11 czerwca 2020 roku członkowie Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi (AGRI) Parlamentu Europejskiego wymienili poglądy z przedstawicielami Komisji Europejskiej na temat nowo ogłoszonej strategii „Od Pola do Stołu”.
W swojej prezentacji Komisja Europejska wyjaśniła, że strategia ta ma zmienić sposób w jaki produkowana, dystrybuowana i konsumowana jest żywność. Bezpieczeństwo żywności i żywnościowe mają zostać podstawą unijnej polityki żywnościowej. W ramach tej długoterminowej wizji Komisja Europejska proponuje 27 konkretnych działań nastawionych m.in. na zmniejszanie strat żywności, zapobieganie nadwadze i otyłości czy redukcję nawozów (o 20%, a w przypadku niektórych, bardziej niebezpiecznych, kategorii o 50%). Dyrektor generalny DG AGRI podkreślił, że strategia „Od Pola do Stołu” będzie odgrywała ważną rolę we Wspólnej Polityce Rolnej (WPR) i wymaga budżetu, dlatego nowe wieloletnie ramy finansowe (WRF) przewidują więcej środków dla WPR.
Posłowie zwrócili jednak uwagę, że mimo większego budżetu WPR, środki wciąż są niewystarczające, co może być szkodliwe przede wszystkim dla małych rolników, których nie stać będzie na innowacje technologiczne. Poseł Zbigniew Kuźmiuk (EKR) podkreślił, że cele strategii będą trudne do osiągnięcia i mogą się negatywnie odbić na rolnikach. Powinien zostać zatem przewidziany system rekompensaty dla rolników za utratę dochodów.
Zdaniem członków Parlamentarnej grupy Europejscy Konserwatyści i Reformatorzy ( miedzy innymi posłów Zbigniew Kuźmiuka i Krzysztofa Jurgiela) należy zachować równowagę między zrównoważeniem gospodarczym, ekologicznym i społecznym.
– Musimy unikać sytuacji, w której bezpieczeństwo żywnościowe i rentowność rolnictwa w Europie są zagrożone przez nowe wymogi bez odpowiedniej rekompensaty, narzędzi i zabezpieczeń, zwłaszcza w czasie kryzysu gospodarczego wywołanego COVID-19 Ponadto przed zaproponowaniem bardzo ambitnych celów powinna była zostać przeprowadzona ocena skutków. Zaproponowanie tych konkretnych celów już w niniejszym komunikacie, podczas gdy ocena skutków będzie przeprowadzana jedynie w odniesieniu do inicjatyw legislacyjnych, które z nich wynikają, wydaje się być sprzeczne z zasadą lepszego stanowienia prawa – mówi Krzysztof Jurgiel .
Komisja Europejska zapowiada, że do czwartego kwartału 2020 r. przyjmie zalecenia dla państw członkowskich dotyczące sposobu realizacji celów strategii „Od Pola do Stołu” w ich krajowym planie strategicznym WPR. Oznacza to, że państwa członkowskie, ustalając cele krajowe w swoich planach strategicznych WPR, będą musiały już teraz włączyć także cele z tej strategii – bez konieczności poddawania ich kompleksowej ocenie skutków.
Jak zaznacza Jurgiel gruntów rolnych brakuje, a brak ochrony roślin może prowadzić do strat żywności ze względu na choroby roślin. Niższe plony wpłyną na bezpieczeństwo żywnościowe. W jaki sposób zostanie zapewniona wystarczająca dostępność środków ochrony roślin? Przy omawianiu lat referencyjnych należy odpowiednio uwzględnić zrealizowane w ostatnich latach ograniczenia w zakresie stosowania tych środków. Stosowanie środków ochrony roślin i składników odżywczych należy postrzegać w odniesieniu do produkcji żywności z jednego hektara.
Rolnicy będą potrzebowali dostępu do najlepszych dostępnych narzędzi w celu zapewnienia zrównoważonej produkcji żywności. Członkowie Grupy EKR chcieliby , aby położono większy nacisk na narzędzia i innowacje, ponieważ są one niezbędne do osiągnięcia zrównoważonego rozwoju. W strategii krótko wspomina się o badaniu, które Komisja Europejska prowadzi na temat potencjału nowych technik genomowych w zakresie poprawy zrównoważonego rozwoju.
– Ponieważ zakończenie badania jest przewidziane na kwiecień 2021 r., czy do tego czasu Komisja Europejska będzie gotowa do szybkiego przedstawienia wniosków w sprawie zmiany prawodawstwa, aby uniknąć dalszych opóźnień w zakresie dostępności nowych technik? Chociaż w strategii wspomina się o znaczeniu innowacji, wydaje się, że innowacjom nie poświęcono wystarczająco uwagi w planie działania zawartym w załączniku – dodaje poseł Kuźmiuk
– Komisja Europejska proponuje zwiększenie powierzchni upraw ekologicznych do 25%, jednak nie jest jasne, co było podstawą do zaproponowania tej liczby. Biorąc pod uwagę, że obecny udział powierzchni ekologicznej wynosi od 7 do 8% powierzchni gruntów rolnych, ustalony cel jest bardzo wysoki. Zbyt imperatywny wydaje się wymóg zwiększenia udziału danego rodzaju rolnictwa, ponieważ różne rodzaje rolnictwa przyczyniają się do zrównoważonej produkcji żywności. Poprzez sztuczne zwiększanie udziału rolnictwa ekologicznego równowaga między podażą a popytem na produkty ekologiczne może zostać zakłócona, co nie przyniosłoby korzyści rolnikom prowadzącym gospodarstwa ekologiczne – podsumowuje Krzysztof Jurgiel.
Źródło: EKR
Opracował: Samuel Skrzysz
