Rolnictwo konserwujące przynosi korzyści ekonomiczne, społeczne i środowiskowe – przyczynia się do rozwoju obszarów wiejskich i przeciwdziała ich wyludnieniu oraz zapewnia szereg dodatkowych korzyści rolnikom, wynika z raportu ECAF.
Europejska Federacja Rolnictwa Konserwującego (European Conservarion Agriculture Federation/ECAF) przedstawiło raport dotyczący potencjału rolnictwa konserwującego (CA) w Polsce i jego wkładu w realizację celów europejskich w kontekście Europejskiego Zielonego Ładu oraz przyszłej Wspólnej Polityki Rolnej, a także bezpieczeństwa żywnościowego.
Rolnictwo konserwujące (CA) to system zrównoważonej produkcji rolnej obejmujący praktyki rolnicze dostosowane do wymagań i lokalnych warunków upraw, chroniące glebę przed erozją i degradacją, a także poprawiające jej jakość i bioróżnorodność. Zachęcając do stosowania siewu bezpośredniego, roślin okrywowych płodozmianu i dywersyfikacji upraw, rolnictwo konserwujące, ma na celu ochronę, poprawę i bardziej efektywne wykorzystanie zasobów naturalnych.
W Polsce produkcja roślinna stanowi 6,3 proc. całkowitej produkcji roślinnej w UE., natomiast rolnictwo konserwujące stosowane jest przez polskich rolników na około 227 tys. ha, czyli 2,1 proc. powierzchni użytków rolnych. Zgodnie z prezentowanym badaniem powierzchnia ta może wzrosnąć nawet do 9,9 mln ha (scenariusz potencjalny), jeśli rolnicy, korzystający z techniki uprawy konwencjonalnej i uproszczonej, przestawią się na rolnictwo konserwujące.
Rolnictwo konserwujące oszczędza – w porównaniu z uprawą konwencjonalną – czas pracy rolników o 816 tys. godzin, co daje blisko 5 mln euro rocznie oszczędności, czytamy w raporcie.
Przy potencjalnym scenariuszu raport ECAF szacuje, że roczne oszczędności czasu pracy rolników w Polsce wyniosłyby ponad 213 mln EUR. Jednocześnie rolnictwo konserwujące obniża koszty energii, zużycia środków produkcji oraz koszty operacyjne.
Badanie ECAF wykazało, że sumę korzyści z wdrożenia rolnictwa konserwującego dla rolników w Polsce można wycenić na poziomie 18,9 mln EUR rocznie. Kwota ta może wzrosnąć do 822,4 mln EUR rocznie w maksymalnym potencjalnym scenariuszu wdrożenia rolnictwa konserwującego w naszym kraju.
Zgodnie z wynikami badania ECAF rolnicy stosujący techniki CA mogą obniżyć koszty produkcji o 20 proc. w porównaniu z rolnictwem konwencjonalnym. Redukcja kosztów produkcji wynikająca z wdrożenia rolnictwa konserwującego w Polsce może doprowadzić do poprawy bilansu handlowego w rolnictwie o 12,9 mln EUR w obecnym scenariuszu i aż do 560 mln EUR w scenariuszu potencjalnym. Oszczędności będą miały przełożenie na poziom cen w Polsce oraz na zmniejszenie liczby gospodarstw dotkniętych poważnym brakiem bezpieczeństwa żywnościowego w Polsce.
Oprócz korzyści ekonomicznych CA ma pozytywny wpływ na rozwój obszarów wiejskich oraz przeciwdziała ich wyludnianiu się m.in. poprzez ograniczenie ich porzucenia i zmniejszenie liczby osób zagrożonych wykluczeniem społecznym.
Stosując rolnictwo konserwujące rolnicy mają więcej czasu na inną działalność gospodarczą przynoszącą dochody, na aktywność społeczną oraz zyskują równowagę między życiem zawodowym, a prywatnym.
Wśród korzyści środowiskowych możliwych do osiągnięcia dzięki stosowaniu praktyk CA raport ECAF wskazuje zmniejszenie erozji gleby nawet o 88 proc., czy większą różnorodność biologiczną. Liczba gatunków żyjących w glebie i w środowisku rolnym może się pomnożyć od 2 do 9 razy.
Ponadto zastosowanie technik CA sprzyja tworzeniu warstwy próchnicy, biomasy mikrobiologicznej i stabilności kruszywa oraz pozwala osiągnąć wyższy wskaźnik infiltracji wody. Wdrożenie rolnictwa konserwującego w Polsce umożliwiłoby roczną redukcję CO2 na poziomie 134 EUR/ha ze względu na większe wiązanie CO2 w glebie i niższą emisję do atmosfery. Oznacza to ograniczenie emisji CO2 o 363,9 tys. ton rocznie, a w maksymalnym potencjalnym scenariuszu wdrożenia aż o 15,9 mln ton rocznie.
Podstawowymi narzędziami stosowanymi w rolnictwie konserwującym są siewniki do siewu bezpośredniego zmniejszające straty węgla organicznego w glebie oraz herbicydy na bazie glifosatu pozwalające na skuteczną kontrolę chwastów, zwiększenie plonów i zmniejszenie kosztów ponoszonych przez rolników.
Badanie ECAF przeprowadzono w Danii, Francji, Niemczech, Włoszech, Polsce i Hiszpanii.
Europejska Federacja Rolnictwa Chroniącego (ECAF) została utworzona w 1999 jako międzynarodowe stowarzyszenie non-profit, podlegające prawu belgijskiemu. Zrzesza dziewiętnaście krajowych stowarzyszeń, które promują wśród europejskich rolników „najlepsze praktyki” w zakresie rolnictwa konserwującego, gospodarowania glebą.
