Azot jest głównym składnikiem powietrza, stanowi ponad 78 proc. Jedynie rośliny bobowate z pomocą bakterii brodawkowych z rodzaju Rhizobium, współżyjących z nimi, mają możliwość korzystania z azotu atmosferycznego. Jak dostarczyć innym roślinom azot z powietrza?
Również niektóre bakterie, wolno żyjące w glebie, głównie z rodzaju Azotobacter, wykorzystują azot atmosferyczny. W następstwie korzystają z niego wszystkie rośliny, choć w znacznie mniejszym stopniu, niż bobowate z Rhizobium.
W ostatnim czasie pojawiły się na rynku specjalne preparaty, zawierające aktywne szczepy bakterii, głównie z rodzaju Azotobacter, wiążące azot atmosferyczny. Aplikuje się je bezpośrednio do gleby w formie oprysku lub zaprawia nasiona, przed ich wysiewem.
Roztworem wodnym szczepionki można też opryskiwać rośliny po wschodach lub we wczesnych fazach rozwojowych. W ofercie są też preparaty bakteryjne uwalniające trudno dostępne związki fosforu i innych składników z gleby.
Oferta rynkowa
Poniżej krótka charakterystyka niektórych produktów – podane informacje pochodzą z reklam firm.
- Bactim Nutri – z firmy Intermag. Jest to dwukomponentowy biopreparat składający się z Bactim Nutri N+, zawierający bakterie Azotobacter sp. oraz Bactim Nutri P+ zawierający bakterie Bacillus ssp., wykazujące zdolność do uwalniania uwstecznionego fosforu w glebie. Produkt (Bactim Nutri) można stosować zarówno w zespole uprawek przedsiewnych wszystkich upraw ozimych lub jarych. Należy go wówczas wymieszać płytko z glebą, ale też po wschodach siewek oraz we wczesnych fazach rozwojowych roślin. W trakcie zabiegu należy unikać dużego nasłonecznienia, dlatego najlepiej wykonywać go wieczorem. Dawki preparatu – 400 ml/ha Bactim Nutri N+ oraz 2 l/ha Bactim Nutri P+. Zalecana ilość cieczy roboczej 300-400 l/ha.
- Bacto ProFOS z firmy Chemirol. Mikroorganizmy obecne w preparacie przekształcają enzymatycznie trudno dostępne dla roślin fosforany wapnia, glinu i żelaza w formy przyswajalne. Wzrasta także dostępność przyswajalnych form potasu oraz azotu. Wyniki badań wykazują, że po zastosowaniu preparatu Bacto ProFOS nastąpił wzrost przyswajalnych form fosforu o 132 kg/ ha, potasu o 106 kg i azotu o 9 kg. Preparat zaleca się doglebowo przed prowadzonymi uprawkami. W przeliczeniu na 1 ha należy rozpuścić 1 l preparatu w 150-200 l wody i wykonać oprysk, po czym wymieszać go z glebą.
- FosfoPower – z firmy Bio-Lider, będący też w ofercie firmy Procam. Preparat zawiera wyselekcjonowane szczepy bakterii PSB (Phosphorus Solubilizing Bacteria), wytwarzające kwasy organiczne oraz enzymy, uwalniające trudno dostępne formy fosforu glebowego. Poza fosforem roślina uzyskuje też inne składniki, wcześniej niedostępne dla niej. Zaaplikowanie FosfoPower pozwala uwolnić i udostępnić roślinom do 45 kg P2O5/ha. Produkt zaleca się w dawce 100 g/ha, przy użyciu 200-400 l wody, w formie oprysku doglebowego lub nalistnego, przed siewem lub po siewie, jak też w początkowych fazach rozwojowych roślin. Dla uzyskania pożądanego efektu preparat należy stosować w godzinach wieczornych.
- Rhizosum N – z firmy Agrosimex. Zawiera aktywny szczep bakterii (Azotobacter salinestris) wiążących wolny azot atmosferyczny (przeciętnie 50-70 kg/ha N). Może być mieszany z wieloma agrochemikaliami (herbicydy, insektycydy, fungicydy, nawozy dolistne). Polecany w dawkach 25-50 g/ha. Pod zboża ozime – jeden zabieg po ruszeniu wegetacji wiosennej, np. w fazie krzewienia. W słabszych stanowiskach lepiej dać w dwóch dawkach, pierwsza jesienią przed wysiewem nasion lub po wschodach siewek oraz druga po ruszeniu wegetacji wiosennej. Pod rzepak ozimy zalecane są dwie dawki – pierwsza przed siewem nasion lub po wschodach oraz druga po ruszeniu wegetacji wiosennej. Pod rośliny jare zalecany jest jeden zabieg – przed siewem lub sadzeniem, ewentualnie po siewie lub sadzeniu, jak też początkowych fazach wegetacji roślin.
- Interesujące są też inne preparaty bakteryjne dostarczające roślinom N i inne składniki. Z firmy AKRA – N-Bakterien (Azoarcus lub Azotobacter). Z firmy Ekodarpol – Humus Active. Z firmy ProBiotics – EmFarma. Z firmy CORTEVA agroscience – Methylobacterium symbioticum.
Korzystny efekt wspomagający przyswajalność składników pokarmowych z gleby wykazują też preparaty doglebowe, zawierające efektywne mikroorganizmy (EM), a także preparaty zawierające kwasy humusowe.
Należy podkreślić, że lepszą przyswajalność składników pokarmowych, uzyskuje się przy optymalnym pH gleby (w zakresie 5,5-7,2, zależnie od jej zwięzłości), wysokiej zawartości związków próchnicznych oraz optymalnej wilgotności i temperaturze.
