Bezpieczeństwo żywnościowe a nie ochrona środowiska mają stać się priorytetem w polityce rolnej UE – wynika z projektu dokumentu, który ma stać się częścią Agendy Strategicznej UE na lata 2024-2029. Projekt nie jest jeszcze jawny, “wyciekł” i dotarł do niego Euractiv.
“Program określa priorytety Europy na kadencję 2024–2029, dostarcza wskazówek instytucjom UE i zostanie przyjęty przez 27 szefów państw i rządów podczas posiedzenia Rady Europejskiej w dniach 27–28 czerwca” – czytamy w euractiv.com. “Oczekuje się, że przywódcy UE postawią bezpieczeństwo żywnościowe w centrum polityki rolnej bloku na następne pięć lat”.
W projekcie tekstu zrezygnowano z celów określonych w poprzednim planie pięcioletnim, takich jak „budowa neutralnej dla klimatu, zielonej Europy”, „promowanie zrównoważonego rolnictwa” i „wzywanie wszystkich krajów UE do dalszych postępów i wzmożenia działań klimatycznych” – komentuje The European Conservative . Zauważono jedynie, że “UE powinna przygotować się „na nową rzeczywistość wynikającą ze zmiany klimatu”.
Budzi to oczywiście niezadowolenie ekologów. Faustine Bas-Defossez, dyrektor ds. zdrowia, przyrody i środowiska w Europejskim Biurze Ochrony Środowiska (EEB) uważa, że jest to “głęboko niepokojące” oraz ignorujące fakt zmian klimatycznych i klęsk żywiołowych.
Pomimo postawienia na bezpieczeństwo żywnościowe Bruksela wciąż pracuje nad zakazem importu produktów powstałych na terenach wylesionych. Jednak “rozporządzenie będzie miało jednakowe zastosowanie do produktów pochodzących zarówno z UE, jak i spoza niej” – czytamy w komunikacie prasowym Komisji Europejskiej z 2023 r. Oznacza to, że rolnicy unijni nie będą mogli wycinać drzew na swoich polach, bo wówczas produkty pochodzące z tego pola nie będą mogły być sprzedane – obawia się wiceprzewodnicząca Europejskiej Rady Młodych Rolników Elisabeth Hidén, która wraz z mężem hoduje krowy w pobliżu Hjo w południowej Szwecji. W Politico Szwedka wyjaśnia, że w latach 90. XX w. szwedzcy rolnicy dostawali dotacje na sadzenie drzew na swoich polach, ale teraz niektórzy wycinają te drzewa, by sprzedać drewno lub zwiększyć powierzchnię pastwisk. Rozporządzenie o wylesianiu może uniemożliwić im to działanie; Elisabeth Hidén obawia się, że wpłynie to na opłacalność produkcji rolnej w gospodarstwach.
Czy nagła zmiana priorytetów Brukseli z ochrony środowiska na bezpieczeństwo żywnościowe wynika z “przejrzenia na oczy” eurokratów, czy też jest połączonym efektem protestów rolników i zbliżających się wyborów? Tego nie dowiemy się nigdy. Jednak ta zmiana, choć na pierwszy rzut oka bardzo dobra, jest również niepokojąca. Dlatego, że rolnictwo nie działa w systemie “planów pięcioletnich” (swoją drogą – kto jak kto, ale Polacy dobrze znają “pięciolatki”), lecz w perspektywie znacznie dłuższej. Czy mamy się cieszyć, jeśli co pięć lat (a nawet szybciej) odwraca się wszystko “do góry nogami”? Czy taka polityka służy rozwojowi rolnictwa?
