Do konsultacji społecznych został skierowany rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o organizacji niektórych rynków rolnych oraz ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwemu wykorzystywaniu przewagi kontraktowej w obrocie produktami rolnymi i spożywczymi.
Nowelizacja ma na celu przede wszystkim dokonanie zmian w przepisach ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o organizacji niektórych rynków rolnych (Dz. U. z 2018 r. poz. 945) w zakresie doprecyzowania przepisów dotyczących obowiązku zawierania pisemnych umów na dostarczanie produktów rolnych w łańcuchu dostaw żywności. Pozwoli również na dokonanie zmian w przepisach ustawy z dnia 15 grudnia 2016 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwemu wykorzystywaniu przewagi kontraktowej w obrocie produktami rolnymi i spożywczymi (Dz. U. z 2019 r. poz. 517) w celu rozszerzenia listy nieuczciwego wykorzystywania przewagi kontraktowej w obrocie produktami rolnymi i spożywczymi.
Jak podkreślają autorzy ustawy zaproponowane zmiany przepisów mają na celu wzmocnienie pozycji producenta rolnego w łańcuchu żywnościowym. Producenci rolni stanowią najsłabsze ogniwo tego łańcucha i są często narażeni na stosowanie nieuczciwych praktyk handlowych przez podmioty o większej sile przetargowej i większym potencjale ekonomicznym.
Projekt ustawy ma na celu również doprecyzowanie ustawowych przepisów dotyczących obowiązku zawierania pisemnych umów na dostarczanie produktów rolnych. Zaproponowano nowe rozwiązania legislacyjne polegające m.in. na rozszerzeniu wymogu zawierania umów na pośredników, którzy bezpośrednio nabywają produkty rolne od producenta rolnego będącego rolnikiem, a także wprowadzeniu dodatkowej praktyki polegającej na nabywaniu produktu rolnego lub spożywczego poniżej ceny referencyjnej – jako nieuczciwego wykorzystywania przewagi kontraktowej w obrocie produktami rolnymi lub spożywczymi.
Pozwolą one wzmocnić pozycję rynkową rolników w celu zapewnienia im ceny pokrywającej koszty produkcji. Zawarte w projekcie ustawy propozycje rozwiązań stanowią pozytywną odpowiedź na postulaty producentów rolnych, w szczególności producentów owoców. Wprowadzenie możliwości nakładania kar pieniężnych na obie strony umowy, również na producentów rolnych, stanowi natomiast pozytywną odpowiedź na postulaty nabywców, którzy często podkreślali, że dotychczasowe przepisy są niesymetryczne. Takie rozwiązanie będzie miało w głównej mierze charakter prewencyjny i odstraszający.
Dodatkowo rozszerzenie zakresu nieuczciwego wykorzystywania przewagi kontraktowej w obrocie produktami rolnymi lub spożywczymi o praktykę polegającą na nabywaniu wytworzonego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej produktu rolnego lub spożywczego będącego produktem wymienionym w załączniku I do Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej lub jego podkategorii poniżej ceny referencyjnej bezpośrednio od dostawcy, który wytworzył ten produkt, przyczyni się do sprawiedliwego podziału marż w łańcuchu dostaw żywności, co pozwoli na pokrycie kosztów wytworzenia tego produktu rolnego lub spożywczego.
Nabywanie produktów rolnych lub spożywczych poniżej cen referencyjnych będzie zagrożone nałożeniem kary pieniężnej przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów zgodnie z przepisami o przeciwdziałaniu nieuczciwemu wykorzystywaniu przewagi kontraktowej w obrocie produktami rolnymi i spożywczymi.
Źródło: MRiRW
Opracował: Samuel Skrzysz
