Jak sobie radzić z zaleganiem poporodowym oraz innymi objawami hipokalcemii w stadach bydła mlecznego, zapytaliśmy Karola Wiercińskiego, Głównego Specjalistę ds. Produkcji Zwierzęcej w firmie POLHOZ Sp. z o.o., woj. pomorskie.
WRP: Proszę scharakteryzować gospodarstwo, jak jest duże i jak liczne jest stado?
Karol Wierciński: Prowadzimy dwa gospodarstwa hodowlane bydła mlecznego. Jedno mieści się w Wojanowie koło Pruszcza Gdańskiego, drugie w Pogorzałej Wsi koło Malborka. To duże gospodarstwa. W Wojanowie jest 430 krów, w Pogorzałej 390 krów. 95% zwierząt to rasa HF.
WRP: Jaki jest system udoju?
KW: Użytkujemy hale udojowe firmy DeLaval. W Wojanowie jest hala udojowa typu rybia ość 2×10 stanowisk, w Pogorzałej Wsi hala typu bok w bok 2×12 stanowisk; wydajności 10 tys. litrów. Zwierzęta są pod oceną Polskiej Federacji Producentów Mleka.
WRP: Jak wygląda system karmienia. Macie własne łąki?
KW: Stosujemy system TMR. Paszę mieszamy w gospodarstwie z kiszonek oraz surowych komponentów z zakupu. Dysponujemy kiszonką z kukurydzy, traw i lucerny. Mamy łąki w Pogorzałej Wsi, natomiast w Wojanowie mamy stanowiska z trawą i lucerną na gruntach ornych.
WRP: Jakie jeszcze dodatkowe pasze są kupowane?
KW: Kupujemy śrutę sojową, rzepakową, wysłodki buraczane, melase, dodatki mineralno-witaminowe. Śruty pszeniczna i kukurydziana pochodzą z własnej produkcji.
WRP: Dokąd jest dostarczane mleko?
KW: Do Spółdzielni Mleczarskiej Mlekowata w Lubawie.
WRP: Zanim zastosowaliście preparat X-Zelit, jakie problemy występowały ze zdrowotnością stada?
KW: Główne problemy, z którymi się stykaliśmy w stadzie, to zalegania poporodowe, które zawsze utrzymywało się na stałym poziomie i dotykało od 15% do 50% wycielających się krów, w zależności od okresu. Poza tym obserwowaliśmy podwyższony odsetek stanów zapalnych błony śluzowej macicy u krów po wycieleniu. Standardowe problemy dla tego typu produkcji, jak poziom komórek somatycznych, czy częstość występowania mastitis mieszczą się w granicach normy. W przeszłości były problemy z kulawiznami, ale to zostało opanowane.
WRP: Skąd pomysł, by szukać preparatu na hipokalcemię?
KW: Obserwując występowanie objawów hipokalcemii a tym samym strat, które za tym idą, zdecydowaliśmy się podjąć działania profilaktyczne. Jedynym rozwiązaniem na polskim rynku były wówczas sole gorzkie. Muszę przyznać, że pewne rezultaty osiągaliśmy. Jednak sole gorzkie niosą za sobą pewne ryzyko stosowania – trzeba analizować pH moczu i dostosowywać ich dawkę. Przy źle dobranej dawce mogą wystąpić większe problemy niż niesie za sobą hipokalcemia. Sole gorzkie ograniczają również pobranie paszy w okresie okołowycieleniowym. A to kluczowa sprawa dla produkcji mlecznej i długowieczności krów. Na prośbę naszego żywieniowca sole zostały odstawione. Ale problem z hipokalcemią został. Żywieniowiec wspomniał wówczas o preparacie wiążącym wapń. Podchwyciłem ten trop, poczytałem i tak znalazłem X-Zelit.. Idea wydała mi się sensowna, prosta i logiczna. Byłem zdziwiony, że na polskim rynku nie było tego produktu. Pierwsza partia przyszła do nas na specjalne zamówienie.
WRP: Od kiedy stosujecie X-Zelit? W jakich dawkach?
