Zaprawianie ziarna jęczmienia ozimego – jaka zaprawa fungicydowa?

Za zaprawianiem przemawia brak możliwości zwalczenia m.in. takich chorób jak: pleśń śniegowa, głownia pyląca i zwarta oraz pasiastość liści, przy pomocy fungicydów w późniejszych fazach rozwojowych jęczmienia. Zabieg zaprawiania ziarna w porównaniu do kosztów kolejnych zabiegów przy użyciu fungicydów jest relatywnie niski.

Zaprawianie ziarna jęczmienia ozimego jest pierwszym zabiegiem rozpoczynającym walkę z grzybami chorobotwórczymi. Jest to zabieg, który pozwala przy stosunkowo niewielkiej ilości substancji czynnej ograniczyć straty w plonie spowodowane przez grzyby zasiedlające materiał siewny oraz bytujące w glebie.

Do grzybów, które stwarzają niebezpieczeństwo dla kiełkujących roślin jęczmienia należą m.in. grzyby rodzaju Fusarium. Patogeny te znajdować się mogą w glebie, porażonych roślinach i samosiewach zbóż, resztkach pożniwnych oraz ziarnie. Jak widać grzyby te mają wiele możliwości, aby znaleźć się w pobliżu swoich żywicieli. Duża liczba grzybów rodzaju Fusarium, które rozwijają się w różnym spektrum temperatur oraz wilgotności sprawia, że w każdych warunkach istnieje ryzyko wystąpienia jednego gatunku.

Oprócz grzybów rodzaju Fusarium, zgorzel siewek w jęczmieniu powodować mogą Bipolaris sorokiniana, Rhizoctonia, Alternaria, Botrytis. Wystąpienie choroby może powodować zamieranie korzeni i liści przed lub po wschodach – zgorzel przed i powschodowa. Na korzeniach oraz szyjkach korzeniowych występują brązowobrunatne plamy, a nibyźdźbła są charakterystycznie przewężone. Porażone rośliny mają pożółknięte i zdeformowane liście i z powodu uszkodzonej szyjki korzeniowej się przewracają.

Tylko zaprawa zabezpiecza przed głownią i śniecią

Wykonanie zabiegu zaprawiania ogranicza zgorzel siewek w jęczmieniu, ale też likwiduje występowanie pasiastości liści jęczmienia, głowni pylącej jęczmienia, głowni zwartej jęczmienia oraz pleśni śniegowej. Również przy użyciu zapraw możemy ochronić rośliny przed wystąpieniem na liściach mączniaka prawdziwego zbóż i traw, plamistości siatkowej i rynchosporiozy zbóż.

Przykłady zapraw zarejestrowane do zaprawiania ziarna jęczmienia ozimego

Legenda: 1- Bariton Super 97,5 FS i Redigo Pro 70 FS, Retro 170 FS zapobiegają występowaniu chorób liści do końca fazy krzewienia. 2- Savea 333 FS, Systiva 333 FS, ZN Premium 333 FS zapobiegają również występowaniu mączniaka prawdziwego zbóż i traw. 3- Beret Opti, Beret Star, Vibrance Opti, Vibrance Pro, Vibrance Star, Vibrance Star 070 FS i Vibrance Trio 060 FS zapobiegają również występowaniu pałecznicy zbóż i traw. Latifam i Latifam Extra – zapobiegają występowaniu zgorzeli podstawy źdźbła (nie uwzględnione w tabeli).

Substancje czynne w zaprawach fungicydowych

Najwięcej substancji czynnych należy do grupy chemicznej triazole, która jest bardzo powszechnie używana do ochrony roślin poprzez zaprawianie nasion oraz wykonywanie zabiegów opryskiwania w trakcie wegetacji. Z tego względu istotne przy wykonywaniu kolejnych zabiegów w trakcie wegetacji jęczmienia jest wzięcie pod uwagę faktu zastosowania s.cz. z tej grupy. Ma to znaczeniu w strategii antyodpornościowej. Do triazoli należą m.in. takie s.cz. jak; difenokonazol, tebukonazol, ipkonazol, protiokonazol i tritiokonazol. Są to substancje o działaniu układowym i w przypadku zapraw zawierających te s.cz. stosowane są do ograniczania chorób przenoszonych wraz z materiałem siewnym –  m.in. takich jak: zgorzele siewek, głownie i śniecie.

Kolejną substancją czynną o działaniu układowym jest imazalil z grupy imidazole. Substancja ta ogranicza występowanie grzybów będących m.in. sprawcami śnieci, pasiastości liści jęczmienia oraz zgorzeli siewek powodowanych przez grzyby rodzaju Fusarium.

Fludioksonil z grupy fenylopirole – to s.cz. o działaniu powierzchniowym do stosowania zapobiegawczego, która ceniona jest przez producentów rolnych w stosowanych przez nich zaprawach m.in. ze względu na ograniczanie grzybów rodzajów: Fusarium, Microdochium, Rhizoctonia, Pyrenophora i Tilletia  – czyli powodującymi odpowiednio zgorzele siewek, pleśń śniegową, rizoktoniozę, plamistość siatkową oraz śniecie.

Substancja czynna fluksapyroksad z grupy karboksyamidy o działaniu układowym służy m.in. do zwalczania chorób takich jak: mączniak prawdziwy zbóż i traw, plamistość siatkowa, rynchosporioza zbóż. Również do grupy karboksyamidów należy sedaksan. Pozwala ona m.in. na ograniczanie pleśni śniegowej, ostrej plamistości oczkowej, głowni i śnieci.

Plantacja bez zabiegu T-0 jesienią

Reasumując liczbę substancji czynnych, które zawarte są w zaprawach zarejestrowanych do zaprawiania ziarna jęczmienia ozimego może wydawać się ona niewielka. Jednak ilość zarejestrowanych zapraw powstałych z mieszanin tych substancji jest duża i pozwala na dokonanie odpowiedniego dla danego gospodarstwa wyboru.

Kierując się uprawianymi w danym gospodarstwie odmianami, które charakteryzują się np. większą podatnością na mączniaka prawdziwego zbóż i traw warto zastosować zaprawę zawierającą w swoim składzie np. fluksapyroksad. Podobnie sytuacja wygląda w przypadku innych chorób występujących na liściach.

W ostatnich latach wydłużający się okres jesieni wpływa na intensywny rozwój jęczmienia przed zimowym spoczynkiem, czemu często towarzyszy rozwój grzybów chorobotwórczych. Zastosowanie zaprawy, które zwalcza także choroby liści, często nawet do końca fazy krzewienia pozwala na oszczędność w przypadku, gdy konieczne byłoby wykonanie zabiegu przy użyciu fungicydu jeszcze jesienią. Wysiew zaprawionego ziarna pozwala też na pozbycie się ważnych dla jęczmienia chorób, które możemy zwalczyć tylko poprzez wykonanie zabiegu zaprawiania ziarna.

Artykuł “Zaprawianie ziarna jęczmienia ozimego” autorstwa dr inż. Joanny Horoszkiewicz i prof. dr hab. Marka Korbasa z IOR – PIB w Poznaniu Poznań, który ukazał się w lipcowo-sierpniowym wydaniu Wiadomości Rolniczych Polska