W celu odpowiedniego zarządzania składnikami pokarmowymi ważną rolę odgrywa ustalenie najlepszego terminu wapnowania gleb. Jak pogodzić termin agrotechniczny z faktycznie wykonanym, co jeśli musimy zadziałać interwencyjnie?
Agrochemiczny termin wapnowania uwzględnia sekwencję uprawianych roślin, czyli częstotliwość stosowania związana jest z rotacją zmianowania. Natomiast termin kalendarzowy wapnowania stanowi termin wykonania tego zabiegu w danym sezonie wegetacyjnym.
W przypadku agrotechnicznego terminu wapnowania można go przeprowadzić w terminie optymalnym – po zbiorze przedplonu rośliny wrażliwej, czyli pod zboża oraz w terminie krytycznym, gdy wapnowanie gleby jest niezbędne przy niewykonaniu zabiegu wapnowania pod przedplon. W tym terminie zabieg wapnowania wykonywany jest po zbiorze przedplonu rośliny wrażliwej, czyli po zbożach.
Roślinami wrażliwymi na zakwaszenie gleb są miedzy innymi: bobik, fasola, rzepak, burak cukrowy, lucerna, jęczmień jary, konopie siewne. Z kolei w grupie roślin, które charakteryzują się niewrażliwością na wapnowanie występują zboża z wyłączeniem jęczmienia jarego.
Agrotechniczny termin krytyczny związany jest z rozpoczęciem nowego cyklu wegetacyjnego z rośliną, która odznacza się wrażliwością na odczyn gleby. Należy podkreślić, że termin krytyczny wykonania zabiegu wapnowania może kolidować z innymi zabiegami, które wykonywane są w uprawie roślin.
Z kolei interwencyjny agrochemiczny termin wapnowania jest wykonywany przed lub też w okresie pełnej wegetacji rośliny uprawnej, a jego głównym celem wykonania tego zabiegu jest ratowanie plonu rośliny. Przed przystąpieniem do wapnowania w terminie interwencyjnym należy jednak oszacować możliwe straty plonu użytkowego roślin w efekcie nie wykonania zabiegu wapnowania oraz dokonać wyboru najlepszego nawozu do odkwaszania, a także ustalić termin wykonania zabiegu, uwzględniając zarówno stan roślin i ich fazę rozwojową, jak też panujące warunki agrometeorologiczne.
Natomiast ustalając kalendarzowy termin wapnowania należy uwzględnić nie tylko ilość czasu jaka jest do dyspozycji do wykonania zabiegu (czas od zbioru przedplonu do rozpoczęcia nowego sezonu wegetacyjnego) i wielkość pól, ale także szybkość działania zastosowanego nawozu odkwaszającego. Szybkodziałające nawozy tlenkowe nie powinny być stosowane na gleby lekkie i bardzo lekkie.
Przy doborze nawozu do odkwaszania gleby należy uwzględnić dawkę wapna oraz głębokość, na jaką zostanie wprowadzony nawóz. W przypadku wapnowania gleb określanego jako „potrzebne” lub „wskazane” zalecana jest aplikacja nawozów wolno działających, np. węglanowych. W sytuacji stosowania tlenków wapnia na lekkich glebach silnie zakwaszonych wskazane jest obniżenie do 50 – 66% dawki wapna w odniesieniu do potrzeb.
