W przedwschodowym doglebowym odchwaszczaniu rzepaku ozimego najważniejsza jest odpowiednia pogoda i właściwie dobrany herbicyd.
Większość s.cz. herbicydów zalecanych do stosowania doglebowego do uzyskania wymaganej skuteczności, potrzebuje odpowiednich warunków wilgotnościowo-termicznych gleby.
Jeżeli chodzi o temperaturę gleby to raczej nie mamy się czego obawiać, gdyż praktycznie zawsze jest na ona odpowiednik poziomie, natomiast co do zawartość wody to już niestety takiego komfortu nie posiadamy. Gdyż coraz częściej mamy do czynienia z tzw. okienkami wodnymi, czyli okresem intensywnych opadów 1-3 dniowych, po których następuje kilkanaście lub nawet kilkadziesiąt dni bezopadowych. Dlatego tak istotne jest aby zabieg herbicydowy wykonać właśnie po takich opadach, gdyż tylko wtedy mamy pewność, że s.cz. herbicydu doglebowego, skutecznie zahamuje kiełkowanie chwastów dla których takie warunki są wręcz idealne do szybkiego wzrostu i rozwoju.
Substancje czynne solo
W terminie do 3 dni po siewie rzepaku ozimego (BBCH 00-03), możemy zastosować s.cz. petoksamid. Warunkiem skutecznego działania tej substancji jest starannie przygotowane pole z odpowiednio wilgotną glebą. Herbicyd zawierający tą substancję stosuje się w dawce 2,0 l/ha, i wykorzystywany jest głównie do ograniczania kiełkowania miotły zbożowej oraz niektórych chwastów dwuliściennych.
Natomiast w terminie do 4-5 dni po siewie rzepaku ozimego (BBCH 00-05/08), plantator ma do dyspozycji sprawdzoną od lat, s.cz. chlomazon. Herbicydy zawierające tą substancję, nanosi się na starannie doprawioną i wilgotną glebę, dzięki czemu ich efekt chwastobójczy widoczny jest w okresie kiełkowania do wykształcenia pierwszej pary liści przez chwasty. Herbicydy zawierające chlomazon, stosuje się w dawce 0,25-0,33 l/ha, dzięki czemu skutecznie ograniczają chwasty jednoliścienne (np. chwastnicę jednostronną) oraz całą gamę chwastów dwuliściennych. Należy zdawać sobie sprawę z faktu iż chlomazon może powodować przebarwienia (głównie bielenie wschodzących roślin rzepaku). Efekt ten jest bardziej widoczny u odmian wrażliwych, na całe szczęście stan ten jest przejściowy, gdyż po upływie najczęściej kilku tygodni, objawy te ustępują, ostatecznie nie wpływając negatywnie na plonowanie.
Mieszaniny herbicydów
Niewątpliwą zaletą stosowania mieszanin dwu lub trójskładnikowych, jest możliwość poszerzenia spektrum działania w odniesieniu do chwastów, które stanowią potencjalne źródło zachwaszczenia danej plantacji.
Dwa klasyki chlomazon i petoksamid, duet ten zaleca się stosować bezpośrednio po siewie rzepaku, najpóźniej do 3 dni (BBCH 00-03), na starannie uprawioną i wilgotną glebę. Herbicydy zawierające te substancje, stosowane w dawce 2,5-3,0 l/ha, skutecznie zwalczają niektóre chwasty jednoliścienne, np. miotłę zbożowa i wiechlinę roczną oraz wybrane gatunki dwuliścienne, tj. przytulia czepna, przetacznik perski, jasnoty, maruna bezwonna, rumianek pospolity, rumian polny, tasznik pospolity i tobołki polne.
Kolejny bardzo dobrze znany duet to: chlomazon i metazachlor. Herbicydy zawierające te dwie substancje, stosuje się bezpośrednio po siewie rzepaku (najpóźniej do 3 dni) ale przed jego wschodami, na starannie uprawioną i wilgotna glebę (BBCH 00-05/07). W dawce 2,5-3,0 l/ha preparaty zawierające te dwie substancje, zwalczają skutecznie miotłę zbożową oraz niektóre dwuliścienne, np. chaber bławatek, jasnotę purpurową, mak polny, marunę bezwonną, przetacznika perskiego, przytulię czepną, rumianek pospolity, tasznika pospolitego i tobołki polne.
Następna mieszanina dwuskładnikowa, składająca się z s.cz. chlomazon i napropamid, może być stosowana bezpośrednio po siewie rzepaku, na starannie uprawioną i wilgotną glebę (BBCH 00-08). Preparaty zawierające te dwie substancje, zaleca się stosować w dawce 2,75-3,0 l/ha (lub 3,0 kg/ha), która to dawka skutecznie zwalcza miotłę zbożową oraz sporą grupę chwastów dwuliściennych, np. bodziszki, jasnoty, mak polny, maruna bezwonna, przytulia czepna, rumianek pospolity, rumian polny .
