fbpx

Akademia Żywienia Roślin: Wapń

Pomimo tak olbrzymiej roli wapnia w prawidłowym funkcjonowaniu roślin, często nawożenie tym składnikiem traktowane jest marginalnie bądź też mylone jest z wapnowaniem, którego zadaniem jest odkwaszenie gleby.

Wapń jest jednym z podstawowych składników pokarmowych roślin. Pełni rolę strukturalną, wchodząc w skład ścian komórkowych, wpływa na przepuszczalność błon, umożliwiając transport składników odżywczych, sprzyja ukorzenianiu roślin, wpływa na podziały komórkowe, stanowi barierę dla patogenów oraz wzmacnia sztywność i uodparnia rośliny na wyleganie. Pełni istotną funkcję przekaźnika informacji ze środowiska zewnętrznego do wnętrza rośliny.

Baner Syngenta

Czytaj także: Akademia Żywienia Roślin: Azot

Tymczasem aplikacja wapnia ma za zadanie dostarczenie roślinom tego makroskładnika odżywczego. Ma to szczególne znaczenie na glebach o uregulowanym odczynie, na których zawartość wapnia może być niewystarczająca do pokrycia potrzeb pokarmowych roślin. Należy przy tym zaznaczyć, że wapń nie posiada możliwości przemieszczania się w roślinie z organów starszych do młodszych, dlatego też aby uzyskać pożądane efekty w nawożeniu tym pierwiastkiem należy uzupełniać jego zawartość podczas całego okresu wegetacyjnego roślin.

Wapń w roślinach

Pod względem zawartości w roślinie wapń zajmuje piąte miejsce po węglu, tlenie, azocie i potasie. Zawartość tego pierwiastka w pędach, niezbędna do prawidłowego wzrostu roślin, powinna mieścić się w przedziale od 0,1 do 1% s.m. (suchej masy). W warunkach naturalnych zawartość wapnia waha się w granicach od 0,1 do 5% s.m. Duże zawartości tego pierwiastka występują w roślinach bobowatych i kapustowatych. Większe zawartości wapnia stwierdza się w roślinach dwuliściennych niż jednoliściennych, starszych niż młodszych, w liściach niż w korzeniach, łodygach i nasionach oraz w organach wegetatywnych niż generatywnych. Bardzo duże zapotrzebowanie na wapń wykazują buraki cukrowe i rzepak ozimy, który pobiera około 50 kg Ca z 1 ha w celu wyprodukowania 1 tony nasion wraz z plonem ubocznym.

W roślinach wapń występuje w postaci soli mineralnych, takich jak fosforany, siarczany, krzemiany i węglany oraz soli organicznych (szczawiany, fityniany i pektyniany). Dynamika pobierania tego pierwiastka przez rośliny jest odwrotna niż w przypadku potasu. Początkowo pobieranie wapnia jest wolniejsze niż przyrost biomasy, zaś pod koniec wegetacji intensywność pobierania tego pierwiastka wzrasta.

Wapń pełni w roślinie funkcje strukturalne, biochemiczne i fizjologiczne. Wpływa na stabilizację komórek i błon cytoplazmatycznych. Zapewnia wysoką wytrzymałość ścian komórkowych oraz utrzymuje integralność i spójność tkanek. Dzięki stabilizacji ścian komórkowych wpływa na wzrost roślin. Zwiększa odporność roślin na wyleganie oraz na ataki szkodników i patogenów. Gwarantuje przepuszczalność i selektywność błon komórkowych, umożliwiając transport składników odżywczych w roślinie. Jest niezbędnym pierwiastkiem do prawidłowych podziałów komórkowych. Wpływa na podział i wzrost elongacyjny komórek oraz kiełkowanie pyłku i wzrost łagiewki pyłkowej.

Czytaj także: Akademia Żywienia Roślin: Fosfor

Uczestniczy w procesie fotosyntezy, aktywuje enzymy (fosfolipazy, amylazy i ATP-azy) oraz jest niezbędny w utrzymaniu bilansu kationowo-anionowego i w osmoregulacji. Bierze udział w metabolizmie azotowym oraz w przekazywaniu sygnałów środowiskowych. Neutralizuje reaktywne formy tlenu, które tworzą się w komórkach roślinnych pod wpływem czynników stresowych. Wapń jest składnikiem fityny, stanowiącej związek zapasowy u roślin.

Wpływ wapnia na plon i jakość roślin

Funkcje plonotwórcze wapnia w roślinie obejmują pobieranie wody i składników mineralnych związane z wpływem tego pierwiastka na rozwój systemu korzeniowego i tworzenie włośników, co stanowi podstawę budowy przyszłego plonu. Rośliny o optymalnej zawartości wapnia starzeją się później, wykazując dłuższą aktywność fotosyntetyczną. Przekłada się to na dłuższy okres produkcji asymilatów, warunkując wyższe plony. Wapń wpływa na gospodarkę wodną roślin, kontrolując zamykanie i otwieranie aparatów szparkowych, przez co rośliny odpowiednio odżywione tym pierwiastkiem prowadzą racjonalną gospodarkę wodną. Dzięki wpływowi na syntezę białek stresu termicznego ogranicza skutki oddziaływania wysokiej temperatury na rośliny.

Kontroluje pobieranie azotanów przez rośliny oraz wpływa na zawiązywanie nasion i dojrzewanie owoców. Poprzez oddziaływanie na metabolizm węglowodanowy ma wpływ na akumulację skrobi. Opóźnia starzenie się organów wegetatywnych roślin, działając przy tym podobnie do cytokinin. U roślin z rodziny bobowatych indukuje brodawki korzeniowe. W uprawie wielu gatunków roślin, między innymi sadowniczych, wapń odgrywa istotną rolę w kształtowaniu jakości owoców oraz poprawia ich zdolności przechowalnicze.

McHale - baner
Danko baner marzec 2024
Webinarium konopie - baner

ZOSTAW KOMENTARZ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj

Najpopularniejsze artykuły
NAJNOWSZE WIADOMOŚCI
[s4u_pp_featured_products per_row="2"]
INNE ARTYKUŁY AUTORA




ARTYKUŁY POWIĄZANE (TAG)

NAJNOWSZE KOMENTARZE

Newsletter

Zapisz się do Rolniczego Newslettera WRP.pl, aby otrzymywać informacje o tym co aktualnie najważniejsze w krajowym i zagranicznym rolnictwie.

×KZPRiRB podcasty - baner