98% gospodarstw rolnych z całego kraju zostało spisanych podczas Powszechnego Spisu Rolnego 2020 – najważniejszego badania polskiego rolnictwa, które odbywa się raz na 10 lat. Powszechny Spis Rolny trwał 3 miesiące i zakończył się 30 listopada 2020 r. Gospodarstwa rolne spisywane były według stanu na dzień 1 czerwca 2020 r.
Jak podaje Główny Urząd Statystyczny w marcu 2021 r. planowane jest udostępnienie informacji sygnalnej pt. Powszechny Spis Rolny 2020 – Informacja o wstępnych wynikach. Zostaną w niej przedstawione ogólnopolskie dane dotyczące: liczby gospodarstw rolnych ogółem oraz według grup obszarowych użytków rolnych, użytkowników gospodarstw rolnych według płci i wieku, średniej powierzchni gospodarstwa ogółem, średniej powierzchni użytków rolnych w gospodarstwie użytkowania gruntów i powierzchni zasiewów, pogłowia podstawowych gatunków zwierząt gospodarskich (bydła, świń i drobiu),wyposażenia gospodarstw rolnych w ciągniki oraz podstawowe maszyny i urządzenia rolnicze, liczby pracujących w gospodarstwach rolnych oraz nakładów ich pracy oraz porównania z informacjami wynikowymi z PSR 2010.
Natomiast we wrześniu 2021 r. planowane jest wydanie publikacji Powszechny Spis Rolny 2020 – Raport z wyników. Zostaną w niej przedstawione wstępne dane na poziomie województw, wzbogacone o dodatkowy zakres informacyjny dotyczący: powierzchni upraw ogrodniczych, budynków inwentarskich, ochrony roślin i nawożenia, struktury dochodów gospodarstwa domowego użytkownika i przeznaczenia końcowej produkcji rolniczej.
Jak się dowiedzieliśmy blisko jedna piąta gospodarstw skorzystała z możliwości samospisu przez Internet. To, jak podkreśla GUS, udowadnia, że polskie gospodarstwa rolne rozwijają się, wykorzystują technologię w większym stopniu niż 10 lat temu i stają się coraz bardziej nowoczesne.
Najważniejsze badanie polskiego rolnictwa nie udałoby się skutecznie przeprowadzić bez zaangażowania lokalnych społeczności i instytucji. Od 1 września minionego roku w każdej gminie w Polsce został powołany gminny komisarz spisowy. Zwykle funkcję tę sprawował wójt gminy. Zapewnione było też, najczęściej w siedzibie lokalnych władz samorządowych, stanowisko komputerowe dla rolników do spisania się w ramach samospisu internetowego. Jeśli ktoś nie posiadał dostępu do Internetu, mógł spisać się przez telefon, dzwoniąc na infolinię spisową. Jeżeli ktoś nie spisał się samodzielnie, to kontaktował się z nim rachmistrz spisowy i przeprowadzał wywiad telefoniczny lub bezpośredni.
W województwie lubelskim spisanych zostało ponad 193 tys. gospodarstw. Przez Internet spisało się 16% gospodarstw rolnych, przy pomocy infolinii ponad 14%, a rachmistrze spisowi spisali 70% gospodarstw rolnych. Jak się dowiedzieliśmy przy Powszechnym Spisie Rolnym na terenie województwa lubelskiego pracowało 737 rachmistrzów terenowych oraz 82 rachmistrzów telefonicznych.
Na Mazowszu spisanych zostało ponad 97% rolników. W 42 gminach z województwa mazowieckiego spisało się 100% użytkowników gospodarstw rolnych. Jak podaje Wojewódzkie Biuro Spisowe z samospisu internetowego skorzystało 17% ogółu rolników z Mazowsza, ok. 17,5% dokonało spisu za pośrednictwem infolinii spisowej. Natomiast najwięcej bo aż 51% wybrało, pomimo pandemii, kontakt z rachmistrzem spisowym. Z takiej możliwości skorzystało blisko 130 tys. gospodarstw rolnych.
100-procentowym spisem może pochwalić się też gmina Dobrzeń Wielki w województwie opolskim. Liczba gospodarstw rolnych wytypowanych do obowiązku spisu w 2020 r. w gminie wyniosła 182.
Z metody wywiadu bezpośredniego prowadzonego przez rachmistrza terenowego skorzystało tam 52,10% rolników. Z samospisu internetowego, w tym także na stanowisku przygotowanym do samospisu w Urzędzie Gminy, skorzystało 26,94% właścicieli gospodarstw rolnych, a z wywiadu telefonicznego prowadzonego przez rachmistrza telefonicznego – 20,96%.
Przygotowanie i realizacja Powszechnego Spisu Rolnego były ogromnym wyzwaniem organizacyjnym i logistycznym. Za organizację spisu rolnego odpowiadała statystyka publiczna oraz gminne biura spisowe.
– Jednak całe przedsięwzięcie nie miałoby szans na powodzenie bez wsparcia lokalnych organizacji, zrzeszeń, parafii, szkół, kół gospodyń wiejskich, jednostek ochotniczej straży pożarnej, radnych oraz sołtysów i innych liderów społeczności lokalnych. To wsparcie miało ogromne znaczenie, ponieważ największym wyzwaniem dla organizatorów spisu było dotarcie do każdego rolnika. Dlatego tak istotne było, żeby informację o obowiązku spisania gospodarstwa rolnego przekazywały instytucje i osoby, które cieszą się autorytetem w społeczności lokalnej – mówi Bogumił Pawlak, wójt gminy Wiśniowa (województwo małopolskie), a zarazem gminny komisarz spisowy.
– PSR 2020 został zrealizowany w szczególnych warunkach stanu epidemii i co więcej – z powodzeniem, dlatego tak bardzo doceniamy zaangażowanie wszystkich ludzi w prace spisowe. Bez tego nie osiągnęlibyśmy tak korzystnego wyniku! Serdecznie dziękujemy – podsumowuje dr Dominik Rozkrut, Generalny Komisarz Spisowy – Prezes GUS.
Udział w Powszechnym Spisie Rolnym dla wszystkich rolników był obowiązkowy. Wszystkie pozyskane w czasie spisu dane podlegają bezwzględnej ochronie na zasadach określonych w art. 10 ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej. Dane zebrane w spisie rolnym posłużą między innymi do opracowania programów rozwojowych oraz przełożą się na wielkość środków otrzymywanych przez Polskę z Unii Europejskiej. Wyniki spisu rolnego są bowiem jedynym źródłem, które pozwala dokładnie scharakteryzować polskie rolnictwo.
