Awarie kombajnu zbożowego podczas żniw to niemiłe doświadczenie dla rolnika i związane z nim koszty. Przygotowanie kombajnu zbożowego do sezonu to dokładne przejrzenie jego podzespołów, wymiana zużytych lub uszkodzonych części lub zespołów, nasmarowanie podstawowych punktów maszyny.
Nadmiernie zużyte w poprzednich sezonach części kombajnu jak np.: nożyki, palce, śruby, pasy, łańcuchy, listwy, filtry, łożyska, instalacje elektryczne i hydrauliczne należy sprawdzić, naprawić lub wymienić Zaczynamy od kabiny.
W kabinie trzeba sprawdzić deskę rozdzielczą, w tym wskaźniki, kontrolki, sprawność oświetlenia jezdnego. Następnie musimy skontrolować pracę cięgieł i dźwigni, sprawdzić luz układu kierowniczego oraz działanie hydrauliki, wyczyścić lub wymienić filtr pyłkowy. Sprawdzić także sprawność skrzyni biegów i układu hamulcowego.
Oceniamy stan techniczny nagarniacza, tj. kompletność palców i układ napędzający. Brakujące palce wymieniamy, a skrzywione prostujemy. Sprawdzamy stan układu napędowego, a w nim tuleje przegubów – jeśli są zużyte, powodują nadmierny luz belek palcowych, hałas i nieprawidłowe nagarnianie zboża. Nagarniacz musi pracować bardzo delikatnie.
Aby uniknąć strat i zapewnić dokładne cięcie zbóż, należy prawidłowo wyregulować zespół tnący. Przed założeniem listwy tnącej (o ile była wyjęta z kombajnu po żniwach) sprawdzamy jej stan techniczny. Uszkodzone, stępione nożyki oraz palce należy wymienić na nowe. Bardzo ważne jest dokładne ustawienie listwy tnącej w stosunku do belki palcowej. Należy bezwzględnie pamiętać o codziennym smarowaniu listwy tnącej i belki palcowej (przegubu kulowego łącznika listwy nożowej i przegubu kulowego targańca) za pomocą smaru stałego. Po okresie przechowywania kombajnu należy sprawdzić stan podajnika ślimakowo-palcowego. Skrzywione zwoje ślimaka należy wyprostować, połamane lub uszkodzone palce wymienić na nowe.
Zespół omłotowy
W przeglądzie przedsezonowym należy sprawdzić stan techniczny bębna omłotowego, klepiska, układ napędowy oraz elementy zawieszenia i regulacje klepiska. Uszkodzone cepy lub z wytartymi karbami należy wymienić na nowe. Bardzo ważnym elementem prawidłowej pracy zespołu omłotowego jest wypoziomowanie klepiska w stosunku do bębna młócącego. Przed sezonem sprawdzamy stan grzebieni na szufladach wytrząsaczy, pogięte prostujemy. Sprawdzamy stan łożysk tego zespołu.
Zespół czyszczący
Przed sezonem dokładnie przeglądamy i dokonujemy obsługi elementów tego zespołu. Podłogę czyścimy, ponieważ zalepiona podłoga schodkowa może zahamować przesuwanie masy zbożowej w kierunku sit, pogarszając jakość czyszczenia. Należy pamiętać o częstym czyszczeniu powierzchni roboczej sit, szczególnie w przypadku zbioru zbóż wilgotnych. Wielkość szczelin na sicie górnym musi być większa niż na dolnym, a sposób ich otwarcia zależy od wilgotności przesuwającej się masy zbożowej. W przypadku wentylatora, przed sezonem przeprowadza się regulację napięcia pasów napędu przekładni bezstopniowej obrotów, sprawdza się sterowanie przekładnią – korbą oraz łatwość ustawienia kierownic wentylatora. Należy nasmarować elementy gwintowane i mocowania kierownic.
W nowoczesnych kombajnach ustawieniem zespołu czyszczącego sterują czujniki określające straty ziarna podczas pracy. Sygnalizacja nadmiernych strat ziaren pozwala na szybkie przeprowadzenie odpowiedniej regulacji przez operatora i uniknięcie dalszych strat. Podczas pracy należy sprawdzać czystość sit żaluzjowych i nie dopuścić do ich zapchania się.
Na przegląd zasługuje przenośnik ziarna. Należy sprawdzić stan łańcuchów i łopatek podnośnika ziarna i kłosów. Aby nie nastąpiło zerwanie łańcucha w przenośniku ziarna podczas pracy, należy wcześniej wyregulować sprzęgło przeciążeniowe i sprawdzić sprawność sygnalizatora tego sprzęgła. Podczas przeglądu przedsezonowego oceniamy stan przenośnika ślimakowego wyładowczego oraz należy wyregulować ustawienie rynienki odciążającej.