KW: Zaczęliśmy stosować w czerwcu na fermie w Wojanowie, w dawce pół kilograma na sztukę na dzień przez okres 14 dni przed wycieleniem. Po okresie próbnym zaczęliśmy stosować również w drugim gospodarstwie.
Preparat posypujemy na paszę. Krowy bardzo chętnie go zjadają, mam wrażenie, że wyszukują granulek produktu w paszy, bo im smakuje. A to jest ważne!
WRP: Jakie efekty dało się zaobserwować?
KW: Biorąc pod uwagę tylko fermę w Wojanowie, przez cztery miesiące, od lipca do października wycieliło się nam około 120 krów i mieliśmy tylko 2 przypadki, które mogłyby przypominać zaleganie poporodowe.
WRP: To diametralna różnica w porównaniu z tym, co było.
KW: Tak, praktycznie wyeliminowaliśmy brakowanie zwierząt związane z zaleganiem okołopoporodowym. Opiekujący się stadem lek. wet. Przemysław Kowalski, specjalista rozrodu, już w sierpniu sygnalizował, że sytuacja odnośnie endometritis wyraźnie się poprawiła na obu fermach. Ja łączyłbym to z działaniem produktu.
WRP: Czyli generalnie produkt się sprawdził?
KW: Tak. Mamy mniejsze koszty związane z leczeniem endometritis i zalegania, obniżyliśmy brakowanie. Spodziewamy się w perspektywie kilku miesięcy poprawienia głównych wskaźników rozrodowych.
WRP: W rachunku ekonomicznym jest to czysty zysk?
KW: Nie jest to tani produkt, ale nie stać mnie na hipokalcemię. Nie zamierzam rezygnować z X-Zelitu.
WRP: Jakie jeszcze dodatkowe efekty Pan zauważył?
KW: Zauważalny jest lepszy apetyt po wycieleniu, szybsze podnoszenie mleka po wycieleniu, szybsze dochodzenie do szczytu laktacji oraz mniej przypadków ketozy u krów po wycieleniu. To są obserwacje, które są trudniejsze do wychwycenia w liczbach, ale bez żadnych wątpliwości za taki stan rzeczy odpowiedzialny jest X-Zelit i dobre doradztwo żywieniowe.
WRP: Skoro dalej zamierzacie stosować ten produkt, to pewnie też pod kątem wzrostu wydajności mlecznej?
KW: Tak, ograniczenie hipokalcemii na pewno ułatwi nam poprawianie wydajności obory.
Dziękuję za rozmowę
- Uprawy rolne – areał około 7 000 hektarów. Corocznie Spółka dostarcza na rynek około 21 000 ton pszenicy, 5 500 ton rzepaku, 7 300 ton buraków cukrowych i 6 500 ton ziemniaków, w przeważającej większości sadzeniaków.
- Chów i hodowla – liczba zwierząt to około 850 sztuk krów mlecznych. Rocznie dostarczane jest do dalszego przetwórstwa ponad 8 500 000 litrów mleka. W produkcji szczególną uwagę zwraca się na najwyższą jakość mleka przy dbałości o dobrostan zwierząt i ochronę środowiska naturalnego.
Gospodarstwo w Pogorzałej Wsi
Liczące 790 hektarów gospodarstwo rolno – hodowlane Pogorzała Wieś znajduje się w Gminie Miłoradz. Głównym profilem działalności jest, przede wszystkim, hodowla krów mlecznych, których obecnie jest 390 sztuk. W gospodarstwie znajduje się również najnowsza obora, oddana do użytku w 2008 roku. Ponadto uprawia się tu ziemię, głównie na potrzeby chowu bydła (kukurydza i trawy na paszę) oraz pszenicę, rzepak i ziemniaki sadzeniaki.
Gospodarstwo w Wojanowie
Rolno – hodowlane gospodarstwo Wojanowo znajduje się w gminie Pruszcz Gdański i zajmuje obszar 1040 hektarów. Gospodarstwo specjalizuje się w produkcji roślinnej (pszenica, rzepak, ziemniaki sadzeniaki) oraz hodowli bydła mlecznego. W chwili obecnej w gospodarstwie znajduje się 430 krów mlecznych. Wojanowo posiada własną bazę suszarniczo – magazynową.
