Podsiew jest metodą odnawiania użytków zielonych bez uprawy płużnej, szybko zmienia skład roślinności i zwiększa ich produktywność. Podsiewanie jest tańsze od przyorywania darni i obsiewu na nowo. Nie wyłącza obiektu z użytkowania w roku podsiewu. Podsiew należy wykonać, gdy w runi jest ok. 50% chwastów, bądź tworzą się jednogatunkowe enklawy i dodatkowo nie można przeprowadzić orki i pełnej uprawy.
Aby podsiew był skuteczny, muszą być spełnione podstawowe warunki:
– skuteczne wyeliminowanie chwastów z odnawianego użytku,
– odpowiednie uwilgotnienie gleby w okresie od kiełkowania do rozkrzewienia się traw,
– wysiew nasion specjalnym siewnikiem,
Optymalny termin siewu jest czynnikiem decydującym o powodzeniu podsiewu użytku zielonego. Musi zapewnić on dobre uwilgotnienie gleby w okresie kiełkowania roślin. Wiosna to najkorzystniejszy termin wykonania podsiewu. Przed wykonaniem podsiewu należy ocenić stan użytku zielonego.
O skuteczności podsiewu decyduje sposób jego wykonania – tradycyjny lub nowoczesny. Przy podsiewie tradycyjnym nasiona można wysiewać siewnikiem zbożowym bez redlic, rozsiewaczem nawozów lub rzutowo na powierzchnię użytku. Po podsiewie użytek należy zabronować lekką broną.
Nowoczesny sposób podsiewu użytków zielonych wykonujemy za pomocą siewników darniowych , które wprowadzają nasiona bezpośrednio do gleby. Stosuje się w nich dwa systemy wprowadzania nasion w głąb gleby – szczelinowy z nacinaniem darni i rotacyjny z gryzowaniem darni . Zaletą podsiewu bezpośredniego w darń jest ograniczenie uprawek oraz nieprzerywanie użytkowanie łąki czy pastwiska.
W siewnikach z systemem szczelinowym, darń jest nacinana za pomocą talerzy lub noży. Przykładem tego rozwiązania jest siewnik firmy Moore wyposażony w nacinający darń krój tarczowy z systemem wysiewu nasion. Wycięta przez krój tarczowy szczelina jest poszerzana specjalnie ukształtowanym klinem przylegającym do tarczy. W ten sposób powstają rowki o szerokości około 4 cm, w które wysiewa się nasiona traw prze przewody nasienne zainstalowane za klinem. Po zasianiu rowki są przygniatane żeliwnymi kółkami.
Użytkowany siewnik MOORE-UNI-DRIL-2,4 jest maszyną doczepianą do ciągnika, przystosowaną do transportu po drogach. Poprzez hydrauliczne podniesienie kół jezdnych, które wykonuje się z kabiny traktorzysty, przestawia się siewnik w pozycje roboczą. Siewnik nie ma napędu od WOM ciągnika. Przyrządy wysiewające posiadają napęd od koła napędzającego. A oto najważniejsze parametry techniczne w/w siewnika:
- szerokość robocza 240 cm;
- liczba aparatów wysiewających – 18;
- rozstaw rzędów 133 mm;
- masa maszyny – 1910 kg;
- prędkość robocza 4 – 10 km/h;
- współpracuje z ciągnikiem – powyżej 70 KM;
Dodatkowo można wyposażyć siewnik w elektroniczny kontroler.
Nieco inny system wysiewu nasion w wyciętą darń jest stosowany przez firmę Köckerling w siewniku Herbamat. Szczelinę w darni o szerokości około 15 mm wykonuje nóż umieszczony w brużdzie. nasiona są dociskane sprężystym łukowym prętem. Zapewnia to dobry kontakt nasion z glebą, przyspiesza kiełkowanie. Taki system podsiewu nie rozcina darni, lecz tworzy bruzdę siewną. Z jednej strony ten system nie niszczy systemu podsiąkania wody kapilarnej, ale jednocześnie nie eliminuje konkurencji roślin ze starej darni. Brak elementów napędzających elementy frezujące ogranicza możliwość awarii, upraszcza codzienną obsługę. Nadaje się głównie do uzupełniania runi z dużą ilością pustych powierzchni, ponieważ odstęp między redlicami jest wąski i wynosi 8 cm. Slizgowe sekcje wysiewające z ramą siewnika są połączone elastycznie, dzięki czemu siewnik bez przesz pokonuje nierówności. Dla zapewnienia jednakowej głębokości siewu sekcja wysiewająca jest dociskana stałą siłą do podłoża za pomocą sprężyny.
