W Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi został przygotowany projekt ustawa o zapobieganiu nieuczciwym praktykom rynkowym stosowanym wobec dostawców produktów spożywczych i rolnych przez przedsiębiorców zajmujących się obrotem tymi produktami.Celem projektowanej ustawy jest wyeliminowanie z łańcucha dostaw żywności stosowania nieuczciwych praktyk handlowych przez segment handlu, w tym handlu wielkopowierzchniowego.
Silniejsza pozycja negocjacyjna będąca po stronie skonsolidowanych, silniejszych ekonomicznie podmiotów zajmujących się dystrybucją i handlem produktami spożywczymi prowadziła niejednokrotnie do stosowania nieuczciwych praktyk względem producentów żywności, którzy nie dysponowali wystarczającymi argumentami, aby na równych warunkach prowadzić negocjacje handlowe.
Podejmowane próby samoregulacji w postaci Kodeksu Dobrych Praktyk Handlowych niestety nie zakończyły się sukcesem z uwagi na zbyt rozbieżne interesy sieci handlowych i dostawców żywności. Natomiast obowiązujące obecnie regulacje krajowe nie spełniają oczekiwań przedsiębiorców w zakresie walki z nieuczciwymi praktykami. Stąd zasadne jest przyjęcie odpowiednich regulacji prawnych w postaci przedłożonego projektu ustawy, który powinien w istotny sposób ograniczyć stosowanie nieuczciwych praktyk w ramach łańcucha dostaw żywności.
Problematyka związana z nieprawidłowościami w funkcjonowaniu łańcucha żywnościowego, została podjęta również przez instytucje Unii Europejskiej. Komisja Europejska powołała Forum Wysokiego Szczebla do spraw Poprawy Funkcjonowania Łańcucha Dostaw Żywności. Jednym z zadań nałożonych na Forum jest rozwiązanie problemów związanych z praktykami handlowymi między przedsiębiorstwami. Biorąc pod uwagę ostatnie sprawozdanie KE dot. nieuczciwych praktyk handlowych w ramach łańcucha produktów spożywczych należy zauważyć, że wiele państw członkowskich już podjęło samodzielne działania zmierzające do poprawy relacji między uczestnikami łańcucha dostaw produktów spożywczych, w formie uregulowań prawnych lub samoregulacji. Ponadto, Komisja Europejska aktualnie nie widzi uzasadnienia dla regulacji na poziomie wspólnotowym relacji między uczestnikami łańcucha dostaw żywności, ale jednocześnie będzie sytuację monitorować.
Projekt ustawy reguluje wzajemne relacje między dostawcami artykułów rolnych i spożywczych a handlem, określając te działania, które należą do nieuczciwych praktyk handlowych, na przykład: kiedy sprzedawca narzuca dostawcy obowiązek wniesienia opłaty za przyjęcie towaru do sprzedaży, opłaty za usługę, która przez dostawcę faktycznie nie została zrealizowana, kiedy sprzedawca odmówił zawarcia umowy z dostawcą w formie pisemnej czy kiedy ponad 30% wartości produktów sprzedawca oferuje pod marką własną itd.
W projekcie ustawy zostało określone postępowanie w sprawie przeciwdziałania nieuczciwym praktykom rynkowym poprzez wskazanie prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, jako organu właściwego we wszystkich sprawach dotyczących nieuczciwych praktyk rynkowych sprzedawców. Zapisano również, że wniosek o wszczęcie postępowania przeciwko sprzedawcy stosującemu nieuczciwe praktyki rynkowe może złożyć dostawca, wobec którego sprzedawca zastosował nieuczciwe praktyki rynkowe lub organizacja, której celem jest ochrona interesów przedsiębiorców. Projekt ustawy określa także wysokość kar stosowanych wobec handlowców, którzy dopuścili się nieuczciwych praktyk rynkowych (wpłaty kar do budżetu Państwa).
Projektowana ustawa dokonuje również zmian w ustawie z dnia 11 marca 2004 roku o Agencji Rynku Rolnego i organizacji rynków rolnych. Zmiany te umożliwiają ministrowi właściwemu do spraw rynków rolnych określenie, w drodze rozporządzenia, minimalnego okresu obowiązywania umowy na nabycie produktów rolnych oraz terminów zawierania takiej umowy, mając na względzie zapewnienie właściwego funkcjonowania rynku wewnętrznego. Ponadto wprowadzają kary dla przedsiębiorców za nabywanie produktów rolnych lub spożywczych bez zawartych pisemnych umów – w wysokości 10% wartości transakcji. Kary pieniężne będą wymierzane, w drodze decyzji administracyjnej, przez dyrektora oddziału terenowego Agencji.
Źródło: MRiRW
