Podajemy opis wybranych odmian pszenicy ozimej, które zostały ujęte na Liście odmian zalecanych na sezon 2023/2024. Przy wyborze odmiany warto kierować się rekomendacjami LOZ dla poszczególnych województw.
Pszenica ozima niezmiennie od lat zajmuje pierwsze miejsce pod względem areału uprawy wśród roślin zbożowych. Znalazło to swoje odbicie w liczbie odmian wpisanych do krajowego rejestru (138), jak również odmian zalecanych do uprawy.
Na sezon 2023–2024 COBORU zaleca 38 odmian tego gatunku, z czego cztery (Arevus, Knut, Revolver, SU Banatus) pojawiły się na niej po raz pierwszy uzyskując wstępną rekomendację dla wybranych województw. Biorąc pod uwagę klasę jakości ziarna, najwięcej (24 odmiany) jest pszenic chlebowych (B), 13 odmian to pszenice jakościowe (A) i tylko jedna zaliczana jest pszenic paszowych (C).
Tak samo jak w ubiegłym sezonie, najszerszym zakresem rekomendacji cieszą się odmiany Venecja (A) i Artist (B). Pierwsza z nich zalecana jest dla 14 województw, zaś druga dla 13. Odmiana Venecja to jeden z liderów plonowania. W doświadczeniach PDO (2019–2021), w warunkach podstawowej agrotechniki (a1) dawała średnie plony na poziomie 104%, zaś w warunkach intensywnej agrotechniki (a2) na poziomie 103% wzorca. Jest odmianą o dość niskiej zimotrwałości (4° w skali 9-stopniowej), przeciętnej odporności na wyleganie i wysokiej zdolności krzewienia. Cechuje ją duża odporność na choroby podstawy źdźbła, mączniaka prawdziwego, septoriozę plew i brunatną plamistość liści, zaś średnia do dużej na rdzę brunatną i septoriozę liści. Odznacza się grubym i dorodnym ziarnem, o bardzo dobrych parametrach wypiekowych.
Poziom plonowania odmiany Artist w badaniach PDO był taki sam dla obu wariantów agrotechniki (101% wzorca). Zaliczana jest do odmian niskich, o przeciętnej odporności na wyleganie i raczej niskiej zimotrwałości. Podobnie jak Venecja, bardzo mocno się krzewi. Cechuje ją wysoka odporność na choroby z wyjątkiem septoriozy liści (średnia do dość dużej). Ziarno o dużej masie tysiąca, wysokiej liczbie opadania i wskaźniku sedymentacji.
Na liście najlepiej plonujących pszenic znalazły się również odmiany LG Keramik (A), Opoka (A) i RGT Bilanz (B), które uzyskały rekomendację dla 12 województw. Najwyższym potencjałem plonowania spośród nich odznacza się LG Keramik, która w doświadczeniach PDO (2019–2021) dawała plon na poziomie 104% wzorca w obu wariantach agrotechniki. Pszenica ta cechuje się bardzo dobrą odpornością na choroby, zwłaszcza na rdzę żółtą (duża do bardzo dużej), nieco słabszą na rdzę brunatną. Rośliny są niskie, o wysokiej odporności na wyleganie. Wydaje dorodne ziarno, o bardzo wysokim wskaźniku sedymentacji, dużej do bardzo dużej liczbie opadania, jednak przeciętnej zawartości białka i glutenu mokrego.
Opoka to wysoce plenna odmiana, która w badaniach PDO uzyskała średni plon ziarna na poziomie 102% wzorca w obu wariantach agrotechniki. Jest pszenicą o dużej odporności na choroby, z wyjątkiem rdzy żółtej i brunatnej oraz septoriozy liści (dość duża). Charakteryzuje się średnią zimotrwałością. Dość wysokie rośliny są w znacznym stopniu odporne na wyleganie. Posiada dorodne ziarno, o bardzo dobrych właściwościach wypiekowych (m.in. wysoki wskaźnik sedymentacji, liczba opadania).
Pszenica RGT Bilanz plonowała na poziomie 101 i 102% wzorca w warunkach odpowiednio podstawowej i rozszerzonej agrotechniki. Jest to odmiana o dużej odporności na choroby (duża do bardzo dużej na rdzę żółtą) i przeciętnej zimotrwałości. Rośliny raczej niskie, o wysokiej odporności na wyleganie. Ziarno o średniej masie tysiąca nasion, bardzo dużej gęstości w stanie zsypnym, odznacza się również wysoką liczbą opadania i wskaźnikiem sedymentacji.
Odmiany Euforia (A) i RGT Provision (B) mogą być z powodzeniem uprawiane na terenie odpowiednio 11 i 10 województw. Euforia w latach 2019–2021 plonowała średnio na poziomie 100% wzorca. Posiada dużą odporność na choroby, a zwłaszcza rdzę żółtą. Jest pszenicą niską, o bardzo dobrej odporności na wyleganie. Jej niewątpliwym atutem jest wysoka, oceniona na 5,5 zimotrwałość. Wydaje dorodne ziarno, o dużej gęstości w stanie zsypnym oraz wysokim wskaźniku sedymentacji i liczbie opadania.
W poczet liderów w plonowaniu wpisuje się również odmiana RGT Provision, która w badaniach PDO osiągnęła poziom 104% wzorca w obu wariantach agrotechniki. Jest to pszenica o dużej zdrowotności, zwłaszcza w kwestii odporności na rdzę żółtą i septoriozę plew. Rośliny średnio wysokie, o dużej odporności na wyleganie. Cechuje się średnią zimotrwałością. Ziarno o dużej gęstości w stanie zsypnym, wysokim wskaźniku sedymentacji i przeciętnej liczbie opadania. Jest pszenicą w wysokim stopniu odporną na suszę.
Fragment artykułu Listy odmian zalecanych zbóż ozimych autorstwa dr inż. Renata Kieloch, IUNG-PIB we Wrocławiu, który ukazał się w lipcowo-sierpniowym wydaniu Wiadomości Rolniczych Polska