Pozostałe elementy
Przygotowanie kombajnu zbożowego do sezonu, to nie tylko dokonanie przeglądu jego podzespołów, ale również nasmarowanie jego punktów – zgodnie z instrukcją obsługi lub skorzystać z naklejek informujących o lokalizacji punktów smarnych i częstotliwościach ich obsługi. Warto przed wykonaniem smarowania oczyścić miejsca, w które będziemy stosować środek smarny. Smarowanie kombajnu jest podstawową czynnością każdego użytkownika. Po zakończeniu smarowania wszystkich podzespołów kombajnu dobrze jest usunąć pozostałości smaru z poszczególnych punktów. Smarowanie najlepiej wykonywać od przodu kombajnu i systematycznie przesuwać się do tyłu, aby nie ominąć któregoś z punktów.
Nie bez znaczenia jest kontrola elementów ułożyskowania (a zwłaszcza ich osłony), które nie posiadają smarowników, a są to łożyska kryte z zapasem smaru. Uszkodzona osłona powoduje dostanie się np. kurzu, a to grozi awarią łożyska i w konsekwencji grozi to wybuchem pożaru.
Ważną czynnością w przedsezonowym przeglądzie kombajnu jest sprawność układu hydraulicznego. Najlepiej rozpocząć od kontroli szczelności wszystkich połączeń. Kontroli wymaga stan węży (najlepiej pod ciśnieniem) łączących zespół żniwny z instalacją hydrauliczną kombajnu. Należy wymienić węże z uszkodzonym oplotem. Sprawdzić stan gumowego przewodu łączącego pompę ze zbiornikiem. Ważne jest sprawdzenie stanu rozdzielaczy. Generalnie warto stosować wymianę oleju w układzie hydraulicznym zaraz po żniwach. Trzeba pamiętać, że podczas wymiany oleju należy każdorazowo wymienić wkład filtru. Przygotowując kombajn do sezonu, trzeba skontrolować stan i stopień napięcia pasów klinowych napędzających pompę.
Również silnik kombajnu musi mieć przed żniwami przeprowadzony zgodnie z instrukcją przegląd techniczny. W silniku szczególną uwagę należy zwrócić na układ paliwowy, smarowania i chłodzenia. Zbiornik paliwa oczyścić z zanieczyszczeń, które zgromadziły się na jego dnie.
Montując akumulatory przed sezonem trzeba zabezpieczyć klemy środkiem zwiększającym przewodność elektryczną i zapobiegającym gromadzeniu się nalotu. Powinno się również przejrzeć całą instalację elektryczną kombajnu. Dobrze jest rozłączyć wszystkie styki elektryczne i sprawdzić czy nie ma nalotu. Następnie można je zabezpieczyć specjalnym środkiem. Ponadto wymienić filtry paliwowe, opróżnić odstojnik wody. Po przeprowadzonym przeglądzie, wymianie części, nasmarowaniu punktów wymagających nasmarowania, należy uruchomić silnik, włączyć zespół żniwny, młócący i sprawdzić ich prawidłowość pracy. Sprawdzić i dokręcić połączenia śrubowe. Wsłuchanie się w pracę zespołów kombajnu i silnika pozwoli wykryć ewentualne wcześniej niezauważone usterki. Po zatrzymaniu silnika trzeba także sprawdzić temperaturę łożysk i wałów. Podczas zbioru zbóż lub rzepaku od nadmiernie nagrzanych części kombajnu może zapalić się słoma.
Kombajn zbożowy podczas eksploatacji musi wyróżniać się wysoką pewnością techniczną i technologiczną. Z reguły naprawa kombajnu w czasie żniw jest znaczne droższa od przeprowadzonej przed sezonem wymiany zużytych części. Wykonywanie napraw podczas żniw często przesuwa je na okres niekorzystnej pogody. Podczas żniw na codzienną obsługę kombajnu potrzeba około pół godziny, przy czym im staranniej będzie wykonany przegląd i smarowanie maszyny, tym niższe będą koszty ewentualnych napraw.
Po przeprowadzonym przeglądzie całego kombajnu, ewentualnej naprawie, należy uruchomić silnik, włączyć zespół młócący i żniwny i sprawdzić poprawność pracy poszczególnych zespołów. Dopiero po przeprowadzonym przeglądzie można przystąpić do pracy kombajnem na polu. Ze względu na zmienność warunków agrometeorologicznych, różnorodność zbieranego zboża, zespoły robocze kombajnu muszą być odpowiednio regulowane, pozwalają wówczas na pewne zmniejszenie powstających strat ziarna.