Siewniki z systemem szczelinowym nie pracują zadowalająco na glebach o miękkim podłożu i na grubej darni, której kroje tarczowe nie są w stanie dokładnie przeciąć. W tych warunkach lepszym rozwiązaniem jest system gryzowania pasowy. Ma szczególne zastosowanie w gospodarstwach ekologicznych,gdzie chemiczne ograniczenie wzrostu starej darni nie może zachodzić, konkurencyjność starej darni można ograniczyć tylko mechanicznie. W związku z tym został skonstruowany agregat uprawowo – siewny do tzw. podsiewu szerokopasmowego łąk i pastwisk /U601/. Zbudowany jest z glebogryzarki sekcyjnej i trzech siewników:
- do wysiewu nasion traw;
- do wysiewu nasion motylkowych;
- do wysiewu nawozów granulowanych.
Napęd rzędowej glebogryzarki pochodzi od WOM ciągnika, zaś napęd siewników jest proporcjonalny do przejechanej drogi i pochodzi od tarczy zębatej, toczącej się po darni. Do pasowej uprawy i siewu zastosowano zespoloną redlicę z zespołem frezującym, wyposażonym w noże o kształcie litery L.
Każda sekcja robocza glebogryzarki ma dwa bębny frezujące do wycinania w darni dwóch rowków o głębokości do 8 cm. Skrzynie nasienne siewników do traw i nasion drobnych mają zespoły wysiewające typu szczoteczkowego wraz z zasuwami regulacyjnymi . Wysiewane nasiona kierowane są przewodami nasiennymi do wylotów osłon bębnów frezujących, pod koła ugniatające. Aby zapobiec zawieszaniu się lekkich nasion i zapychaniu przewodów nasiennych, siewnik do traw ma pneumatyczny transport nasion zasilany elektrycznym wentylatorem. Podmuch powietrza ułatwia też pasmowy wylot nasion na cała szerokość uprawianego pasa. Siewnik nawozowy wyposażony jest w aparaty roweczkowe, które wykonane są z tworzywa sztucznego i są odporne na korozję.
Nawozy wysiewane są rzędowo tuż przed bębnami frezującymi sekcji roboczych maszyny, które wycinają w darni rowki o szerokości do 12 cm. Urobek frezów, będący mieszaniną darni, nawozów, gleby gromadzi się w osłonach sekcji i wypełnia wycięte rowki, na które wysiewane są pasmowo nasiona. Postępujące tuż za osłonami ogumione koła ugniatające wciskają urobek w rowki. Szerokość robocza maszyny regulowana jest rozstawem sekcji i zależna jest od wymaganego udziału podsiewanej powierzchni w całej powierzchni łąki. Na przykład, gdy podsiana powierzchnia ma stanowić 50% powierzchni łąki lub pastwiska – szerokość robocza powinna wynosić 1,6 m; zaś przy podsiewie 25% powierzchni – szerokość robocza wynosi 2,6 m. Agregat po szerokopasmowego podsiewu łąk i pastwisk umożliwia wysiew traw w dawce od 10 do 60 kg/ha , nasion drobnych /motylkowych/ – od 3 do 10 kg/ha oraz granul nawozu od 50 do 250 kg/ha. Maszyna z trzema glebogryzarkami międzyrzędowymi wysiewa 6 pasm , a z czteroma – 8 pasm od 8 do 12 cm. Masa maszyny wynosi 480 lub 590 kg i wymaga odpowiednio 60 i 80 KM. Taka metoda podsiewu łąk powoduje, że wsiewki nie muszą konkurować ze starą darnią przez kilka lat i mogą się bardzo dobrze rozrastać.
Metoda ta eliminuje całkowicie konieczność oprysków hamujących wzrost starej darni – co było niezbędne w przedstawionych dwóch metodach podsiewu. Ponadto stymuluje się wzrost siewek miejscowym nawożeniem. Dzięki temu metodę tę szczególnie zaleca się stosować na ekologicznych użytkach zielonych.
Podsiew łąk i pastwisk siewnikami do bezpośredniego siewu należy do bardzo efektywnych metod renowacji runi. Te uproszczone metody renowacji szybko , trwale i skutecznie podnoszą wartość gospodarczą użytków zielonych.
