Umożliwienie większej liczbie rolników otrzymania wyższych stawek płatności przewiduje projekt nowelizacji rozporządzenia w sprawie szczegółowych warunków i szczegółowego trybu przyznawania i wypłaty płatności dla obszarów z ograniczeniami naturalnymi lub innymi szczególnymi ograniczeniami w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023–2027. Zmiana rozporządzenia wejdzie w życie 15 marca 2024 r.
Zmiana rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia z dnia 10 marca 2023 r. w sprawie szczegółowych warunków i szczegółowego trybu przyznawania i wypłaty płatności dla obszarów z ograniczeniami naturalnymi lub innymi szczególnymi ograniczeniami w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023–2027 (Dz. U. poz. 483 i 1653) ma wejść w życie 15 marca br. Jest wprowadzana w celu umożliwienia większej liczbie rolników otrzymania wyższych stawek płatności na obszarach ONW typ górski i typ specyficzny strefa II, w których co najmniej 50% powierzchni użytków rolnych jest położonych powyżej 350 m n.p.m. i którzy posiadają w swoich gospodarstwach rolnych określoną minimalną obsadę zwierząt trawożernych.
Wprowadzane zmiany są następstwem wprowadzanych zmian w Planie Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023–2027. Resort rolnictwa sprawdził udzielane płatności ONW, przeanalizował postulaty zgłaszane przez organizacje rolnicze i rolników, którzy wskazali, że obsada zwierząt na poziomie 0,5 DJP często jest niemożliwa do utrzymania w obszarach górskich i podgórskich bez nadmiernego wypasu i intensywnego nawożenia.
W małoobszarowych gospodarstwach rolnych funkcjonujących na obszarach górskich, wobec małej skali produkcji i wysokich kosztów jednostkowych trudno jest zapewnić opłacalność produkcji zwierzęcej. Uwzględniając funkcje pozaprodukcyjne w wymiarze regionalnym jak i ogólnopolskim, szczególnie istotne jest zwiększenie stawek płatności ONW dla rolników posiadających zwierzęta trawożerne.
W ocenie Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi stawki płatności możliwe do uzyskania w ramach wsparcia ONW na terenach górskich i podgórskich w niewystarczającym stopniu rekompensują zaistniały wzrost kosztów produkcji, przede wszystkim w odniesieniu do trudnych warunków użytkowania tych terenów, biorąc pod uwagę wzrosty cen na paliwa, energię, maszyny, nawozy i środki ochrony roślin. Dlatego resort rolnictwa chce zwiększyć do możliwego do wprowadzenia poziomu 100 % stawek obliczonych przez Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – Państwowy Instytut Badawczy.
Nowe wysokości stawek płatności na obszarach ONW typ górski i typ specyficzny strefa II, w których co najmniej 50% powierzchni użytków rolnych jest położonych powyżej 350 m n.p.m. oraz wielkość minimalnej obsady zwierząt uprawniającej do uzyskania płatności w tych wysokościach będą wynosić:
- dla strefy II ONW typ specyficzny tzw. podgórskiej wysokość możliwych do uzyskania stawek płatności zostanie zmieniona z 550 zł/ha UR/rok do 676 zł/ha UR/rok, dla gospodarstw z obsadą zwierząt trawożernych na poziomie co najmniej 0,3 DJP/ha UR (obsada liczona na UR w całym gospodarstwie), które spełniają warunek co najmniej 50% powierzchni użytków rolnych znajduje się powyżej 350 m n.p.m.,
- ONW typ górski – wysokość możliwych do uzyskania stawek płatności zostanie zmieniona z 750 zł/ha UR/rok do 829 zł/ha UR/rok dla gospodarstw z obsadą zwierząt trawożernych na poziomie co najmniej 0,3 DJP/ha UR (obsada liczona na UR w całym gospodarstwie).
Projekt rozporządzenia przewiduje przepis przejściowy w odniesieniu do spraw dotyczących przyznawania płatności ONW, które zostały wszczęte i niezakończone ostateczną decyzją przed dniem wejścia w życie omawianej nowelizacji rozporządzenia, czyli 15 marca 2024 r. oraz zakończonych ostateczną decyzją wydaną na podstawie przepisów dotychczasowych, ale które zostały wznowione w przypadku gdy zostały one wznowione od dnia wejścia w życie omawianej nowelizacji rozporządzenia. Do tych spraw będą miały zastosowanie przepisy dotychczasowe. Natomiast w odniesieniu do wniosków o przyznanie płatności ONW składanych od kampanii 2024 r. będą miały zastosowanie przepisy omawianej nowelizacji rozporządzenia.
