Zdaniem Kujawsko Pomorskiej Izby Rolniczej rządowy projekt ustawy o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości zasobu własności rolnej skarbu państwa oraz o zmianie niektórych ustaw jest bardzo ważny, ponieważ wnosi wiele ograniczeń w obrocie ziemią w Polsce. I dlatego KPIR w pełni popiera zamiar ochrony gruntów rolnych przed ich wykupem przez cudzoziemców, jednakże w ocenie samorządu rolniczego projekt ustawy zawiera kilka nieścisłości i pominięć, które powinny być doprecyzowane na dalszym etapie prac legislacyjnych.
– Na wstępie należy zasygnalizować, iż z treści uzasadnienia do projektu ustawy nie wynika, czy kwestia zgodności proponowanego rozwiązania z prawem unijnym została wnikliwie przeanalizowana. Zachodzi obawa, że ustawa zostanie potraktowana, jako przedłużenie zakazu nabywania ziemi przez cudzoziemców, co byłoby sprzeczne z Traktatami Akcesyjnymi. Postulujemy zatem przeprowadzenie wnikliwego przeanalizowania przedmiotowej kwestii na etapie prac legislacyjnych. Podobne wątpliwości budzi kwestia zaproponowanych zmian przepisów kodeksu cywilnego, która może wręcz odnosić odwrotny skutek od zamierzonego i przyczynić się do niemożności uregulowania kwestii własnościowych przez polskich rolników. Należy także gruntownie przeanalizować, czy wstrzymanie możliwości wykupu tzw. „gruntów poniemieckich” nie będzie wiązało się w przyszłości z zagrożeniem utraty tych nieruchomości przez dotychczasowych dzierżawców na rzecz spadkobierców poprzednich właścicieli – mówi Ryszard Kierzek, prezes Kujawsko – Pomorskiej Izby Rolniczej.
Zdaniem Kujawsko-Pomorskiej Izby Rolniczej ustawa winna zapewniać dużo większą rolę samorządu rolniczego przy podejmowaniu decyzji o sprzedaży i dzierżawie nieruchomości skarbu państwa. Tymczasem jak zaznacza KPIR z ustawy wynika, iż wyłączną kompetencję w tym zakresie będzie miał minister właściwy ds. rozwoju wsi bez konieczności uzyskania stosownej opinii właściwej miejscowo Izby Rolniczej.
W związku z tym KPIR postuluje o wprowadzenie do ustawy zapisu o konieczności przeprowadzenia konsultacji z samorządem rolniczym w przypadku chęci sprzedaży gruntów rolnych Skarbu Państwa w okresie objętym ustawą. Należałoby również doprecyzować co oznaczają „względy społeczno-gospodarcze”, które uzasadniają zgodę Ministra na sprzedaż nieruchomości. W ocenie samorządu przyjęcie takiego rozstrzygnięcia daje możliwość sprzedaży gruntów rolnych w sposób uznaniowy. W związku z tym, iż w myśl ustawy dochodzi do wstrzymania sprzedaży nieruchomości wchodzących w skład Zasobu na okres 5 lat konieczne jest przygotowanie przepisów, które w sposób dużo bardziej szczegółowy regulowałyby kwestię umów trwałej dzierżawy zawieranych przez ANR z rolnikami. Przede wszystkim winno się sprecyzować, na jaki okres tego rodzaju umowy będą zawierane oraz uzależnić wysokość czynszu od klasy gruntu.
– Popieramy ponadto wprowadzenie w ustawie zapisu o możliwości dalszej sprzedaży nieruchomości rolnych zabudowanych budynkami gospodarczymi, gdyż ewentualne objęcie tych nieruchomości ustawą nie skutkowałoby ochroną gruntów, a jedynie doprowadziłoby do niepotrzebnej dewastacji budynków i utraty przez nie wartości. Proponujemy jednak rozszerzenie obecnych zapisów dotyczących tej kwestii i wprowadzenie możliwości przeznaczania tych budynków nie tylko na cele produkcji rolnej, lecz również na prowadzenie w nich innych rodzajów działalności – dodaje Kierzek
Natomiast wątpliwości KPIR budzi brak przepisów przejściowych, które regulowałby kwestię wszczętych już procedur wykupu gruntów przez rolników dzierżawiących nieruchomości z Zasobu. Z posiadanych informacji wynika, że w wielu przypadkach procedura ta jest już na końcowym etapie. Brak jakichkolwiek uregulowań w tej kwestii może w ocenie samorządu rolniczego narazić Skarb Państwa na konieczność zapłaty odszkodowań dla dzierżawców, którzy ponieśli koszty związane z chęcią wykupu gruntów.
Izba rolnicza proponuje również wprowadzenie zapisów dotyczących sprzedaży i dzierżawy nieruchomości z Zasobu, które uniemożliwiałby przystąpienie do ponownego przetargu na sprzedaż i dzierżawę nieruchomości osobie, która wygrała poprzedni przetarg i odmówiła zawarcia umowy dzierżawy bądź sprzedaży i wprowadzałyby ograniczenie w możliwości nabywania nieruchomości jedynie przez rolników indywidualnych z gminy, w której położona jest nieruchomość oraz z gmin sąsiednich.
Konieczne, jak zaznacza izba rolnicza, wydaje się również wprowadzenie zmiany treści art. 4 ust 10 ustawy z dnia 16 września 2011 r. o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2011 r. nr 233 poz. 1382), który w obecnym kształcie nakazuje ANR sprzedaż nieruchomości objętych ustawą w terminie roku od dnia dokonania zmiany w umowie dzierżawy. Zapis ten pozostaje w sprzeczności z proponowanym brzmieniem ustawy o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa.
– Ważne jest także by nowe rozwiązania nie dyskryminowały spółek wyłącznie z polskim kapitałem jak i grup producentów rolnych. Podmioty te trwale wpisały się już w polski sektor rolny i wprowadzenie przepisów je dyskryminujących może w znaczący sposób wpłynąć na destabilizację produkcji rolnej w Polsce – konkluduje prezes KPIR.
Obi oba
