Rozpoczyna się okres intensywnych prac na plantacjach rzepaku. Wznowienie wegetacji oznacza wykonanie pierwszych zabiegów. Dotyczy to nawożenia, przede wszystkim głównym składnikiem pokarmowym jakim jest azot oraz ochrony fungicydowej i insektycydowej. Warto ze zdwojoną siłą zadbać o szybką regenerację osłabionych po zimie roślin. Podpowiadamy, jak to zrobić.
Pierwszym krokiem jest ocena kondycji rzepaku. Może się zdarzyć, że będziemy zastanawiali się nad zasadnością dalszego prowadzenia plantacji w związku z uszkodzeniami pozimowymi. W ułatwieniu podjęcia decyzji może nam pomóc stara, ale praktyczna metoda szacowania plonu. Polega ona na ustaleniu średniej obsady rzepaku oraz średnicy szyjki korzeniowej. Następnie prognozowany plon wylicza się z równania:
Prognozowany plon (dt/ha) = obsada roślin (szt./m2) x średnica szyjki korzeniowej (cm) + 10 (przykład 30 roślin./m2 x 1 cm +10 = 40 dt z ha).
Nawożenie rzepaku azotem
Pierwszym zabiegiem jest nawożenie azotem. Zgodnie ze znowelizowanym „Programem działań mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobieganie dalszemu zanieczyszczeniu” (zał. do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 31 stycznia 2023 r.) możliwe jest stosowanie nawozów w okresie od 1 do ostatniego dnia lutego. Oznacza to, że możemy pod pewnymi warunkami wysiewać go przed terminami o których mowa w tabeli 2 załącznika do rozporządzenia. W przypadku roślin ozimych, w tym rzepaku, średnia dobowa temperatura powietrza musi przejść przez próg 3°C, a dla pozostałych upraw średnia dobowa temperatura powietrza przekracza próg 5°C. Przejściem przez próg danej temperatury jest termin, w którym każdego dnia, przez 5 następujących po sobie dni, średnia dobowa temperatura przekroczyła odpowiednio 3°C (uprawy ozime) lub 5°C (uprawy jare) na powierzchni 95% danego powiatu.
Mapy wraz z wykazami powiatów, w których nastąpiło przejście średniej dobowej temperatury powietrza są publikowane codziennie, od początku do końca lutego na stronie IMGW-PIB, https://agrometeo.imgw.pl/kryterium_wczesniejszego_terminu_nawozenia .
Azot jest makroskładnikiem pobieranym przez rośliny w największych ilościach. Odgrywa kluczową rolę we wzroście, bierze udział w wielu reakcjach biochemicznych. Jest składnikiem aminokwasów, z których zbudowane są białka. Ponadto to składnik kwasów nukleinowych, związków energetycznych (ATP), chlorofilu, a także fitohormonów. Azot to główny składnik plonotwórczy. Jednak aby był optymalnie wykorzystany, musi być zbilansowany przez składniki drugorzędowe takie jak siarka i magnez oraz mikroelementy, do których w okresie wiosennym należy bor.
Nie zapomnij o siarce
Rzepak wykazuje duże zapotrzebowanie na siarkę. Niedobór jednego kilograma siarki to brak przetworzenia w plon 10-15 kg azotu. Siarka odpowiada za gospodarkę azotem, syntezę aminokwasów i chlorofilu oraz odporność na stresy biotyczne i abiotyczne. W czasie wegetacji, przy zakładanym plonie 40 dt/ha, rzepak potrzebuje około 60 kg S/ha. Z czego około 40 kg przypada na okres wiosenny. Największe zapotrzebowanie na siarkę występuje od początku formowania pędów aż do początku kwitnienia. Można ją dostarczyć wysiewając nawozy azotowe z siarką np. Saletrosan zawierający 13% S lub Polifoskę 21 z 14% siarki. Ponadto bardzo dobrym rozwiązaniem jest zastosowanie nawozu kizeryt, w którym oprócz siarki dostarczamy szybko dostępny magnez. Następnie aplikujemy nawóz azotowy – saletrę amonową.
Stosując nawozy zawierające siarkę warto dodać, że deklarowana przez producenta zawartość podawana jest w trójtlenku siarki (SO3) , a potrzeby rzepaku prezentowane są jako S w kg/ha. Łatwo jest dokonać przeliczenia dzieląc przez przelicznik 2,5 (przykład: kizeryt zawiera 50% SO3 czyli 50/2,5=20% S). Przy zastosowaniu 200 kg kizerytu dostarczamy naszej plantacji 40 kg S/ha oraz 50 kg MgO (30,2 kg Mg/ha). Kizeryt możemy wysiać jeszcze przed ruszeniem wegetacji, kiedy warunki pozwolą na wjazd na pole. Magnez to niezbędny składnik chlorofilu, którego nie możne zastąpić inny makroskładnik. Odpowiedzialny w roślinie jest za metabolizm białek i węglowodanów. Steruje procesami enzymatycznymi, stabilizuje błony komórkowe, a tym samym wpływa na podniesienie zdrowotności. Wspomaga rozwój systemu korzeniowego, co szczególnie w okresie suszy ma duże znaczenie ze względu na pobieranie wody i składników pokarmowych. Podnosi zawartość tłuszczu w nasionach rzepaku.
Mikroelementy to klucz do sukcesu
Jeżeli zabezpieczyliśmy optymalnie plantację rzepaku w makroelementy, to musimy pamiętać, że o sukcesie uprawy decydują szczegóły. Nie możemy zapomnieć w żywieniu roślin o mikroelementach. Podnoszą one plon o 8-10%. Jednak ich niedobór może powodować jego spadek nawet o kilkadziesiąt procent. Rzepak do wytworzenia 1 t nasion + słomy potrzebuje 100-150 g boru, 80-200 g manganu oraz 10 g molibdenu. Wraz z wiosennym ruszeniem wegetacji należy odżywiać rzepak przede wszystkim borem. Niedobór boru powoduje zaburzenia wzrostu części nadziemnej oraz systemu korzeniowego. W korzeniu powstają puste przestrzenie, a liście są zniekształcone, łyżeczkowato wygięte ku dołowi, przebarwione na kolor purpurowy.
W regeneracji po zimie warto zwrócić uwagę także na nawozy zawierające aminokwasy, działają one biostymulująco wspomagając szybkie odbudowanie uszkodzonych organów.
