Przy widocznych objawach niedoboru wapnia, jak też wówczas, gdy objawy te występowały w latach ubiegłych, wskazane jest dolistne dokarmianie roślin specjalistycznymi nawozami, z podwyższoną zawartością Ca.
Dokarmianie dolistne wapniem
W celu dokarmienia roślin wapniem polecamy nawóz wapniowy, np. ActiCal gdzie wapń skompleksowany jest z aminokwasami, które nie tylko odżywiają rośliny (polecane po przebytym stresie), ale także ułatwiają przyswajalność Ca oraz jego przemieszczanie w roślinie.
Polecany jest kilkukrotny oprysk roślin tego typu nawozami w okresie wegetacji roślin, zwłaszcza przed i w okresie tworzenia organów generatywnych oraz dojrzewania owoców pomidora, papryki, tworzenia bulw ziemniaka, a także tworzenia i dojrzewania owoców drzew i krzewów owocowych.
Na ogół dolistne nawozy wapniowe nie powinny być mieszane z innymi nawozami (składnikami pokarmowymi), chyba że konkretna firma nawozowa wskaże możliwość tworzenia takich połączeń swoich produktów.
Objawy niedoboru wapnia
Wskaźnikiem niedoboru wapnia w glebie są rośliny (chwasty) kwasolubne: szczaw polny, czerwiec roczny, sporek polny, rzodkiew świrzepa. Oznaki niedoboru wapnia występują zwykle na najmłodszych liściach, a głównie owocach.
Poza tym przy jego niedoborze gorzej wykształcają się korzenie, zwłaszcza włośnikowe, które śluzowacieją i zamierają. Wysoka zawartość Ca w komórkach roślinnych zmniejsza podatność roślin na wyleganie i uodparnia rośliny na patogeny wielu chorób grzybowych.
Do widocznych wizualnie, chorób fizjologicznych, powodowanych niedoborem Ca w roślinach należą: sucha zgnilizna wierzchołkowa owoców pomidora i papryki (czarny suchy wierzchołek), gorzka plamistość podskórna jabłek, szklistość miąższu jabłek, pękanie owoców wiśni i czereśni, brunatnienie brzegów liści kapusty pekińskiej (tip burn), rzadziej rzepaku (młodsze liście), również w postaci zwisających (zwiędłych), kwiatostanów: rzepaku, gorczycy, słonecznika i innych roślin. Wówczas z powodu niedorozwoju korzeni i utrudnionego pobierania wody.
Wapń w roślinie
Zawartość Ca w roślinach waha się od 0,1 do ponad 5 proc. ich suchej masy, zależnie od gatunku i organu rośliny, zawartości przyswajalnych form Ca w glebie oraz warunków meteorologicznych podczas wegetacji roślin, głównie temperatury i wilgotności gleby.
Przy pH poniżej 5 pobieranie Ca przez system korzeniowy roślin jest często ograniczane przez tzw. kwaśne jony glinu, manganu i żelaza, jak też (niezależnie od wartości pH), w wyniku antagonizmu z potasem, sodem, magnezem i amonową formą azotu, oczywiście jeśli składniki te wystąpią w glebie w większej ilości.
Zapotrzebowanie roślin jednoliściennych (zbóż, traw) na wapń jest zdecydowanie mniejsze niż dwuliściennych, przy czym słoma zbóż zawiera znacznie więcej Ca niż ziarno.
Istnieje również grupa roślin (tzw. kwasolubnych) wrażliwa na wysokie pH i zwiększoną zawartość wapnia w glebie. Należą do nich: wrzosy i wrzośce, borówka amerykańska, azalia, różanecznik, iglaki, żurawina, a także (w mniejszym stopniu) niektóre rośliny uprawy polowej, tolerujące niskie pH i niską zawartość Ca w glebie (głównie: żyto, łubin żółty, seradela i len).
Podstawowe funkcje fizjologiczne Ca w roślinie polegają na stabilizacji ścian i błon komórkowych oraz ograniczaniu ich przepuszczalności. Poza tym Ca odpowiada za niektóre procesy enzymatyczne, np. dotyczące przemian cukrowców. Jest też niezbędny przy podziałach komórek, opóźnia procesy starzenia i opadania liści.
Dobre zaopatrzenie roślin w wapń zwiększa jędrność owoców, co korzystnie wpływa na smak, jak też ułatwia ich transport i przechowywanie. Szczególnie duże ilości Ca pobierają rośliny z rodziny kapustowatych, w tym kapusta pekińska i głowiasta biała (późne odmiany) oraz rzepak, a także rośliny bobowate, zwłaszcza strączkowe oraz dynia.
