Na plon rzepaku decydujący wpływ mają czynniki agrotechniczne, takie jak termin i gęstość siewu, uprawiana odmiana, rodzaj gleby i jej uprawa, nawożenie azotem i innymi składnikami pokarmowymi, a także przebieg pogody.
Ilość wysiewu nasion rzepaku związana jest bezpośrednio z terminem siewu, ale także zależy od odmiany oraz uprawy gleby. Rzepaku nie należy siać zbyt gęsto, ponieważ rośliny przy nadmiernej obsadzie mają mniejszą liczbą rozgałęzień bocznych i łuszczyn oraz słabiej gospodarują wodą i składnikami pokarmowymi, co zwykle powoduje ich niższe plony. Jednocześnie zbyt duże zagęszczenie łanu przyczynia się do nadmiernego wynoszenia szyjki korzeniowej, co zwiększa ryzyko wymarznięcia roślin w czasie zimy. Rośliny zbyt zagęszczone, konkurują ze sobą np. o światło, w efekcie ich część nadziemna jest zdecydowanie słabsza, a system korzeniowy dosyć cienki.
Zalecana obsada roślin
W nowoczesnej technologii uprawy rzepaku zalecana jest obsada 55–70 roślin/m2 – dla rzepaku populacyjnego oraz 45–50 roślin/m2 – dla rzepaku mieszańcowego. Podane liczby uwzględniają 10–20% straty roślin w czasie zimy. Tak więc wiosną normalny łan rzepaku populacyjnego powinien mieć obsadę 45–55 roślin/m2, a mieszańcowego 35–45 roślin/m2.
Materiał siewny rzepaku ozimego dostępny jest w jednostkach siewnych, obliczonych na podstawie standardowej normy wysiewu odmian mieszańcowych, która wynosi do 50 roślin/m2. Jednostka siewna obejmuje 1,5 miliona żywych nasion i jest przeznaczona do wysiewu na 3 ha. Należy jednak pamiętać, że jeżeli wykonujemy siew w terminach optymalnych, to wystarczająca jest obsada na poziomie 40–45 roślin/m2, w przypadku siewu opóźnionego – 50 roślin/m2.
Ilość wysiewu możemy ustalić, biorąc pod uwagę zdolność kiełkowania i masę 1000 nasion zgodnie z następującym wzorem:
Ilość wysiewu (kg/ha) = MTN (g) × ilość nasion na m2/zdolność kiełkowania (%)
Ilość wysiewu przy MTN – 4,5 g, zdolność kiełkowania – 90% wynosi odpowiednio dla obsady:
– 45 roślin/m2 (4,5 x 45) / 90 = 2,25 kg/ha
– 55 roślin/m2 (4,5 x 55) / 90 = 2,75 kg/ha
– 70 roślin/m2 (4,5 x 70) / 90 = 3,5 kg/ha
Termin siewu a ilość wysiewu nasion
Ustalając ilość wysiewu rzepaku, musimy poza odmianą uwzględnić przede wszystkim termin siewu i warunki wschodów (doprawienie gleby i jej wilgotność). W praktyce często napotykamy trudności z terminowym dla danego regionu siewem rzepaku. Dzieje się tak najczęściej wskutek opóźnionych żniw lub zbyt wilgotnej gleby, co utrudnia jej właściwe przygotowanie do siewu. W takiej sytuacji przyjmuje się, że siew można opóźnić maksymalnie o tydzień w stosunku do terminu optymalnego w danym regionie (większe opóźnienie zwykle powoduje istotny spadek plonu). Jednocześnie gdy siejemy z opóźnieniem, wskazane jest, aby zwiększyć ilość wysiewu (w zależności od długości opóźnienia i warunków wschodów od 5 do 30%) oraz siać odmiany hybrydowe, które generalnie charakteryzują się szybszym tempem wzrostu niż odmiany populacyjne, a także zasilić plantację azotem. Ilość wysiewu należy również zwiększyć w niekorzystnych warunkach wschodów roślin. Słabych wschodów należy się spodziewać, gdy uprawę i siew wykonano na zbyt mokrej glebie, a także w przypadku złego jej doprawienia przed siewem (za bardzo zbrylona rola).
Źródło: akademiarzepaku.pl
