Herbicydy w groch, łubin, bobik, soję. Jak odchwaszczać strączkowe – aktualne możliwości

We wcześnie sianych uprawach strączkowych, takich jak bobik, groch i łubin, szczyt występowania chwastów przypada wiosną, tj. od kwietnia do maja. Podpowiadamy, jak odchwaszczać strączkowe przedwchodowo i powschodowo.

W technologii uprawy strączkowych ochrona przed zachwaszczeniem jest jednym z kluczowych elementów decydującym o opłacalności produkcji. Pomimo, że w ostatnim czasie  przybyło herbicydów do odchwaszczania upraw strączkowych, to są to środki oparte na substancjach czynnych stosowanych już od kilku lat w tych uprawach.

Łubin zajmuje największą powierzchnię zasiewów wśród strączkowych. Mimo to asortyment dostępnych środków w tej uprawie jest najmniejszy. Najwięcej jest ich dla ochrony grochu. Jednak w ostatnich latach największy wzrost liczby rekomendowanych herbicydów odnotowano dla soi.

We wcześnie sianych uprawach strączkowych, takich jak bobik, groch i łubin, szczyt występowania chwastów przypada wiosną, tj. od kwietnia do maja. Są to najczęściej chwasty dwuliścienne, głównie komosa biała, a także inne gatunki, jak np.: fiołek polny, chaber bławatek, chwasty rdestowate oraz rumianowate. W przypadku soi, w związku z nieco późniejszym terminem siewu, oprócz wspomnianych chwastów znacznym problemem mogą być także gatunki ciepłolubne. Są to między innymi chwasty prosowate (chwastnica jednostronna, włośnica sina i zielona oraz palusznik krwawy), a z gatunków dwuliściennych, między innymi szarłat szorstki oraz żółtlica drobnokwiatowa i owłosiona.

 Odchwaszczanie przedwschodowe

W strączkowych chemiczne zwalczanie chwastów dwuliściennych oparte jest na herbicydach stosowanych po siewie. Skuteczność tych zabiegów zależna jest od wilgotności oraz staranności przygotowania gleby. W warunkach niedoboru wilgoci w glebie skuteczność zabiegów jest niższa. Znaczenie ma nie tylko ilość opadów, ale również ich rozkład w czasie. Ponadto należy zwrócić uwagę, że na ilość zachowanej wilgoci w glebie wpływ ma odpowiednia agrotechnika. Odpowiednia uprawa gleby ma znaczący wpływ na efektywność odchwaszczania strączkowych.

Z herbicydów stosowanych przedwschodowo, w uprawach strączkowych w warunkach przesuszenia gleby, największy spadek skuteczności dotyczy pendmetaliny. W optymalnych warunkach wilgotności gleby zwalcza chwastnicę jednostronną, a z chwastów dwuliściennych m.in. fiołki, gwiazdnicę, jasnoty, komosę, przetaczniki, rdesty, rzodkiew świrzepę oraz rumiany i taszniki.

Niekorzystny jest też intensywny opad deszczu po zabiegu herbicydowym. W badaniach IOR – PIB stosując w łubinie wąskolistnym prosulfokarb w pełnej dawce, gdy wystąpiły intensywne opady deszczu, odnotowano uszkodzenie siewek. W tych samych badaniach, przy zmniejszonej dawce herbicydu do połowy, tych symptomów nie było. Również uszkodzeń nie odnotowano w łubinie żółtym, pomimo stosowania pełnej dawki tego herbicydu. Uszkodzeń również nie stwierdzono po stosowaniu pendmetaliny. W każdej etykiecie herbicydu na bazie s.cz. prosulfokarb jest ostrzeżenie, aby przed zastosowaniem środka wykonać na każdej uprawianej odmianie próbnego zabiegu, w celu sprawdzenia, czy nie występują objawy uszkodzenia roślin. Jednak jest to trudne do realizacji, gdy herbicyd jest stosowany w terminie przedwschodowym. Prosulfokarb zwalcza m.in. gwiazdnicę, jasnoty, komosę, przetaczniki, przytulię czepną, a z chwastów jednoliściennych miotłę zbożową.

Produkty zawierające chlomazon zwalczają m.in. przytulię czepną oraz bodziszki farbownika polnego, gwiazdnicę, taszniki oraz tobołki polne. Podczas aplikacji produktów zawierających chlomazon, należy szczególną uwagę zwrócić, aby zabiegu nie wykonywać podczas wiatru stwarzającego możliwość znoszenia cieczy użytkowej na sąsiednie plantacje. Ryzyko uszkodzeń lub zniszczenia sąsiadujących plantacji występuje także podczas pogody sprzyjającej przygruntowej inwersji termicznej.

Odchwaszczanie powschodowe

Możliwości zwalczania chwastów dwuliściennych w zabiegach powschodowych są bardzo ograniczone. Dla grochu pastewnego są dostępne następujące substancje czynne:

• MCPB (Butoxone M 400 SL) – zwalcza gwiazdnicę, komosę białą, rdestówkę powojowatą oraz tasznika i tobołki polne;
• bentazon (Baltar, Beni, Benz) do zwalczania m.in.:  fiołków, gorczycy polnej, gwiazdnicy, komosy białej,  maruny bezwonnej, rdestówki powojowatej oraz  tasznika i żółtlicy;
• mieszanina bentazon + imazamoks (Corum 502,4 SL, Foresto 502,4 SL), która także jest zalecana powschodowo w bobiku i soi, zwalcza bodziszki, chabra, gwiazdnicę, fiołki, jasnoty, komosę, marunę bezwonną, przytulię czepną, przetaczniki, rdestówkę powojowatą, rumiany, taszniki i żółtlice oraz samosiewy rzepaku.

W łubinie nie ma możliwości chemicznego zwalczania chwastów dwuliściennych w zabiegach powschodowych.

Chwasty jednoliścienne w terminie powschodowych można zwalczać jednym z herbicydów zawierającym np.: chizalofop-P-etyowy, chizalofop-P-tefurylowy, cykloksydym, fluazyfop-P-butylowy, haloksyfop-P*, kletodym lub propachizafop. Należy zwrócić uwagę na pewne ograniczenia w zakresie ich stosowania.  Środki ochrony roślin, w skład których wchodzi substancja czynna chizalofop-P etylowy, kletodym lub propachizafop, nie należy stosować łącznie z herbicydami do zwalczania chwastów dwuliściennych, a ponadto zalecany jest odstęp pomiędzy tymi zabiegami, od 3 do 12 dni, w zależności od zastosowanego środka. Środki ochrony roślin zawierające s.cz. haloksyfop-P mogą być przechowywane oraz stosowane do dnia 28 sierpnia 2022 r. Po tym terminie te preparaty muszą zostać przekazane do firmy, która zajmuje się utylizacją środków ochrony roślin na podstawie odpowiednich zezwoleń do prowadzenia tego typu działalności.

Ochrona herbicydowa strączkowych w 2022 roku

Dr hab. Roman Krawczyk, IOR-PIB w Poznaniu