Cena czy jakość, a najchętniej i jedno i drugie. PIORiN przypomina, na co zwrócić uwagę przy zakupie materiału siewnego.
Zachowaj czujność przy zakupach
Na giełdach internetowych przed sezonem siewu pojawia się kilka tysięcy ogłoszeń o sprzedaży materiału siewnego. Jak nie zgubić się w gąszczu tych ogłoszeń i dać się nabrać? Przede wszystkim musimy zachować czujność i przestrzegać kilku podstawowych zasad. Zwłaszcza, że istnieje duże prawdopodobieństwo, że część sprzedawców może oferować materiał nielegalnie.
Czerwoną ostrzegawczą lampką powinna być cena. Jeśli znacząco odbiega od obowiązujących aktualnie na rynku i jest podejrzanie niska wówczas można przypuszczać, że nasiona nie są kwalifikantem. Także zdecydowanie nie ma co liczyć na oryginalny i dobrej jakości materiał, jeśli sprzedawca odmawia wystawienia faktury lub nie wie jaką sprzedaje odmianę.
– W ostatnich tygodniach pojawiły się sygnały o samodzielnym przywozie bądź zakupie, na platformach internetowych, nasion do siewu z państw nienależących do Unii Europejskiej. Należy pamiętać, że może to być materiał nieprzeznaczony do obrotu na terenie Unii Europejskiej, niespełniający określonych przepisami wspólnotowymi, wymagań dotyczących wytwarzania i jakości. Wspomnieć należy także o tym, że do produkcji takich nasion mogą być wykorzystywane zaprawy nasienne zawierające substancje czynne zabronione na terenie Unii Europejskiej, co w przypadku wykrycia może skutkować odpowiedzialnością karną, przypomina PIORiN.
Sprawdzaj co kupujesz
Chcąc być pewnym, że nasiona spełniają wymagania, najlepiej zakupić je od podmiotów, nad którymi nadzór sprawują urzędy kwalifikujące Unii Europejskiej. W Polsce jest to Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa.
Przy wyborze nasion należy uwzględnić to, że główne korzyści wynikające z zastosowania materiału siewnego kwalifikowanego, to nie tylko wydajność, opłacalność upraw czy wyższa zdolność kiełkowania, ale także możliwość pozyskania określonych dopłat.
Jeżeli zostanie już wybrana odpowiednia odmiana do uprawy oraz wiadomo skąd pozyskać materiał siewny, to należy pamiętać, że zgodnie z przepisami o nasiennictwie, w obrocie na terenie Rzeczpospolitej Polskiej może znajdować się materiał siewny odmian roślin rolniczych wpisanych do:
- Krajowego rejestru (KR);
- Wspólnotowego katalogu odmian (CCA);
- odpowiednich rejestrów państw Unii Europejskiej lub rejestrów państw stowarzyszonych, czyli właściwego urzędowego katalogu – co oznacza, że odmiany gatunków roślin znajdujących się w aktualnej ofercie handlowej firm muszą być wpisane w urzędowym rejestrze.
Kupujesz materiał siewny – pamiętaj
- materiał siewny powinien być wyłącznie w zamkniętym i zaplombowanym opakowaniu;
- trwale zabezpieczony w etykietę nasienną potwierdzającą, że został poddany ocenie urzędowej lub ocenie pod urzędowym nadzorem oraz spełnia wymagania jakościowe dla danej kategorii i stopnia kwalifikacji;
- pochodzić od podmiotów wpisanych do ewidencji prowadzonych przez PIORiN.
- mieć etykietę – dla poszczególnych kategorii stopni kwalifikacji materiału siewnego oraz rodzajów materiału siewnego etykiety mają różne kolory i rozmiary. Niektóre gatunki roślin rolniczych wymagają zaopatrzenia w paszport roślin. Jeżeli na etykiecie jest informacja, że materiał siewny został zaprawiony zaprawą nasienną, to należy zwrócić uwagę czy środek ochrony roślin użyty do zaprawiania jest dopuszczony do obrotu i stosowania w Polsce.
Materiał siewny pochodzący z niewiadomego źródła bardzo często jest złej jakości, zanieczyszczony, z domieszką różnych odmian lub w ogóle pochodzi od innej odmiany. W efekcie niska cena materiału siewnego to plony niższe od oczekiwanych, gorszej jakości. Ponadto siew nabytego niekwalifikowanego materiału odmiany chronionej jest niezgodny z prawem.
Rachunek i reklamacja – twoje prawa
Kupując materiał siewny należy żądać dokumentu sprzedaży, który powinien zawierać następujące dane: nazwę gatunku, nazwę odmiany, kategorię lub stopień kwalifikacji, numer partii. Odbierając dowód zakupu – fakturę, należy zwrócić uwagę czy posiada wszystkie niezbędne informacje i czy są one zgodne z treścią etykiet. W razie jakichkolwiek, najmniejszych nawet niezgodności trzeba żądać poprawienia faktury, a jeśli sprzedawca odmawia ich naniesienia prawdopodobnie materiał nie jest oryginalny i lepiej odstąpić od zakupu.
Kupującemu przysługuj prawo reklamowania u podmiotu, od którego ten materiał nabył. Aby reklamacja u dostawcy materiału siewnego mogła być skuteczna należy:
- koniecznie zachować dowód zakupu materiału siewnego – faktury i etykiety nasienne;
- po otwarciu opakowania ocenić wizualnie jakość materiału tj. jego jednorodność i tożsamość gatunkową, obecność innych gatunków, zanieczyszczeń lub uszkodzeń, a także jakość zaprawienia.
Jeżeli po otwarciu opakowania zostaną stwierdzone wady materiału, nie należy otwierać kolejnych opakowań. Takie działanie umożliwi wykonanie kontroli materiału, w tym jeśli zaistnieje potrzeba, pobranie prób do kontroli. Trzeba reklamować całą zakupioną partię wysyłając pismo (za potwierdzeniem odbioru) do sprzedawcy z dołączoną próbką ziarna, ale nie wysyłamy oryginału faktury (można załączyć ksero, a sprzedawca dysponuje kopią dokumentu).
O stwierdzeniu nabycia wadliwego materiału siewnego należy niezwłocznie poinformować wojewódzkiego inspektora ochrony roślin i nasiennictwa przedstawiając dokument nabycia oraz etykietę nasienną kwestionowanego materiału.
Jeśli wada zakupionego materiału siewnego ujawnia się po siewie to na podstawie faktury z numerem partii nasion można go reklamować. Wówczas dowodem jest stan pola, a w razie wątpliwości można zwrócić się do hodowcy posiadającego wyłączne prawo do zakupionej odmiany lub do Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Roślin i Nasiennictwa.
