Pomoc suszowa 2023. Zasady przyznawania

Są już znane zasady udzielania pomocy suszowej w 2023 r. Rolnik powinien zgłosić wystąpienie szkód spowodowanych suszą w terminie umożliwiającym ich oszacowanie, nie później niż do dnia 15 września roku wystąpienia szkody.

Chodzi o rozporządzenie z 13 lipca br. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakresu i sposobów realizacji niektórych zadań Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (Dz. U. z 2023 r., poz. 1350), które weszło w życie.

Zgodnie z jego przepisami Agencja Modernizacji i Restrukturyzacji Rolnictwa (dalej: ARiMR) udziela pomocy finansowej na wznowienie produkcji w gospodarstwach rolnych i działach specjalnych produkcji rolnej, w których wystąpiły szkody spowodowane przez suszę w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich producentowi rolnemu:

1) któremu został nadany numer identyfikacyjny w trybie przepisów o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności;

2) w którego gospodarstwie rolnym powstały szkody w uprawach rolnych spowodowane wystąpieniem suszy w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich, które wynoszą powyżej 30% średniej rocznej produkcji rolnej w gospodarstwie rolnym z ostatnich trzech lat poprzedzających rok, w którym wystąpiły te szkody;

3) będącemu mikroprzedsiębiorstwem, małym, średnim albo dużym przedsiębiorstwem w rozumieniu załącznika I do rozporządzenia 2022/2472.

Średnią roczną produkcję rolną ARiMR ustala na podstawie danych Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – Państwowego Instytutu Badawczego o średniej wielkości produkcji rolnej, udostępnianych przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Pomoc polega na stosowaniu dopłat do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych na sfinansowanie kosztów wznowienia produkcji. Warunkiem udzielenia pomocy jest dołączenie przez rolnika do wniosku o udzielenie kredytu bankowego, za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej, protokołu oszacowania szkód w formie dokumentu elektronicznego. Protokół oszacowania szkód jest generowany automatycznie za pomocą aplikacji, jeżeli szkody spowodowane wystąpieniem suszy wynoszą powyżej 30 % średniej rocznej produkcji rolnej, po wcześniejszym złożeniu przez rolnika wniosku o oszacowanie tych szkód. W przypadku gdy szkody spowodowane wystąpieniem suszy wynoszą nie więcej niż 30 % średniej rocznej produkcji rolnej, za pomocą aplikacji jest generowana automatycznie kalkulacja oszacowania szkód.

ARiMR udostępnia ministrowi rolnictwa i rozwoju wsi dane zgromadzone w systemach teleinformatycznych Agencji niezbędne do wygenerowania przez publiczną aplikację producentowi rolnemu protokołu oszacowania szkód spowodowanych wystąpieniem suszy w gospodarstwie rolnym rolnika.

Wniosek o oszacowanie szkód rolnik powinien złożyć za pomocą aplikacji po złożeniu wniosku o przyznanie płatności w rozumieniu przepisów o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego w roku, w którym wystąpiła susza, do dnia 15 października roku wystąpienia suszy. Wniosek o oszacowanie szkód należy opatrzyć podpisem zaufanym.

W przypadku gdy producent rolny we wniosku o oszacowanie szkód poda:

1) procentową wysokość szkód spowodowanych przez suszę w poszczególnych uprawach wyższą niż ta wysokość ustalona na podstawie danych Instytutu Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa – Państwowego Instytutu Badawczego,

2) liczbę zwierząt wyższą od wynikającej z rejestru zwierząt gospodarskich oznakowanych, o którym mowa w ustawie z dnia 4 listopada 2022 r. o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt,

3) wysokość kosztów poniesionych z tytułu niezebrania plonów w wyniku powstania szkód spowodowanych wystąpieniem suszy w produkcji zwierzęcej wyższą niż wysokość szkód spowodowanych przez suszę w jego uprawach na paszę dla bydła, świń, owiec lub kóz, wymienionych w załączniku nr 4 do rozporządzenia, lub wartość produkcji zwierzęcej z roku, w którym wystąpiła susza

– do obliczenia wysokości szkody przyjmuje się odpowiednio dane w tym zakresie Instytutu Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa – Państwowego Instytutu Badawczego, liczbę zwierząt zgłoszonych do komputerowej bazy danych prowadzonej na podstawie przepisów ustawy z dnia 4 listopada 2022 r. o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt, która może być powiększona o 10 %, wysokość szkód spowodowanych przez suszę w wymienionych w załączniku nr 4 do rozporządzenia uprawach na paszę dla bydła, świń, owiec lub kóz lub wartość produkcji zwierzęcej z roku, w którym wystąpiła susza.

