Początek wiosny to dobry czas na zastosowanie odpowiednich środków, tzw. regulatorów wzrostu, którymi możemy skutecznie wpływać na pokrój zbóż.
Dominującym kierunkiem wykorzystania regulatorów wzrostu jest przeciwdziałanie wyleganiu zbóż, które może objawiać się poprzez przewracanie całych roślin, wyłamywanie się źdźbła u podstawy czy przeginanie się roślin w dolnych partiach międzywęźli.
Substancje czynne do skracania zbóż
Chlorek chloromekwatu (CCC) – substancja ta hamuje wzrost, skraca i usztywnia źdźbło, przez co rośliny wykształcają grubsze i szersze blaszki liściowe o ciemnozielonym zabarwieniu. Wpływa na krzewistość produkcyjną oraz przyrost masy korzeni. Może być stosowany w pszenicy ozimej (BBCH 30-31), pszenżycie ozimym oraz życie ozimym (BBCH 31-32). Optymalna temperatura powietrza podczas aplikacji to 10-20°C. Ważne: stosując zabieg w fazie BBCH 30-31 zbóż, fungicydem z grupy triazoli (np. difenokonazol, paklobutrazol), zaleca się zredukowanie dawki CCC o 25%.
Chlorek mepikwatu – substancja ta redukuje wysokość roślin, wzmacnia podstawę źdźbła, skraca międzywęźla i zwiększa liczbę źdźbeł kłosonośnych. Jest polecany do stosowania w pszenicy ozimej i pszenżycie ozimym (BBCH 30-39). Optymalna temperatura powietrza w trakcie zabiegu opryskiwania to 10-15°C.
Trineksapak etylu – substancja ta redukuje wysokość i wzmacnia podstawę źdźbła, stymuluje wzrost korzeni oraz zwiększa liczbę źdźbeł kłosonośnych. Jest polecany do stosowania w pszenicy ozimej (BBCH 25-39), jęczmieniu ozimym (BBCH 29-39), pszenżycie ozimym oraz życie ozimym (BBCH 25-39). Optymalna temperatura powietrza podczas zabiegu opryskiwania to 5-15°C.
Etefon – substancja ta powoduje skrócenie i usztywnienie źdźbeł. Ponadto wpływa korzystnie na krzewienie, a także prowadzi do zwiększenia liczby źdźbeł kłosonośnych. Można go stosować w pszenicy ozimej (BBCH 21-37), jęczmieniu ozimym (BBCH 32-39), pszenżycie ozimym (BBCH 32-37) i życie ozimym (BBCH 32-39). Optymalna temperatura powietrza podczas aplikacji to 15-21°C. Ważne: etefon nie należy stosować, jeżeli kilka dni wcześniej wykonano zabieg herbicydami, zawierającymi MCPA lub 2,4-D.
Chlorek mepikwatu + proheksadion wapnia – mieszanina fabryczna tych dwóch s.cz. ma za zadanie przyhamować wzrost roślin poprzez silne skrócenie dolnych międzywęźli, prze co wzmacnia się podstawa źdźbła oraz zwiększa się liczba źdźbeł kłosonośnych. Może być stosowana we wszystkich zbożach ozimych w fazie BBCH 30-39. Optymalna temperatura powietrza podczas aplikacji to 7-20°C.
Trineksapak etylu + proheksadion wapnia – mieszanina fabryczna tych dwóch s.cz. powoduje jednolite skrócenie wszystkich międzywęźli (zarówno górnych jak i dolnych) oraz stymuluje rozwój systemu korzeniowego. Może być stosowana we wszystkich zbożach ozimych w fazie BBCH 29-39. Optymalna temperatura powietrza w trakcie zabiegu to 10-200C.
Chlorek chloromekwatu (CCC) + etefon – mieszanina fabryczna tych dwóch s.cz. bardzo silnie hamuje wzrost oraz skraca i usztywnia źdźbło. Ponadto wpływa korzystnie na krzewienie, a także prowadzi do zwiększenia liczby źdźbeł kłosonośnych. Może być stosowana w pszenicy ozimej oraz jęczmieniu ozimym w fazie BBCH 31-36. Może być aplikowana w szerokim zakresie temperatur 10-21°C.
Wymienione powyżej s.cz. regulatorów wzrostu, działają na zboża jak widać w zróżnicowany sposób, jednak wszystkie w efekcie skutecznie zapobiegają ich wyleganiu!
Działanie regulatorów wzrostu
W zależności od substancji czynnej regulatory wzrostu mogą powodować skrócenie źdźbła, wzrost zawartości chlorofilu, zwiększenie zielonej masy liści, pogrubienie źdźbła oraz zwiększenie masy korzeniowej, ponadto mogą pobudzać zboża do większej krzewistości. Dzięki lepiej rozbudowanemu systemowi korzeniowemu, roślina pobiera więcej składników pokarmowych oraz efektywniej je wykorzystuje. Mocniejszy system korzeniowy to również wydajniejsze pobieranie wody, co wpływa na lepsze radzenie sobie rośliny podczas krótkotrwałych niedoborów wody w glebie. Ponadto dobrze rozbudowany system korzeniowy, w połączeniu z pogrubionym i skróconym źdźbłem, powoduje, że zboża stają się mniej podatne na silne podmuchy wiatru czy intensywne opady deszczu, co w rezultacie przekłada się na ich zwiększoną odporność na wyleganie.
Co sprzyja wyleganiu?
Trzy główne grupy ryzyka to: genetyczne (np. uprawa odmian tradycyjnych, podatnych na wyleganie tzw. długosłomych), agrotechniczne (np. przenawożenie azotem na wiosnę oraz niedobór potasu na jesieni, zbyt gęsty siew czy brak zastosowania wczesną wiosną fungicydów ograniczających choroby podstawy źdźbła) oraz wystąpienie niekorzystnych warunków pogodowych (np. intensywne opady deszczu czy gwałtowne burze, porywisty wiatr, trąby powietrzne lub gradobicie).
Wyleganie może spowodować straty zarówno ilościowe (obniżka plonu ziarna), jak i jakościowe (ziarno o gorszych parametrach jakościowych). Jeżeli zboże wyległo, tuż przed kwitnieniem, to w sprzyjających warunkach, istnieje możliwość, że rośliny powrócą do stanu wyjściowego, a co najważniejsze nie będzie to miało poważnego wpływu na dalszy ich rozwój i plonowanie. Jeżeli jednak wyleganie, wystąpi w późniejszym okresie wegetacji, np. na 3 tyg. przed zbiorem, to straty w plonie ziarna mogą sięgać 60-100%.
