Obszary wiejskie stanowią w Polsce 93,2% powierzchni kraju. Co piąte gospodarstwo rolne w naszym kraju kierowane jest przez kobietę. Na obszarach wiejskich funkcjonuje 33,9% wszystkich gospodarstw domowych. A jak postrzegane są kobiety?
„Kobiety z obszarów wiejskich w niczym nie ustępują zawodowo kobietom z miast. Są dobrze wykwalifikowane, często lepiej niż mężczyźni. Cechuje je zdecydowanie większa ambicja i determinacja w zdobyciu i utrzymaniu pracy. Są również bardziej obowiązkowe i punktualne, aniżeli mężczyźni”, czytamy w raporcie „Sytuacja kobiet w rolnictwie i na obszarach wiejskich”.
Wskaźnik feminizacji na wsi wynosi 51,1%, co plasuje Polskę na 11. miejscu w Europie, pomiędzy Wielką Brytanią a Włochami. Te proporcje to skutek nadumieralności mężczyzn powyżej 40. roku życia oraz migracja kobiet z obszarów wiejskich do miast. Dlaczego kobiety nie zostają na wsiach?,
Dziewczyny ze wsi walczą o lepsze życie, dla nich zostanie na roli jako córka albo żona rolnika to praca cięższa niż praca mężczyzny-rolnika. W małżeństwach nadal panuje bardzo silny tradycyjnym podział ról między płciami. Kobieta ma na głowie cały dom, dzieci, często rodziców lub teściów, gotowanie, sprzątanie, wychowywanie dzieci itp., plus swoją część prac w gospodarstwie. Dlatego często matki – świadome tych obciążeń – robią wszystko, żeby ich córki miały lepsze życie, czyli żeby nie wyszły za rolnika i nie zostały na wsi. Oczywiście, to generalizacja, układy bywają różne. Są kobiety, które nie dotykają prac gospodarskich, ponieważ mają inne zawody (np. nauczycielki, urzędniczki itp), albo po prostu wynegocjowały taki układ z mężem, wyjaśnia dr Amanda Krzyworzeka, etnolog z Istytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej UW, w rozmowie z Newsweek.pl.
Aktywność zawodowa kobiet w krajach UE jest wyższa w miastach niż na wsi. Największe różnice występują w Bułgarii, Słowacji i na Litwie. Najwyższy wskaźnik aktywności kobiet z obszarów wiejskich występuje w Szwecji (68,7%), zaś najniższy charakteryzuje Włochy (45,4%). Polska pod tym względem zajmuje 12. miejsce – za Bułgarią i przed Słowacją. Ciekawym zjawiskiem jest skala samozatrudnienia kobiet: Polki zajmują trzecie miejsce w Europie po Greczynkach, Włoszkach, Chorwatkach i Portugalkach. Z danych Eurostatu wynika, że blisko co piąta Polka pozostaje na samozatrudnieniu.
Kobiety na rynku pracy – tak, ale…
„Pracodawcy oceniają bardzo pozytywnie kobiety wiejskie jako aktualne lub potencjalne pracownice. Najczęściej wskazując na ich pracowitość, łatwość podporządkowania się przełożonym oraz wysoką gotowość do poświęceń w pracy”, wynika z cytowanego raportu. Jak widać wizerunek kobiety wiejskiej ma tradycyjny charakter: pracowitość, podporządkowanie i poświęcenie to cechy przypisywane wiejskim kobietom w tradycyjnych społecznościach chłopskich.
Przeciętne zarobki kobiet i mężczyzn wykonujących ten sam zawód i zatrudnionych na takim samym stanowisku ciągle dość znacząco się różnią, wskazują dane GUS. CBOS zapytał Polaków, jak dalece rozpowszechnione jest wśród Polaków przekonanie o dysproporcji zarobków ze względu na płeć? Ponad dwie trzecie ankietowanych (69%) dostrzegło dyskryminację kobiet pod względem zarobków, a 18% sądziło, że kobiety i mężczyźni za pracę na tym samym stanowisku uzyskują takie same zarobki. Chociaż w poprzednim badaniu CBOS, z 1995 roku, aż 37% ankietowanych wyrażało opinię o równych zarobkach kobiet i mężczyzn.
Ewa Grabowska
(Materiały źródłowe: GUS, CBOS, raport „Sytuacja kobiet w rolnictwie i na obszarach wiejskich”, Newsweek.pl)
