Czy kura może być mniej podatna na choroby, jeśli odpowiednio będzie funkcjonował jej zegar biologiczny? Czy i w jaki sposób melatonina może poprawiać działanie układu immunologicznego? Wiedzę na temat mechanizmów odporności kurcząt rozwija w swojej pracy doktorskiej Elżbieta Turkowska, laureatka II edycji programu stypendialnego „Doktoraty dla Mazowsza”.
To kolejny krok w przeciwdziałaniu i walce z ptasimi chorobami, które mogłyby przenieść się na człowieka.
– Badania układu odpornościowego kurcząt są szczególnie istotne, ze względu na liczne choroby, jakie mogą rozwinąć się u tego gatunku. Zarówno w masowych, komercyjnych hodowlach, jak i w tych ekologicznych, pojawiają się zakażenia pasożytnicze i bakteryjne, ale także wirusowe, w tym ptasią grypą (H5N1), niosącą niebezpieczeństwo przeniesienia się na ludzi – tłumaczy Turkowska.
Rytmiczny przebieg większości procesów fizjologicznych pozwala organizmom zwierząt na dostosowanie się do zmiennych warunków środowiska zewnętrznego.
Takie rytmiczne procesy w organizmie synchronizuje zegar biologiczny. Ten wewnętrzny mechanizm u ptaków zlokalizowany jest między innymi w szyszynce. Kiedy jest ciemno, narząd ten rytmicznie produkuje hormon melatoninę. Melatonina uczestniczy prawdopodobnie w przekazywaniu informacji pomiędzy centralnym zegarem biologicznym a komórkami układu odpornościowego.
Badaczka analizuje ciągle słabo poznane wzajemne oddziaływania pomiędzy szyszynkowym oscylatorem molekularnym, melatoniną, a wybranymi komórkami układu odpornościowego. Poszukuje mechanizmów immunomodulującego działania melatoniny u kurczaków z eksperymentalnym zapaleniem otrzewnej.
Turkowska sprawdzi, czy u kury domowej podstawowe funkcje odpornościowe są kontrolowane przez nadrzędny oscylator szyszynkowy za pośrednictwem melatoniny.
– Zakładam, że w trakcie studiów doktoranckich uda mi się ustalić, czy występowanie sezonowych i dobowych zmian w funkcjonowaniu układu odpornościowego podlega kontroli centralnej (poprzez melatoninę), obwodowej (poprzez zmiany w ekspresji genów zegarowych), czy może jest wypadkową działania obydwu zegarów – podsumowuje stypendystka.
Cały materiał na www.naukawpolsce.pap.pl
