Mak polny zachwaszcza najczęściej zboża oraz rzepaki i jest wysoce konkurencyjny dla młodych upraw. Czy wiesz, że wchodzi w skład mieszanek przeciwkaszlowych i przeciwzapalnych, a olej uzyskiwany z nasion maku polnego jest pod względem jakości, drugim po oleju z oliwek.
Mak polny (Papaver rhoeas), ang.: Corn poppy, common poppy, field poppy, potocznie: krasa, makówki, maczek, mak dziki, panienki, patrak, śpiochy, żer, żyr polny. Rodzina: Papaveraceae (makowate). Roślina roczna, ozima i jara. Wschodzi wiosną od marca do kwietnia i jesienią od października do grudnia. Kwitnie od maja do sierpnia. Rośnie na wysokość 25-90 cm. Rozmnaża się z nasion. Produktywność jednej rośliny to 10 – 50 tys., a nawet 800 tys. nasion, które zachowują żywotność 8 do 40 lat.
Występowanie i szkodliwość
Mak polny to gatunek bardzo pospolity w całej Polsce, występuje na różnych typach gleb, najchętniej jednak na glebach cięższych lub lżejszych ale żyznych o odczynie obojętnym do zasadowego. Zachwaszcza praktycznie wszystkie uprawy polowe, najczęściej zboża i rzepaki. Występuje również na ugorach, odłogach i przydrożach.
Mak polny wykazuje dużą konkurencyjność w początkowym okresie rozwoju roślin uprawnych oraz nadmiernie zagęszcza łan, konkurując z roślina uprawną o przestrzeń życiową oraz składniki pokarmowe. Powoduje utrudnienia podczas zbioru rośliny uprawnej. Ekonomiczny próg szkodliwości dla tego chwastu w zbożach wynosi 6-10 roślin na 1 m2 natomiast dla pozostałych roślin uprawnych (np. rzepaku), zawiera się w przedziale 15-25 roślin na 1 m2.
Czy wiesz, że
Mak polny jest gatunkiem wskaźnikowym gleb cięższych, gliniastych, bogatych w węglan wapnia ale jednocześnie ubogich w potas.
Kwiaty (a właściwie płatki korony) są wykorzystywane w fitoterapii, gdzie wchodzą w skład mieszanek przeciwkaszlowych i przeciwzapalnych. Ponadto nasiona tego gatunku stanowią wspaniałą przyprawę używaną na płd. Europy (Francja, Hiszpania). Mało kto wie, że olej uzyskiwany z nasion maku polnego jest pod względem jakości, drugim po oleju z oliwek. Do dnia dzisiejszego w krajach Basenu Morza Śródziemnego, młode liście maku polnego są składnikiem sałatek, nadając im lekko orzechowy posmak. Należy pamiętać, iż liście maku polnego można pozyskiwać jedynie do fazy tworzenia pąków kwiatowych, ponieważ w późniejszej fazie mogą powodować zatrucia!
W Średniowieczu barwnik zawarty w płatkach korony maku polnego, był wykorzystywany do barwienia tkanin na lśniący czerwony kolor. W starożytności płatków maku, używano do zabarwiania wina i napojów oraz do wyrabiania czerwonego atramentu.
W mowie potocznej, symboliczne znaczenie niektórych powiedzeń związane jest również makiem. I tak powiedzenie „pisać drobnym maczkiem” czy „rozbić w drobny mak” mówi nam o rzeczach bardzo drobnych jak nasiona maku. A staropolskie powiedzenie „cisza jak makiem zasiał” nawiązuje do warunków pogodowych jakie musiały zaistnieć aby można było wysiać ręcznie mak, a w potocznym znaczeniu określa całkowity brak ruchu.
Ponadto czerwone maki są symbolem krwi polskich żołnierzy, poległych w bitwie pod Monte Cassino, podczas II Wojny Światowej, zawartej w pieśni wojskowej, pt. „Czerwone maki na Monte Cassino”.