Inny duet składający się z dimetachloru i chlomazonu, należy stosować bezpośrednio po siewie rzepaku do fazy przedostania się liścieni na powierzchnię gleby (BBCH 00-09). Preparat zawierający te dwie s.cz., stosowany w dawce 2,0 l/ha, bardzo dobrze ogranicza występowanie chwastnicy jednostronnej, miotły zbożowej, wiechliny rocznej oraz niektórych chwastów dwuliściennych, tj. bodziszki, jasnoty, maruna bezwonna, przetacznik perski, przytulia czepna, tasznik pospolity i tobołki polne.
I ostatni duet składający się z s.cz. chinomerak i napropamid. Środek na bazie tych dwóch substancji, należy stosować bezpośrednio po siewie rzepaku, na starannie uprawioną glebę (BBCH 00-08). Chwasty wrażliwe na dawkę maksymalną zalecaną, wynoszącą 2,5 l/ha, to: wiechlina roczna, mak polny, maruna bezwonna i przytulia czepna.
Aby jeszcze bardziej zwiększyć zakres zwalczanych gatunków chwastów, należy zastosować mieszaniny trójskładnikowe, uważane przez większość plantatorów za najbardziej skuteczne ale niestety za najdroższe rozwiązanie.
Pierwsza mieszanina to trio, składające się z dimetachloru, chlomazonu i napropamidu, które należy zastosować bezpośrednio po siewie (do 3 dni po siewie) na wilgotną, starannie uprawioną glebę. Preparat zawierający te trzy s.cz., w maksymalnej zalecanej dawce wynoszącej 4,0 l/ha, skutecznie zwalcza całą gamę chwastów, tj. miotła zbożowa, bodziszek drobny, gwiazdnica pospolita, jasnota purpurowa, komosa biała, mak polny, niezapominajka polna, przetacznik perski, przytulia czepna, stulisz lekarski, rumian polny, tasznik pospolity, tobołki polne.
Dodając do napropamidu i chlomazonu, kolejną substancję czyli metazachlor, otrzymujemy środek, który w dawce 5,0 l/ha, może być stosowany również po siewie (najpóźniej do 3 dni), ale przed wschodami rzepaku (BBCH 00-07). Preparat zawierający te trzy substancje, skutecznie zwalcza takie chwasty jak: wiechlina roczna, życica trwała, chaber bławatek, gwiazdnica pospolita, jasnota purpurowa, komosa biała, mak polny, maruna bezwonna, niezapominajka polna, przetacznik perski, przetacznik bluszczykowy, przytulia czepna, rumianek pospolity, tasznik pospolity i tobołki polne.
Uzupełniając metazachlor i napropamid o chinomerak, uzyskujemy trójskładnikowy preparat, który jest stosowany w dawce 3,5 l/ha, bezpośrednio po siewie rzepaku (BBCH 00-03), na starannie uprawioną glebę do zwalczania wiechliny rocznej, gwiazdnicy pospolitej, jasnoty purpurowej, komosy białej, maku polnego, poziewnika szorstkiego, przetaczników i tasznika pospolitego.
Nie zapominajmy o adiuwantach
Większość plantatorów już od dawna stosuje adiuwanty do zabiegów nalistnych, gdyż przekonała się, że nawet niewielki dodatek takiego środka, potrafi zdziałać „cuda”. Nie inaczej jest z adiuwantami tzw. doglebowymi, jednak nie wszyscy rolnicy zdają sobie sprawę z tego faktu.
Odpowiednio dobrane adiuwanty doglebowe, potrafią „przytrzymać” s.cz. herbicydu w odpowiedniej (wierzchniej) warstwie gleby, czyli w miejscy kiełkowania większość gatunków chwastów. Co nam to daje? Otóż zapewni utrzymanie wysokiej koncentracji nanoszonej s.cz. herbicydu w konkretnym miejscu (w strefie kiełkowania chwastów), co znacznie wydłuży jej skuteczność działanie i nie pozwoli na szybkie przemieszczenie się w głąb profilu glebowego (poza strefę kiełkowania nasion chwastów).
Poza tym adiuwanty powodują lepsze (równomierne) rozprowadzenie cieczy roboczej w wierzchniej warstwie gleby, co skutkuje uzyskaniem zwiększonej efektywności działania w odniesieniu do kiełkujących gatunków chwastów.
I na koniec jeszcze jeden dodatkowy efekt, który uzyskujemy po zastosowaniu adiuwantów doglebowych, a mianowicie jest to możliwość redukcji wydatku cieczy roboczej, co pozwala na zwiększenie stężenia s.cz. herbicydu doglebowego w cieczy roboczej, a to istotnie wpływa na jego pobieranie, przez co zwiększa się również jego skuteczność działania.
