Chwościk buraka jest najgroźniejszym patogenem liści buraka – pastewnego i cukrowego oraz ćwikłowego. Pojawia się zwykle na początku lipca na południu kraju, potem w rejonach centralnych (połowa lipca–początek sierpnia) i północnych (druga połowa sierpnia). Aby skutecznie zabezpieczyć liście buraka, jedyne organy asymilacyjne – czyli plonotwórcze, konieczne jest prawidłowe zdiagnozowanie choroby.
Warunki rozwoju
Grzyb Cercospora beticola, sprawca chwościka buraka pochodzi z rejonu Morza Śródziemnego i jest mikroorganizmem ciepło- i wilgociolubnym. Najbardziej sprzyja mu temperatura dnia 25–30°C i powyżej 15°C nocą przy wilgotności powietrza 96%. Spadki temperatury poniżej 15°C ograniczają, a poniżej 10°C nieomal wyhamowują procesy życiowe tego patogena.
Szkodliwość
Początkowo porażane są najstarsze liście. Plamistości wywoływane przez Cercospora beticola są małe, bardziej lub mniej okrągłe (do 4–5 mm średnicy), z ciemnoczerwoną, fioletową lub nieomal czarną obwódką (burak ćwikłowy) lub czerwoną i brunatnoczerwoną (buraki cukrowy i pastewny). Następnie porażane są liście kolejnych okółków, a powierzchnie silnie porażonych zaczynają zasychać. W miejsce utraconego ulistnienia tworzone są nowe liście kosztem substancji zapasowych zgromadzonych w korzeniu, a przy braku chemicznej ochrony, głowa korzenia przybiera stożkowaty kształt. W warunkach sprzyjających aktywności grzyba choroba bardzo szybko się rozprzestrzenia i w ciągu kilku, kilkunastu dni obejmuje całe pole.
Ochrona
Aby skutecznie walczyć z chwościkiem, należy przede wszystkim unikać uprawy buraka po buraku, a także sąsiedztwa pola, na którym uprawiany był w roku poprzednim. Podobnie miejsca po kopcach stanowią źródło zakażenia w kolejnym roku wegetacji. Stosując ochronę chemiczną trzeba pamiętać, że najlepsze efekty uzyskuje się przeprowadzając zabieg natychmiast po stwierdzeniu pierwszych objawów na liściach, a wystąpienia choroby można się spodziewać w kilka dni po okresie utrzymywania się ciepłej i wilgotnej pogody. Chwościk na buraku ćwikłowym występuje zwykle o kilka dni wcześniej niż na cukrowym i niekiedy burak ćwikłowy traktowany jest przez plantatorów buraka cukrowego jako roślina wskaźnikowa. Przy doborze fungicydów do ochrony buraka przed chwościkiem trzeba uwzględnić fakt, że populacja grzyba jest w Polsce w dużym stopniu uodporniona na tiofanat metylu. Stąd warto sięgnąć po preparaty zawierające inne substancje czynne lub dwuskładnikowe.
wrp
