczynają się protesty organizacji rolniczych, blokady granic.
5. Minister Henryk Kowalczyk pod ostrzałem krytyki składa dymisję z urzędu ministra rolnictwa. Stanowisko obejmuje Robert Telus. Prezes PiS J. Kaczyński ogłasza zakaz importu produktów rolnych z Ukrainy – Rząd RP rozporządzeniem Ministra Rozwoju i Technologii natychmiast wciela w życie słowa prezesa.
6. Tama pęka – w ślad za polskim rozporządzeniem embargo na ukraińskie produkty rolne ogłaszają 4 państwa graniczące z Ukrainą: Bułgaria, Rumunia, Słowacja, Węgry. Minister Telus buduje nieformalną koalicję, która wysuwa wobec Komisji Europejskiej żądanie pomocy finansowej dla rolników z tych państw. Pojawia się określenie “którzy ponieśli straty w związku z agresją Federacji Rosyjskiej wobec Ukrainy”.
7. Komisja Europejska wzburza się “świętym” wzburzeniem – wszelkie decyzje dot. handlu państw UE z państwami spoza UE są kompetencją KE, więc de facto zakazy wprowadzone przez “koalicję 5 państw” są nielegalne. Jednak pod naporem tejże koalicji Komisja idzie na kompromis – zgadza się na zakaz importu 4 zbóż do 5 państw UE, ale wyrzuca z “czarnej listy” pozostałe kilkanaście produktów, w tym mięso drobiowe i jaja: te spokojnie dalej w niezliczonych tonażach i ilościach wpływają np. do Polski.
8. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi ogłasza serię przelewów środków finansowych na konta rolników:

“- “którzy ponieśli stratę gospodarczą w związku z agresją Federacji Rosyjskiej wobec Ukrainy” 

(rozporządzenie RM z dn. 21 kwietnia 2023 r. w sprawie realizacji przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa zadań związanych z ustanowieniem środka wsparcia w sytuacjach nadzwyczajnych dla sektorów zbóż i nasion oleistych); 

– “którym zagraża utrata płynności finansowej w związku z zakłóceniami na rynku rolnym spowodowanymi agresją Federacji Rosyjskiej wobec Ukrainy”  

(trzy rozporządzenia w sprawie szczegółowego zakresu i sposobu realizacji zadań ARiMR, na podstawie których wypłacane jest dofinansowanie zakupu nawozów mineralnych innych niż wapno nawozowe i wapno nawozowe zawierające magnez, które producent rolny zakupił w okresie od dnia 16 maja 2022 r. do dnia 31 marca 2023 r.). 

9. Presja koalicji 5 państw we współpracy z komisarzem ds. rolnictwa UE J. Wojciechowskim sprawia, że Komisja Europejska przeznacza środki finansowe na wsparcie rolników z 5 państw “przyfrontowych” i pozwala na zwiększenie tej puli ze środków krajowych w ramach pomocy nadzwyczajnej.
10. Rolnicy otrzymują pieniądze. Tadam!

11? Pojawia się pytanie, skąd wiadomo, że dany rolnik poniósł “straty gospodarcze spowodowane przez zwiększony przywóz zbóż i nasion oleistych z Ukrainy”? Czy rolnik jest zobowiązany do udowodnienia, że poniósł straty z ww. powodu? Jaka wysokość strat upoważnia go do uzyskania pomocy? Skąd wiadomo, że danemu rolnikowi zagraża ww. utrata płynności finansowej? Czy rolnik musi przedstawić dowody na to? Jaki poziom zagrożenia upoważnia go do uzyskania pomocy? 

12. Odpowiedź brzmi – takie pytanie jest bez sensu. Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa 26 czerwca przekazuje:

“uprzejmie informujemy, że w katalogu programów wsparcia Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa oprócz stałych działań były, są i będą takie, których realizacja stanowi odpowiedź na bieżącą sytuację gospodarczą. Tego typu przedsięwzięcia to m.in. dofinansowanie zakupu nawozów oraz dopłaty do sprzedanych zbóż i roślin oleistych. 

Wojna na Ukrainie, a co za tym idzie napływ dużej ilości ziarna z tego kraju, spowodowała, że polscy rolnicy mieli trudności z magazynowaniem i zbyciem własnej produkcji, a ceny surowca spadły. Wydarzenia za naszą wschodnią granicą przyczyniły się także do tego, że znacząco wzrosły koszty wydobycia i transportu gazu, a następnie te związane z produkcją nawozów mineralnych. 

ARiMR obserwuje duże zainteresowanie naborami, których dotyczą pytania Pana Redaktora. Prawodawca ograniczył do minimum wymagania pod adresem przyszłych beneficjentów pomocy. Cel realizowanych działań to wsparcie jak największego grona producentów rolnych, którzy w określonych przepisami przedziałach czasowych sprzedali kukurydzę, żyto, jęczmień, owies, pszenżyto, mieszanki zbożowe, rzepak lub rzepik bądź kupili nawozy mineralne inne niż wapno nawozowe i wapno nawozowe zawierające magnez. Niezbędne jest przedstawienie dowodów księgowych stanowiących potwierdzenie transakcji. 

13. Ufff…