Ile mocy jest w pół litra?

Jak wam wiadomo, zwyczajowo moc ciągników podajemy w jednostce zwanej koniem mechanicznym. Moc tę wytwarza silnik diesla, który z kolei posiada swoją pojemność mierzoną w litrach. Spróbujemy dziś przyjrzeć się, ile koni mocy wyciąga silnik ciągnika z litra. Dla tych, dla których to za dużo, podamy także, ile koni mieści się w połowie litra. I nadal mówimy tu oczywiście o pojemności silnika.

Moc silnika jest powiązana z jego pojemnością, ale niekoniecznie rośnie ona równo wraz ze wzrostem tej pojemności. I winna temu jest cała ta technika, która odpowiada za wyduszanie jak największej mocy z silnika. Pewnie wiecie, jak działa silnik diesla, ale dla tych, co nie wiedzą, przypomnę to w bardzo dużym skrócie.

Wewnątrz tulei cylindrowej porusza się ruchem posuwisto-zwrotnym osadzony na korbowodzie tłok. Przestrzeń między nim a ściankami tulei jest uszczelniona systemem pierścieni. W czasie jego ruchu do góry spręża on powietrze, które chwilę wcześniej zostało zassane do cylindra. Gwałtownie sprężane przez tłok powietrze (a w nim tlen) zwiększa swoją temperaturę do wartości krytycznej pod koniec ruchu tłoka. W tym momencie następuje wtrysk oleju napędowego, który w kontakcie z bardzo gorącym powietrzem pod wysokim ciśnieniem natychmiast odparowuje. Następuje wówczas samozapłon mieszanki i robi się wielkie bum! Wytworzone ciśnienie spalania pcha z ogromną siłą tłok do dołu, a ten przez korbowód przekazuje ją na wał korbowy. I tak mniej więcej tworzy się moc w silniku.

Tyle w dużym skrócie, bo przypomnę, że nas interesuje dziś pojemność. To cylindryczna przestrzeń, w jakiej porusza się tłok silnika plus komora spalania nad jego górnym położeniem zwrotnym. Dla ścisłości mierzymy ją w centymetrach sześciennych i mnożymy przez ilość cylindrów w silniku. Sumę, a zwykle tych centymetrów sześciennych są tysiące, dla ułatwienia podajemy w litrach. Jak wiadomo ze szkoły, 1000 cm³ to jeden litr. Proste.

To ile mocy z litra albo pół

Przyjrzyjmy się, ile mocy mieści się w jednym litrze pojemności silnika. Żeby było ciekawiej i w miarę aktualnie, do naszego zestawienia weźmy najlepiej sprzedające się modele ciągników w ciągu pierwszych siedmiu miesięcy 2023 r. Mamy tu różne ciągniki o różnych mocach i przeznaczeniach. Dla ułatwienia naszego pomiaru przyjmujemy pojemność w litrach mierzoną do pierwszego miejsca po przecinku, a moc silnika jako znamionową. Zaznaczamy też ilość cylindrów w silnikach poszczególnych ciągników.

Ile koni z litra? A to zależy

Jak sami widzicie, najlepiej sprzedające się ciągniki w tym roku mają od 19 KM z trzech cylindrów w przypadku Farmtraca i Solisa (to ten sam silnik Mitsubishi), po ponad 40 koni z sześciu garów w ciągniku 6R 250 John Deere. Średnio jednak wychodzi na to, że w TOP 15 średnia moc uzyskiwana z litra pojemności silnika wynosi dwadzieścia kilka koni mechanicznych. Czy to dużo?

Tak, to całkiem sporo. Silniki jednego producenta mogą mieć tę samą pojemność, ale różne moce. Uzyskiwane jest to z różnego dla poszczególnych modeli oprzyrządowania silnika i jego nastawów oraz oprogramowania. Ważne są też właściwości turbosprężarki czy układu wtryskowego, który może się znacznie różnić mimo “bazowej” pojemności silnika.

Czterocylindrowe silniki Zetora Majora (2,9 l) i John Deere 6120M (4,5 l) mimo różnicy pojemności generują z litra dużo więcej koni mechanicznych z niż “czwórki” Kuboty w modelach L2-552 (2,4 l) i M4073 (3,3 l). Czy to źle dla “japończyków”? Absolutnie nie, bo to zupełnie różne “wagowo” modele ciągników przeznaczone do innych prac w gospodarstwie czy sadownictwie. Moc silnika jest tu dopasowana do konstrukcji i warunków pracy, do jakich zaprojektowano ciągnik.

6-cylindrowce bardzo poszukiwane

Z 15 modeli ciągników najchętniej kupowanych w tym roku, jakie widzicie w zestawieniu, aż 8 to konstrukcje 6-cylindrowe. To sygnał, że rolnicy potrzebują dużych ciągników mogących współpracować w zestawie z coraz to większymi maszynami rolniczymi, a do tego potrzebna jest moc. Średnio w naszych “szóstkach” z tabelki kształtuje się ona między 22 a 28 KM z litra.

Ewenementem jest New Holland T6.160 o mocy 135 KM, który generuje “zaledwie” 20 KM z litra. Ta nieco mniejsza wartość “podkręcenia” parametrów silnika w niczym mu nie ujmuje, a wyniki sprzedaży tego modelu mówią, że wielu rolników szuka właśnie takich “odprężonych” sześciocylindrowych ciągników. Jak twierdzą, niewysilona moc i wysoki moment obrotowy z silnika dużej pojemności gwarantują spokój na długie lata.

Z kolei na drugim biegunie mocowym najchętniej kupowanych “szóstek” jest John Deere 6R 250, który ma 40 koni mechanicznych w litrze pojemności. Jak się domyślacie, to mocno uturbiony i zaczipowany silnik, który wykorzystuje pełnię mocy ze swojej pojemności. Wyniki sprzedaży wskazują, że znalazł się w TOP 15 nie bez przyczyny.

Jak sami widzicie, nawet podobnej pojemności silniki ciągników rolniczych mogą posiadać różne moce. Uwidacznia to ilość koni mechanicznych w litrze pojemności, jednak na to ma wpływ budowa silnika i przeznaczenie samego ciągnika.