Tasznik pospolity jest żywicielem pośrednim dla niektórych patogenów, np. mszyc czy grzybów wywołujących mączniaka, rdze, plamistości liści. Ale jego nasiona mogą być wykorzystywane do biologicznego zwalczania larw komarów.
Tasznik pospolity (Capsella bursa-pastoris), ang.: Ladys purse, shepherds purse, potocznie: bydelnik, kaletka pasterska, kaszka, taszka, igielnik, serduszka, sumiki pastusze, torby pastusze, tobołki pastusze, gęsia rzeżucha, pastewne ziele, strzelica, stulidupa, gryczka.
Rodzina: Brassicaceace (kapustowate, dawniej krzyżowe). Roślina roczna, jara lub ozima. Wschodzi wiosną, latem i jesienią i kwitnie przez cały rok. Rośnie na wysokość 5-40, czasem do 60 cm. Rozmnaża się z nasion. Jedna roślina wytwarza 2 – 5 tys. nasion, które zachowują żywotność 10-35 lat. Gatunek może wydać 2-4 pokoleń w ciągu sezonu.
Występowanie i szkodliwość
Jest to chwast, który występuje praktycznie we wszystkich uprawach rolniczych (w zbożach, rzepaku, kukurydzy, burakach, ziemniakach, słoneczniku czy bobowatych), może pojawiać się również na ścierniskach, w roślinach warzywnych i sadach. Najlepiej czuje się na glebach przewiewnych, piaszczystych, piaszczysto-gliniastych, próchnicznych, zasobnych w azot.
Szkodliwość tego gatunku polega w głównej mierze na możliwości wydania kilku (2-4) pokoleń w ciągu sezonu. Ponadto chwast ten intensywnie pobiera azot z gleby. Ekonomiczny próg szkodliwości dla tego gatunku nie został opracowany ale przyjmuje się, że w większości upraw rolniczych wynosi od 50 do 75 roślin na 1 m2.
Czy wiesz, że
Tasznik pospolity jest gatunkiem wskaźnikowym gleb zasobnych w azot. Nazwa naukowa utworzona została od różnych określeń nawiązujących do specyficznego kształtu owoców, przypominającą dawną sakiewkę (torbę) pasterską. Nazwa rodzajowa Capsella stanowi zdrobnienie od łacińskiego słowa capsa znaczącego „schowek, torbę”, z kolei nazwa gatunkowa bursa-pastoris to po łacinie „torba pasterska”.
Nasiona tasznika są pseudodrapieżne (ang. protocarnivorous), wynika to z faktu iż otaczający je śluz zawiera związki chemiczne wabiące nicienie, pierwotniaki i bakterie glebowe. Następnie zawarte w śluzie toksyny zabijają je, a proteazy rozkładają ich białka do aminokwasów i azotu, odżywiając w ten sposób zarodek i kiełkującą roślinę.
Tasznik pospolity jest niestety żywicielem pośrednim dla niektórych patogenów, np. szkodników, tj. mszyca trzmielinowo-burakowa, mszyca zbożowa, mszyca brzoskwiniowa oraz grzybów, tj. mączniak prawdziwy, mączniak rzekomy, rdze czy plamistości liści.
Tasznik jest doskonałym detektorem zanieczyszczenia gleby przez niektóre metale ciężkie, np. ołów, kadm, cynk, miedź. Jest wykorzystywany do fitoremediacji gleb, skażonych kadmem, gdyż bardzo wydajnie „wyciąga”, go z gleby.
Nasiona tasznika wrzucone do niewielkiego zbiornika wodnego, wydzielają śluz, powodujący przywieranie do nich larw komarów, które złapane w „pułapkę śluzową” po pewnym czasie giną. Jest to rekomendowana biologiczna metoda zwalczania larw komarów głównie w niewielkich stojących zbiornikach wodnych.
