Optymalne pH gleb jest podstawowym wskaźnikiem ich jakości. Specyficzne wymagania uprawianych roślin, względem pH gleby wiąże się ściśle z ich uprawą na glebach o zróżnicowanej zwięzłości, czyli z kategorią agronomiczną gleb.
pH gleby kształtuje korzystnie ich właściwości fizyczne (strukturę), chemiczne (przyswajalność składników pokarmowych) i biologiczne (aktywność pożądanych mikroorganizmów).
Optymalne pH gleby może być zróżnicowane
Inne optymalne pH dla jest dla gleb mineralnych i organicznych, lekkich i ciężkich. Przyjmuje się, że optymalny zakres pH w 1 M KCl, dla:
- gleb bardzo lekkich to 5,1-5,5,
- gleb lekkich to 5,6-6,
- gleb o średniej zwięzłości 6,1-6,5,
- gleb ciężkich i bardzo ciężkich (zwięzłych – ilastych i gliniastych oraz rędzin) 6,6-7,2,
- gleb organicznych (torfy, mursze) to 4,6-5, czyli odczyn kwaśny. Podwyższanie pH tych gleb powyżej tego zakresu, może powodować ich szybką degradację, głównie w wyniku rozkładu (mineralizacji) materii organicznej. Zatracają wówczas swą naturalną (włókienkową) strukturę.
Inne optimum pH dla tych samych roślin uprawianych na glebach lekkich i ciężkich
W przypadku mineralnych gleb bardzo lekkich i lekkich, górny pułap tego wskaźnika, a więc pH odpowiednio: 5,5 i 6, będzie zdecydowanie bardziej korzystny dla tych gleb i uprawianych na nich roślin, niż dolny zakres, czyli: 5,1 i 5,6. Na glebach zwięźlejszych nie ma to tak dużego znaczenia, podany zakres pH można uznać za optymalny.
Wiąże się to głównie z przyswajalnością składników pokarmowych. Większość z nich (w tym fosfor) jest najlepiej przyswajalna z gleb lekko kwaśnych i obojętnych, a więc w zakresie pH w 1M KCl od 5,6 do 6,8.
Stąd dla przykładu dla kukurydzy, uprawianej na glebach o zróżnicowanej zwięzłości, za optymalne, można przyjąć pH w zakresie od 5,6 (gleby lekkie) do 7,2 (zwięzłe). Podobnie w przypadku wielu innych roślin.
Zakresy optymalnego pH gleby (w 1 M KCl) pod rośliny uprawne
| Podstawowe rośliny uprawy polowej | pH gleby | Rośliny warzywne | pH gleby |
| Pszenica zwyczajna
Żyto Pszenżyto Jęczmień Owies Kukurydza Proso Gryka Burak cukrowy. i past. Ziemniak Brukiew Rzepa Kapusta pastewna Rzepak Gorczyca biała Gorczyca sarepska i cz. Rzodkiew oleista Groch siewny Groch pastewny Łubin żółty Łubin wąskolistny Łubin biały Wyka siewna Wyka ozima (kosmata) Bobik Lucerna siewna i miesz. Koniczyna czerwona Koniczyna biała Koniczyna szwedzka Koniczyna inkarnatka Koniczyna perska Komonica rożkowa Esparceta siewna Nostrzyk biały i żółty Tytoń Virginia Tytoń ciemny i Burley Chmiel zwyczajny Wierzba koszykarska |
6,2-7,2
5,1-6 5,6-6,5 6,5-7,2 5,1-6 5,6-7,2 6-7 5,2-6,2 6-7,2 5,5-6,5 5,6-6,8 5,2-6,5 6-7 6-7,2 5,6-6,5 5,5-6,5 5,6-6,5 6-7 5,6-6,5 5,1-5,6 5,6-6,5 6-7,2 6-7,2 5,5-6,5 6,2-7,2 6,5-7,5 6-7 5,5-6,5 5,5-6,5 5,6-6,5 6-7 5,6-6,5 6,6-7,5 6,2-7,2 5,2-6.2 5,6- 6,6 6-7 5,5-6,5 |
Amarantus (szarłat)
Arbuz Bakłażan (oberżyna) Bób Brokuł Burak ćwikłowy Cebula zwyczajna Czosnek Chrzan Cykoria liściowa i korz. Cukinia Dynia Fasola Jarmuż Kabaczek Kalafior Kalarepa Kapusta brukselka Kapusta głowiasta biała Kapusta głowiasta czerw. Kapusta pekińska Kapusta włoska Koper ogrodowy Kukurydza cukrowa Marchew Ogórek Papryka Pietruszka korz. Pomidor Por Rabarbar Rzodkiewka Sałata Seler korzeniowy Skorzonera Soja Szpinak Szparag
|
5.8-6,8
6-7 6-6,8 6,2-7,2 5,5-6,8 6-6,8 5,8-6,5 6,2-7,2 6-7 6-7 6-7 6,2-7 6-7,2 6,2-7 6-7 6-6,8 6-6,8 6,2-7,2 6,2-7,2 6-7 6,2-7 6,2-7 5,5-6.5 5,6-6,8 6-6,8 6,2-7 5,5-6,8 5,6-6,5 5,5-6,5 6-7,2 5,8-7 6-7 6,2-7,2 6,5-7 6,5-7,2 6-7 6-7 6-6,8
|
