Jakie odmiany żyta ozimego mamy na LOZ w sezonie 2023/2024. Rekomendowanych do uprawy jest 26 odmian żyta ozimego, z czego 15 to odmiany mieszańcowe i 11 populacyjnych.
Żyto ozime uprawiane jest z przeznaczeniem dla piekarnictwa, na paszę, a także dla przemysłu spirytusowego. Posiada małe wymagania glebowe, nadaje się więc na gleby lekkie. Na uwagę zasługuje fakt, że jest to gatunek najbardziej zimotrwały spośród zbóż ozimych. Na sezon 2023/2024 COBORU rekomenduje 26 odmian żyta ozimego, z czego 15 to żyto mieszańcowe, zaś 11 populacyjne. Odmiany mieszańcowe odznaczają się znacznie wyższym (nawet o kilkanaście proc.) plonowaniem niż populacyjne, jednak są mniej odporne na choroby.
Najszerszym zakresem rekomendacji (zalecana w 15 województwach) cieszy się mieszańcowa odmiana KWS Jethro. W doświadczeniach PDO (2019–2021) plonowała odpowiednio na podstawowej (a1) i intensywnej (a2) agrotechnice o 30 i 28 proc. wyżej niż wzorzec. Cechuje się dużą odpornością na choroby, zwłaszcza na pleśń śniegową. Rośliny niezbyt wysokie, o dość dobrej odporności na wyleganie. Ziarno odznacza się wysoką gęstością w stanie zsypnym i liczbą opadania. Na uwagę zasługuje fakt, że odmiana ta posiada zdolność wytworzenia bardzo dużej ilości własnego pyłku (dzięki technologii Pollenplus), co chroni żyto przed sporyszem. Dobrze znosi okresowe deficyty wody.
Drugie miejsce w rankingu przydatności do uprawy zajmuje odmiana mieszańcowa KWS Berado, która uzyskała rekomendację dla 11 województw. Jej potencjał plonotwórczy kształtował się na poziomie 129 i 127 proc. wzorca w warunkach odpowiednio podstawowej i intensywnej agrotechniki. KWS Berado jest odmianą o dużej odporności na choroby, zwłaszcza na pleśń śniegową i mączniaka prawdziwego. Charakteryzuje się niskimi roślinami o sztywnym źdźble i dość dobrej odporności na wyleganie. Ziarno o przeciętnej masie tysiąca, wyróżnia się jednak bardzo dobrą liczbą opadania oraz wartością wypiekową. Podobnie jak KWS Jethro posiada chroniący przed sporyszem system Pollenplus.
Żyto KWS Vinetto jest zalecane do uprawy w 10 województwach. Plon ziarna w badaniach PDO osiągnął poziom 129 proc. wzorca (a1) i 126 proc. (a2). KWS Vinetto jest odmianą o bardzo dobrej zdrowotności, zwłaszcza jeśli chodzi o pleśń śniegową i rdzę źdźbłową. Rośliny raczej niskie, o bardzo dobrej odporności na wyleganie. Ziarno o przeciętnej masie tysiąca, dużej gęstości w stanie zsypnym i liczbie opadania. System Pollenplus umożliwia wytworzenie dużych ilości własnego pyłku.
Najwyższym potencjałem plonowania z listy odmian zalecanych może się poszczycić rekomendowana do uprawy w 10 województwach KWS Tayo. W doświadczeniach PDO dawała plony na poziomie 132 proc. (a1) i 130 proc. (a2) wzorca. Jest to żyto o dużej odporności na choroby podstawy źdźbła, rdzę brunatną, rynchosporiozę i septoriozy liści oraz dużej do bardzo dużej na pleśń śniegową, mączniaka prawdziwego i rdzę źdźbłową. Rośliny niezbyt wysokie, o bardzo dobrej odporności na wyleganie. Wydaje dorodne ziarno, o dużej masie tysiąca nasion, gęstości w stanie zsypnym i liczbie opadania.
Wśród odmian populacyjnych, najwyższą pozycję w rankingu możliwości uprawy na terenie kraju (9 województw) zajmuje Dańkowskie Granat, które w doświadczeniach PDO plonowało na poziomie 102 proc. (a1) i 100 proc. (a1) wzorca. Jest to odmiana wysoce odporna na pleśń śniegową, choroby podstawy źdźbła, mączniaka prawdziwego, rdzę brunatną i źdźbłową, rynchosporiozę, natomiast w stopniu średnim do dużego na septoriozy liści. Rośliny dość wysokie, średnio odporne na wyleganie. Ziarno o przeciętnej masie tysiąca nasion, gęstości w stanie zsypnym i liczbie opadania. Wyróżnia się szybkim tempem wschodów i wysoką krzewistością.
Fragment artykułu Listy odmian zalecanych zbóż ozimych autorstwa dr inż. Renata Kieloch, IUNG-PIB we Wrocławiu, który ukazał się w lipcowo-sierpniowym wydaniu Wiadomości Rolniczych Polska
