Nie jesteśmy usatysfakcjonowani, chcieliśmy osiągnąć więcej. Nie we wszystkim udało się porozumieć z Ministerstwem, ale nie ogłaszamy na razie protestów – mówi Daniel Korona, pełnomocnik Związku Zawodowego Rolników KORONA
W czwartek 10 sierpnia Związek Zawodowy Rolników KORONA przy wsparciu przedstawicieli małych i średnich polskich firm skupujących zboże prowadził negocjacje z przedstawicielami Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie spełnienie postulatów Związku. KORONĘ reprezentowali: przewodnicząca Alina Ojdana, wiceprzewodniczący Zbigniew Orzechowski – wiceprzewodniczący i pełnomocnik Daniel Korona. Ze strony MRiRW w rozmowach uczestniczyli: minister Robert Telus, sekretarz stanu Ryszard Bartosik i podsekretarz stanu Krzysztof Ciecióra.
Strona społeczna przedstawiła 4 zasadnicze postulaty. Pierwszym i podstawowym dla ZZR KORONA jest postulat wyrównania kwoty utraconego dochodu za I kw. 2022 w strefach ASF dla hodowców trzody chlewnej. Jak poinformował nas Daniel Korona, Ministerstwo Rolnictwa 21 grudnia 2021 r. przygotowało projekt rozporządzenia RD 475 który zniósł możliwość wyrównania utraconego dochodu. Projekt ten z nikim nie został skonsultowany, został przyjęty “chybcikiem” przez Radę Ministrów 4 stycznia 2022 r. a ogłoszony 11 stycznia – natomiast wprowadzał zasadę, że już od 1 stycznia nie działa program, o którym jeszcze dwa miesiące wcześniej Ministerstwo zapewniało, że będzie działał do 30 czerwca 2023 r.
– Uważamy, że została tu naruszona zasada, że prawo nie działa wstecz, oraz że rozporządzenie nie powinno wejść w życie bez “vacatio legis”, czyli czasu, w którym zainteresowani uczestnicy danej sytuacji mają czas na dostosowanie się do zmiany prawa – mówi Daniel Korona. – Gdyby ustalono, że przepisy rozporządzenia wchodzą w życie od 1 kwietnia czy nawet 1 marca, nic byśmy nie mówili, bo rząd ma prawo wprowadzać przepisy nawet niekorzystne dla hodowców. Ale ustalono, że rozporządzenie rozpoczyna swój bieg z datą wsteczną, co naszym zdaniem jest złamaniem prawa.
Ministerstwo Rolnictwa odmówiło przyjęcia tego postulatu, uzasadniając to przede wszystkim tym, że wprowadzał to inny minister. Związkowcy rozważają wejście na drogę sądową – albo indywidualne pozwy hodowców, albo wniosek do Trybunału Konstytucyjnego. Możliwe jest też przygotowanie przez Związek projektu ustawy na przyszłą kadencję parlamentu.
Drugi postulat strony społecznej to udzielenie pomocy dla firm skupowych w zakresie kukurydzy – wprowadzenie zmiany terminu 15 marca 2023 r. jako terminu skupu na 1 stycznia 2023 r. Tu minister Telus obiecał, że do końca sierpnia wniosek zostanie przeanalizowany i ewentualnie (nie wiadomo jakie będzie ostateczna decyzja) spełniony na zasadzie drugiej transzy wypłat. Rozporządzenie w tej sprawie nie może zostać zmienione teraz, ponieważ został wysłany wniosek do Komisji Europejskiej o zgodę na udzielenie takiego wsparcia firmom, więc zmiana wstrzymałaby wypłaty w ogóle.
Trzeci postulat to pomoc małym i średnim firmom, które kupiły i wysuszyły rzepak do 30 listopada 2022 r. W opinii ZZR KORONA jest to istotne o tyle, że rolnicy nie mogą funkcjonować bez tych firm, a te firmy skupowały często ze stratą, bo gdy cena spadła z 3200 do 1800 to wiele z nich znalazło się w naprawdę ciężkiej sytuacji. Tak jak w poprzedniej sprawie, Ministerstwo obiecało przeanalizować ten postulat do końca sierpnia.
Konsensus został osiągnięty w sprawie uznania przez ARiMR faktur korygujących za sprzedaż rzepaku na podstawie umów terminowych. Realizacja sprzedaży na podstawie takich umów jest rozciągnięta w czasie, w związku z czym firmy skupujące wystawiały pierwszą fakturę na sprzedaż rzepaku np. we wrześniu, a ostatnią, korygującą, np. w maju. ARiMR odmawiała przyjmowania tych końcowych faktur, więc wielu rolników nie miało szans skorzystać z dopłat do sprzedanego rzepaku. Okazało się, że dwa dni temu w Ministerstwie zapadła decyzja, że trzeba to zmienić i że fakturą decydującą o możliwości uzyskania wsparcia w przypadku umów o charakterze terminowym będzie ostatnia faktura otrzymana przez rolnika.
Ministerstwo zgodziło się ze Związkiem także w kwestii zapisu paragrafu 13 zt. ust. 1a Rozporządzenia Rady Ministrów z 2015 r. który przewiduje, że pomocy nie przyznaje się producentowi rolnemu będącemu równocześnie podmiotem skupującym zboża, w związku z prowadzoną przez niego produkcją zwierzęcą w odniesieniu do sprzedaży określonego rodzaju zbóż, które zostały zakupione przez ten podmiot.
– ARiMR przyjmuje ten zapis literalnie – wystarczy, że ktoś prowadzi produkcję zwierzęcą, był skup zboża, i to wyklucza pomoc – informuje Daniel Korona. – My uważamy, że musi być korelacja pomiędzy skupem a produkcją zwierzęcą, żeby pozbawić producenta pomocy. Wydaje się, że Ministerstwo skłania się do tego, że sam fakt produkcji zwierzęcej nie będzie dyskwalifikował do uzyskania pomocy.
Piątą kwestią, którą ZZR KORONA chciał poruszyć, była sprawa kredytów na 2% dla firm. Ministerstwo przekazało informację, że jest już zgoda Komisji Europejskiej i prawdopodobnie w przyszłym tygodniu to zostanie uruchomione.
Ponieważ Ministerstwo wykazało dobrą wolę do realizacji części postulatów, Związek nie rezygnując z pogotowia strajkowego nie ogłasza na razie żadnych protestów.
– Nie ogłaszamy na razie protestów ani okupacji budynków, czekamy do września – mówi Daniel Korona. – Na pewno będziemy organizować pikniki związane z naszymi postulatami, a czy będą to pikniki informacyjne czy protestacyjne, o tym zdecydujemy w najbliższym czasie.
