Słonecznik siejemy najczęściej od drugiej połowy kwietnia do początku maja. Siew należy wykonać, gdy gleba ma temperaturę 8 -10°C. Może być niższa, jednak termometr nie może wskazywać mniej niż 6°C.
Im odmiana późniejsza, tym siew należy wykonać wcześniej. W rejonach chłodniejszych, gdzie wegetacja trwa krócej, należy uprawiać odmiany wcześniejsze.
Obsada
Odpowiednia obsada roślin to klucz do sukcesu. Zbyt gęsty siew jest przyczyną konkurencji wewnątrzgatunkowej, rośliny są wydłużone i bardziej podatne na wyleganie. Występują wówczas niedobory wody, co sprawia że koszyczki są mniejsze, w mniejszym stopniu wypełnione niełupkami, gorszej jakości. Z kolei zbyt rzadki siew to gorsze wykorzystanie powierzchni przeznaczonej pod uprawę słonecznika. Optymalna obsada to 60–65 tys. szt./ha. Są pewne różnice między odmianami, dlatego należy stosować obsadę wskazaną przez hodowcę.
Siew
Obecnie brakuje siewników do profesjonalnego siewu. Dlatego wykorzystywane są siewniki zbożowe, w których wyłącza się 2 lub 3 sekcje. Lepszym rozwiązaniem jest wykorzystanie siewnika punktowego wyposażonego w tarcze dopasowane do nasion słonecznika. Głębokość siewu wynosi 3–5 cm. Rozstawa rzędów – 75 cm, a rozstawa roślin w rzędzie – 20–25 cm.
Stanowisko pod słonecznik
Słonecznik dobrze radzi sobie na różnych stanowiskach. Zaleca się, aby uprawiać go na glebach klasy I–IV b. Należy unikać jego uprawy na glebach zlewnych i zimnych oraz suchych i piaszczystych. Na glebach zimnych i zbitych wschody są opóźnione. Długo wschodzące rośliny porażane są przez patogeny chorobotwórcze. Na glebach zagęszczonych oraz z podeszwą płużną, rozwój korzeni jest zakłócony, co wpływa na pobór wody oraz składników pokarmowych. Uprawiając słonecznik na glebach słabszych oraz mozaikowatych, trzeba pamiętać o nierównomiernych wschodach spowodowanych małą ilością wody.
Słonecznik najlepiej uprawiać po zbożach i kukurydzy. Należy unikać monokultury, a przerwa w uprawie na tym samym polu powinna wynosić 4-5 lat. Uprawa po warzywach, okopowych, bobowatych oraz rzepaku jest ryzykowna. Trzy pierwsze pozostawiają glebę zasobną w azot – wydłużenie wegetacji. Po rzepaku wzrasta ryzyko wystąpienia zgnilizny twardzikowej. Słonecznik jest dobrym przedplonem dla wielu roślin, np. zbóż ozimych i jarych, a także kukurydzy.
Wymagania glebowe
Rodzaj gleby oraz jej zasobność są ważne podczas nawożenia słonecznika. Pod jego uprawę najlepsze są gleby o średnim poziomie zawartości makroelementów. Najlepszy odczyn gleby dla słonecznika to lekko kwaśny i obojętny (pH 6,5-7,2). Na glebach kwaśnych (pH <5,5) spadki plonu mogą wynosić do 50 proc.
dr inż. Przemysław Kardasz, PSD w Winnej Górze IOR-PIB Poznań