W sytuacji gdy procentowa wysokość szkód ustalona zgodnie powyższymi zasadami różni się od procentowej wysokości szkód oszacowanej przez komisję powołaną przez wojewodę właściwego ze względu na miejsce wystąpienia szkód spowodowanych przez suszę, do obliczenia wysokości szkody przyjmuje się:

1) wyższą wysokość szkód spowodowanych wystąpieniem suszy, jeżeli różnica wynosi nie więcej niż 30 % w stosunku do niższej wysokości szkód;

2) niższą wysokość szkód powiększoną o 30%, jeżeli różnica wynosi więcej niż 30% w stosunku do niższej wysokości szkód;

3) wysokość szkód ustaloną na podstawie danych Instytutu Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa – Państwowego Instytutu Badawczego, jeżeli zgodnie z ustaleniami tego instytutu wysokość szkód wynosi 0%.

Termin zgłoszenia przez rolnika wystąpienia szkód musi nastąpić nie później niż do dnia 15 września roku wystąpienia szkody. Komisja złożona między innymi z przedstawiciela ośrodka doradztwa rolniczego oraz przedstawiciela izby rolniczej szacuje szkody spowodowane przez suszę w terminie do dwóch miesięcy od dnia złożenia wniosku oraz składa raport oszacowania szkód w danym gospodarstwie rolnym za pomocą aplikacji w terminie 60 dni od dnia oszacowania szkód spowodowanych przez suszę nie później niż do dnia 15 października roku wystąpienia suszy oraz przekazuje uwierzytelniony przez członków komisji wydruk tego raportu wojewodzie właściwemu ze względu na miejsce powstania szkód.

Jeżeli gospodarstwo rolne jest położone na obszarze co najmniej dwóch województw, w których wystąpiły szkody w wyniku suszy, komisja powołana przez wojewodę właściwego ze względu na miejsce położenia największej części tego gospodarstwa sporządza raport zbiorczy zawierający określenie zakresu i wysokości szkód, uwzględniający dane zawarte w raportach.

Kwota pomocy nie może przekroczyć kwoty stanowiącej różnicę między sumą wysokości poniesionej szkody wskazanej w protokole oszacowania szkód a sumą kwoty wypłaconego odszkodowania z tytułu zawarcia umowy ubezpieczenia od ryzyka wystąpienia tych szkód.

Oprocentowanie należne bankowi jest płacone przez:

1) kredytobiorcę – w wysokości 0,5% – w przypadku kredytów bankowych na sfinansowanie kosztów wznowienia produkcji, jeżeli w gospodarstwie rolnym w roku, w którym wystąpiły szkody, co najmniej 50% powierzchni upraw rolnych uprawianych w plonie głównym, z wyłączeniem wieloletnich użytków zielonych, było ubezpieczonych od ryzyka suszy, gradu, deszczu nawalnego, ujemnych skutków przezimowania, przymrozków wiosennych, powodzi lub huraganu w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarczych;

2) ARiMR – w pozostałej części.

Pomoc pomniejsza się o 50%, jeżeli w gospodarstwie rolnym, w którym wystąpiły szkody spowodowane wystąpieniem w 2023 r. suszy w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich, co najmniej 50% powierzchni upraw uprawianych w plonie głównym, z wyłączeniem wieloletnich użytków zielonych, nie było ubezpieczone od ryzyka suszy, gradu, deszczu nawalnego, ujemnych skutków przezimowania, przymrozków wiosennych, powodzi lub huraganu w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich.